Mężczyzna z laserem

Historia szwedzkiej nienawiści

MĘŻCZYZNA Z LASEREM
OPOWIEŚĆ O SZWECJI

Piątek, 2 sierpnia 1991 roku

Pijany mężczyzna przyłożył pompkę rowerową do szyi Alexandra,
krzycząc:
– Wynocha stąd, cholerny czarnuchu! Nie masz tu czego
szukać!
Alexander wziął głęboki wdech. „Spokojnie – tłumaczył sobie.
– Tylko spokojnie”.
Sytuacja była lekko absurdalna. Alexander i jego przyjaciele,
David i Bruck, znajdowali się w parku Kungsträdgården. Ze sceny
przed nimi płynęły dźwięki religijnej muzyki. Było dużo ludzi. Nastrój
był swobodny. Piękny letni wieczór zwabił tu i rodziny z dziećmi,
i młodzież. Gdy mężczyzna przyciskał Alexandrowi pompkę
rowerową do szyi, chór śpiewał radośnie: „Chwalcie Pana…”.
W końcu Bruck uznał, że musi interweniować.
– Spadaj, pijaczyno! – rzucił poirytowany.
Pchnął pijaka, mężczyzna się przewrócił. Kiedy przyjaciele
szybkim krokiem wychodzili z parku, słyszeli za sobą jego krzyki:
– Cholerne czarne małpy! Pedały z aids. Wszyscy jesteście
tacy sami!
– Olej go – powiedział Bruck. – Dzisiaj mamy się bawić.
Godzinę później trzej mężczyźni siedzieli w mieszkaniu Brucka
przy Studentbacken na Gärdet i słuchali afrykańskiej muzyki.
Przed nimi stała otwarta butelka wina. Dobry nastrój powrócił.
Zapomnieli o pijaku z Kungsträdgården.
Tuż po północy opuścili mieszkanie Brucka i pojechali metrem
na imprezę przy Norrmalmstorg.
– Dzisiaj tańczymy do upadłego – śmiał się Bruck.
Lato chyliło się powoli ku końcowi. Noce znów były ciemne.
Wąską ścieżkę prowadzącą do stacji metra Gärdet rozświetlały
jedynie nieliczne latarnie. Ciała mężczyzn rzucały długie cienie
na gęste, okryte mrokiem krzaki.
David Gebremariam szedł kilka kroków za swoimi przyjaciółmi.
Był pogrążony w myślach. W ostatnich latach wiele się
zmieniło w jego życiu. Przyjechał do Szwecji w 1989 roku ze
zniszczonej przez wojnę domową Erytrei. W ciągu dwóch lat
udało mu się zdać szwedzką maturę. Za niezliczone godziny
spędzone na nauce, za bezsenne noce poświęcone wertowaniu
angielsko‑szwedzkich
słowników doczekał się jednak nagrody.
Za kilka tygodni miał rozpocząć studia na Wydziale Antropologii
Uniwersytetu Sztokholmskiego.
Na razie jednak trwało jeszcze lato. Trzeba było dobrze wykorzystać
ostatnie wolne dni. W ten weekend David, Bruck i Alexander
postanowili się zabawić.
Nagle między pniami drzew David zauważył czerwone światło.
Promień przemieszczał się chwilę bez celu, aż w końcu zatrzymał
się na plecach Brucka, kilka centymetrów od odcinka lędźwiowego.
– Masz jakieś światło na kurtce – powiedział zdziwiony David
do kolegi, zerkając jednocześnie za siebie, żeby sprawdzić,
skąd wypływa wiązka. W tym momencie usłyszał głuchy dźwięk,
jakby kliknięcie. Poczuł ukłucie w prawym biodrze. Początkowo
ból nawet nie był wielki; pomyślał, że pewnie naciągnął sobie
mięsień. Zaskoczony zatrzymał się na środku ścieżki.
– To był strzał! To był strzał! – krzyknął Bruck przerażonym
głosem.
Ruszył biegiem w stronę stacji metra, a Alexander za nim.
David spojrzał na przyjaciół. Nadal nie miał pojęcia, co się
stało. Dopiero wtedy poczuł, że coś jest nie tak. Przeszył go ból.
Cierpiał przy każdym kroku. Po udzie spływała ciepła krew.
Czuł narastającą panikę. Odwrócił się i zaczął biec za przyjaciółmi.
Dogonił ich przy zejściu do metra. Oddychał ciężko po intensywnym
biegu. Spodnie miał całe we krwi. W głowie kołatała
jedna myśl: „Kto do niego strzelał? I dlaczego?”.
