Pusty przelot

Daniel Odija

Pusty przelot

fragment

Na to moje pierwsze popalanie ukryliśmy się z bratem pod schodami starej willi, w której mieściło się przedszkole. Chodziliśmy kiedyś do niego i znaliśmy przejście w płocie pozwalające wieczorem przedostać się na teren placu zabaw. Zaszyliśmy się w wilgotnym cieniu prześwitu pod łukowatymi schodami o kształcie otwartej muszli małży.

Gdy skończyliśmy palić jednego papierosa na dwóch, trochę odleciałem. Myślałem, że się porzygam, ale jakoś przemogłem mdłości. Siedzieliśmy z bratem na dwóch kamieniach, które tkwiły wkopane w ziemię jakby specjalnie dla nas. Wpatrywałem się w rój świetlików. Z początku przegonił je dym z papierosów i ukryły się w zakamarkach łukowatego sklepienia, ale teraz krążyły nad naszymi głowami.

Błyszczały jak białe światło księżyca. Ich dynamiczne slalomy, gwałtowne zawijasy, kreśliły pajęczynę fosforyzujących smug. Zawieszone w powietrzu linie trwały przez chwilę, dopóki nie wchłonęła ich ciemność. Być może powidoki, jakie świetliki zostawiały po sobie, wynikały jedynie z ułomności oka, które nie nadążało zarejestrować obrazu, a świecące nici stanowiły zanikający ślad tego, co przed chwilą się zdarzyło. Oko próbowało dogonić i uchwycić zdarzenie w chwili jego zaistnienia, ale pozostawało jedynie wrażenie tego zdarzenia. Wrażenie podobne wspomnieniu, którego zgodności z tym, jak się naprawdę rzeczy miały, nigdy nie możemy być pewni.

 –  Co one tak świecą? – spytałem brata.

–  Pewnie dla siebie.

– Dla siebie?

–  Żeby się widzieć, rozpoznawać.

–  Razem czują się bezpieczniej?

–  No chyba! – Brat klepnął mnie w plecy i od razu poczułem się lepiej.

Już nigdy więcej nie zobaczyłem świetlików. Pozostały we mnie jako fragment rzeczywistości wyciętej z innego świata i innego czasu. Tego świata i tego czasu, które choć kiedyś zaistniały w moim życiu, nigdy już do mnie nie będą należały. Nawet jeśli na chwilę znowu je zobaczyłem dzięki wspomnieniu.

Matka od razu wyczuła od nas papierosy.

–  Podoba wam się palenie? – Była wściekła. – Ten to jeszcze maluch, niewiele rozumie, ale ty?

Wskazującym palcem podparła podbródek brata, który stał ze zwieszoną głową i zmusiła go, by spojrzał jej w oczy. Mierzyli się wzrokiem, brat za bardzo nie wiedział, co robić. Próbował patrzeć w bok, ale matka wciąż trzymała go za podbródek i nakierowywała tak, by patrzył jej prosto w oczy. Mógł spróbować zamknąć swoje, ale na pewno kazałaby mu je otworzyć. Musiał patrzeć.

–  Zawiodłeś mnie – powiedziała. – Ale skoro chcecie palić, to proszę bardzo, palcie.

Podsunęła bratu pod nos paczkę papierosów. Była prawie pełna.

– Bierz – rozkazała.

– Ale mamo.

– Bierz!

Brat sięgnął po papierosa.

–  Ty też – zwróciła się do mnie.

Nie miałem wyjścia. Podpaliła nam zapalniczką, sama też zapaliła. Co chwilę dmuchała nam dymem w twarz. –

  Nie oszukiwać. Zaciągać się!

Rzygnąłem w połowie pierwszego papierosa. Na szczęście zdążyłem dobiec do łazienki. Wróciłem zapłakany i zasmarkany. Od dymu, który wypełniał pokój, strasznie kręciło mi się w głowie.

–  Oj, chyba nie dokończyłeś, ale nie szkodzi, mamy wystarczająco dużo.

Matka zapaliła nowego papierosa, zaciągnęła się i podała mi.

–  Nie mogę – jęknąłem.

– Pal!

Tym razem wybiegłem do łazienki już po pierwszym zaciągnięciu. Brat też się porzygał, przy trzecim papierosie. I też dostał od matki kolejnego, gdy wrócił znad muszli. I tak samo jak ja znowu się porzygał, ale już nie pamiętam, czy dokończył tego czwartego. A może to był piąty?

Od tamtego dnia czułem obrzydzenie do tytoniu. Zioło paliłem czyste, z lufki, skręty z tytoniem mnie odrzucały. Brat z kolei najwyżej popalał dla towarzystwa. Ale w szpitalu już od pierwszego pobytu zaczął fajczyć papierosy jeden za drugim. Łapczywie, jakby się nimi żywił. A zdrowie?

–  W dupie z płucami, gdy rozum płonie – mówił i uśmiechał się pod nosem, że takie powiedzonko mu się wymyśliło.

Gdy był w lepszej formie, lubił pośmiać się z siebie i tych wszystkich, którzy znaleźli się w podobnej co on sytuacji. Wtedy rzucał od czasu do czasu hasłami w rodzaju: „Co wariata nie zabije, to nie uratuje”. Albo: „Od czego wariat nie zginie, to nie oszaleje”.

Dzwonił, by powiedzieć, że jeśli wybieram się w odwiedziny, to mam mu przynieść paczkę fajek albo najlepiej kilka. Z początku przychodziłem codziennie, później coraz rzadziej. Nie chciało mi się. Przyzwyczaiłem się do tego, że brat siedzi w szpitalu. Przynajmniej wiedziałem, gdzie jest i że jest bezpieczny. To był dobry pretekst, by odpuszczać sobie codzienne wizyty, choć dobrze wiedziałem, jaki był prawdziwy powód tego mojego migania się. Miałem dość duchoty, potu i tego napięcia, jakie wywoływała we mnie obecność ludzi w piżamach czy dresach człapiących po korytarzach. Dość twarzy zamulonych neuroleptykami, tych zamglonych spojrzeń, których unikałem, bo jakoś głupio mi było, że za ich fasadami dzieje się coś, czego nie jestem w stanie zrozumieć.

 

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.