Urodziny

Umiejętność poruszania się w różnych literackich rejestrach i przekraczania ram swojego stylu i poetyki, a zarazem zachowania ich znaków rozpoznawczych, wróży już uznanej autorce świetlaną przyszłość.

Murek odsłania grozę, której na co dzień nie lubimy widzieć, ale pisze o niej tak, że chcemy czytać.

Mogę pokusić się o prostą refleksję – powieść grozy Murek jest historią o lękach, z którymi na co dzień musimy się konfrontować. O nawiedzających nas duchach straconych szans. […] . Ale to duże uproszczenie. Jaga mówi o zawodach, które wymagają „przenoszenia duszy z jednego miejsca we drugie bez możliwości wytchnienia”. O tym, że ten dysonans czyni człowieka rozwibrowanym. Dla mnie „Urodziny” są właśnie tym rozwibrowaniem. I z tym uczuciem rozwibrowania mnie pozostawiają.

Pisarka już znana i ceniona (za opowiadania oraz dramaty), ale powieść pierwsza w dorobku. I jest to rzecz udana, wykorzystująca klasyczny schemat powieści grozy o nawiedzonym domu, ale mówiąca o czymś innym.

Przeczytacie w „Urodzinach” rzeczy, które będą was uwierać. Książka nie czerpie bowiem z mądrości internetu, nie mówi tego, co powinna, tylko opowiada o tym, co jest. Nawet jeśli są to duchy i przeróżne inne fantazmaty. Bo wszyscy do pewnego stopnia żyjemy w powieści grozy.

„Urodziny” są [...] oryginalnym wglądem w to, co potrafią nam robić narracje. Wychodzi na to, że te paranormalne nie tylko dobrze się opowiadają, ale też bywają ze wszystkich najrealniejsze.

„Urodziny” to smaczek dla czytelników Henry'ego Jamesa.

Trochę horroru, trochę fantazji, trochę realizmu, sporo ironii i komizmu, ale jakby przez łzy.

To, w dużej mierze, jest powieść o przemijaniu, o straconych szansach, a to wszystko przysypane jest takim smuteczkiem, nostalgią, melancholią. Świetnie to Weronika Murek opisuje.

Murek mistrzowsko pokazuje, jak kobieta w teatrze – i świecie – musi być dyspozycyjna, zawsze gotowa. […] „Urodzinowy” to powieść o duchach straconych szans i o lękach, o których nie mówi się na głos. O tym, że życie – to na scenie i poza nią – bywa nie do odróżnienia. I że czasem jedynym planem jest przetrwanie.

Weronika Murek nie utraciła umiejętności pisania pięknym językiem, tę książkę można czytać dla samej przyjemności rozplątywania tych zdań, które w niej są. Te zdania są często bardzo przewrotne, niosą przeciwną treść, niż się wydaje w pierwszej chwili. […] To jest ogromna umiejętność.

Najciekawszy motyw „Urodzin” to zacieranie granic między sceną teatralną a codziennością.

Styl Weroniki Murek jest mistrzowski - zdania są wycyzelowane, misterne. [...] [Urodziny] to powieść niepokojąca, tajemnicza, melancholijna.

Murek zdaje się próbować nas zmylić, na poziomie fabuły to bowiem ciekawie skonstruowana opowieść, której układ jest dość stały, kolejne rozdziały to partie o podobnej długości, przez co mamy wrażenie obcowania z dobrze rozpisaną symfonią, zarówno stanowiącą część większej całości, jak i posiadającą integralność.

Napisanie książki, w której atrakcyjność narracyjna idzie w parze z wysokim poziomem literackim i wartym poznania przesłaniem, to sztuka arcytrudna, którą opanowała Weronika Murek. [...] „Strasznie” dobra książka.

W [...] naprawdę bardzo przejmujący sposób Murek zakodowała historię o starzeniu się, o odchodzeniu w niebyt, o przemijalności, wreszcie – o ustępowaniu miejsca w swoim-już-nie-swoim życiu. „Urodziny” opowiadają o temporalnej tektonice, wywołującej masywne drżenie w nieświadomości – robią to w sposób niebanalny, pozbawiony psychoanalitycznego żargonu.

Weronika Murek opowiada o świecie, który nie tyle się wali, ile raczej stopniowo wygasa. O zmęczeniu, które odbiera siłę do działania – ale też o niezgodzie na bycie wymazanym. O prawie do własnej opowieści, nawet jeśli nikt nie czeka, by ją usłyszeć. A także o Polsce – przestrzeni pełnej fantazmatów, które, jak teatralne dekoracje, można przestawiać w niemal dowolny sposób.

Jest to proza przejmująca, zaskakująca, trzymająca samą siebie w ryzach i chadzająca własnymi drogami [...] z chirurgiczną precyzją, warstwa po warstwie, odsłaniająca i demaskująca teatr życia.

To powieść, w której rzeczywistość pęka, jak za ciasna maska. Gdzie absurd przeplata się z refleksją, a codzienność – z teatralnym misterium. Wszystko tu może być rekwizytem: lęk, wspomnienie, peruka, a nawet urodzinowy tort. Literacki rollercoaster dla tych, którzy szukają czegoś więcej niż prostych odpowiedzi. Wciąga, uwodzi i zostawia z lekkim niepokojem – jak dobra sztuka powinna.