Bruck i Alexander przyglądali mu się z przerażeniem w oczach.
– Musimy sprowadzić pomoc – stwierdził Bruck.
Ale wokół było pusto. Rozglądali się bezradnie dookoła i nagle
w ciemnościach zobaczyli światła samochodu, który powoli
zbliżał się do Smedsbacksgatan. Bruck wybiegł na jezdnię, ale
kiedy kierowca zobaczył czarnoskórego mężczyznę, po prostu
przyspieszył. Wyminął Brucka, który stał i rozpaczliwie machał
rękami, i szybko zniknął za najbliższym rogiem.
Bruck stał zdziwiony na drodze.
– Nie stój tak i się nie gap – zawołał Alexander, wskazując ręką
w stronę stojących jakieś pięćdziesiąt metrów dalej budynków. –
W jednym z mieszkań pali się światło. Pomogą nam – zawołał i ruszył
biegiem w stronę najbliższego bloku. Bruck pobiegł za nim.
Pierwszy dobiegł Alexander. Zapukał, drzwi się uchyliły, starsza
pani ostrożnie wyjrzała na klatkę.
– Mój przyjaciel został postrzelony. Krwawi. Muszę zadzwonić
po karetkę – wołał Alexander zdenerwowany.
Kobieta przypatrywała mu się podejrzliwie. Spojrzała na Brucka,
który też już dotarł do drzwi. Wahała się, na jej twarzy widać
było strach. Była północ, a przed nią stało dwóch obcych
mężczyzn. Gdzieś w oddali majaczył trzeci.
– Idźcie stąd, bo zadzwonię na policję! – powiedziała podniesionym
głosem i zatrzasnęła drzwi. Alexander słyszał, jak
dwukrotnie przekręciła klucz w zamku.
Przyjaciele wrócili do Davida. Był blady, stracił dużo krwi.
Ulicą nadjeżdżał kolejny samochód. „Musi się zatrzymać” –
pomyślał Bruck. Ponownie wyszedł na jezdnię i rozłożył ręce.
Kilka sekund później zatrzymało się przed nim białe volvo.
– Mój przyjaciel został postrzelony. Krwawi. Musi natychmiast
jechać do szpitala – powiedział stanowczym głosem.
Kierowca samochodu otworzył okno i spojrzał na Davida,
który kulejąc, powoli zbliżał się do samochodu. Rana zamieniła
jego jeansy w lepką, krwawą materię. Miał zakrwawione ręce
i twarz, krew na koszuli i na cienkiej letniej kurtce.
– Muszę jechać do szpitala – powiedział błagalnym głosem.
– No, nie wiem… – odpowiedział kierowca volvo z wahaniem.
Zerkał to na Davida, to na siedzenia samochodu.
– Nie, przykro mi – oświadczył po krótkim namyśle. – Chętnie
bym pomógł, ale nie mam jak ochronić siedzeń, a nie chcę ich
pobrudzić. Przykro mi, musicie poprosić kogoś innego – dodał,
wrzucił pierwszy bieg i odjechał w ciemność swoim białym volvo.
W tym momencie David Gebremariam zemdlał.
Kilka lat później podczas rozprawy w sztokholmskim sądzie
tak opisywał, co wtedy czuł:
– Miałem wrażenie, jakbym w ogóle się nie liczył, jakbym
był czymś całkowicie bezwartościowym, zwierzęciem, które
zbiegło z ogrodu zoologicznego. Moje życie było mniej warte
niż tapicerka samochodu.
Wtedy David jeszcze nie wiedział, że tej sierpniowej nocy
stał się pierwszą ofiarą mężczyzny z laserem. Strzał oddany do
niego 3 sierpnia 1991 roku był pierwszym z całej serii. W sumie
odnotowano jedenaście prób zabójstwa. Jeden mężczyzna zmarł,
dziesięciu zostało rannych. Zamachy wywołały panikę w mieście
i największą mobilizację policji od czasu morderstwa premiera
Olofa Palmego. Na ulice Sztokholmu wylegli demonstranci, premier
musiał wygłosić uspakajające przemówienie do narodu.
Ale tamtej sierpniowej nocy David Gebremariam oczywiście
nie mógł tego wiedzieć. Czuł jedynie, że jest ranny i krwawi.
Trzykrotnie prosił napotkanych ludzi o pomoc i trzykrotnie mu
jej odmówiono.
(...)