Chłopczyce z Kabulu Za kulisami buntu obyczajowego w Afganistanie
„Początkowo kandydatką ojca
na bacza pusz była Mehrangis, ale ponieważ jest starsza i prędzej
musiałaby stać się kobietą, postanowiono inaczej. Mehran mogła być synem
dłużej” – tak zaczyna się opowieść o „chłopczycy z Kabulu”, córce afgańskiej
parlamentarzystki. Zaskakująca przemiana córki w syna nie jest odosobnionym
zjawiskiem. Dziewczynki czasowo udające chłopców to ukrywane, ale społecznie
akceptowane zjawisko w kraju, gdzie brak męskich potomków stanowi hańbę dla
rodziców i jest wyraźnym sygnałem niewystarczającego zaangażowania kobiety.
Rodziny obdarzone wyłącznie córkami pod silną presją społeczną decydują się na
uznanie jednej z nich za syna z nadzieją na magiczną moc przebrania. Dziewczynka
odgrywająca rolę syna, ubierana i wychowywana jak chłopiec, może w pełni
cieszyć się dzieciństwem i wolnością. Tym większym dramatem staje się chwila
osiągnięcia dojrzałości płciowej, która dla bacza pusz oznacza powrót do
roli kobiety, zamążpójście i oddanie wszystkich przysługujących chłopcom
przywilejów.
Jenny Nordberg przedstawia
współczesne oblicze starej afgańskiej tradycji, a jednak jej opowieść o tym,
jak przybranie męskiej tożsamości daje kobiecie wolność, jest uniwersalnym
tematem, zrozumiałym na całym świecie.
Książka roku 2014 według “Publishers Weekly” oraz portali Business Insider i Truthdig
Finalista nagrody czytelników portalu Goodreads w kategorii literatura faktu
-
Ten poruszający i prowokujący zbiór intymnych portretów to efekt pięciu lat intensywnej pracy, która pozwoliła Nordberg dokładnie uchwycić niuanse i złożoność opisywanego problemu. Za każdym razem gdy zdaje się nam, że rozumiemy fenomen afgańskich chłopczyc, autorka zręcznie odwraca karty, zmuszając nas do refleksji nad własnymi uprzedzeniami i normami społecznymi oraz do zadania sobie pytań, na które być może nie ma odpowiedzi.
-
Wciągające reportaże Jenny Nordberg składają się na zdumiewająco czytelny portret pomysłowego, choć niedoskonałego rozwiązania problemu pozycji kobiet w społeczeństwie, w którym mają one bardzo mało praw i przytłaczająco wiele ograniczeń.
-
Nordberg świetnie ukazuje zarówno siłę, jak i słabość swoich bohaterek. Ofiarę ponoszoną przez te, które decydują się na przybranie męskiej tożsamości, jak i kobiecą zdolność przystosowywania się do ograniczeń nakładanych na nie przez społeczeństwo.
-
Delikatność, ale i przenikliwość autorki sprawiają, że jej książka jest jednym z najbardziej przekonujących literackich portretów kultury Afganistanu.
-
Jenny Nordberg mówi, że prawa kobiet stanowią podstawę „cywilizacji pokoju”, a poruszające historie jej bohaterek sprawiają, że wniosek pisarki staje się najmocniejszym przekazem tej zniewalającej książki. Wnikliwe i bardzo aktualne studium współczesnego Afganistanu.
-
Autorka z szacunkiem i zrozumieniem opowiada o kobietach, które dopuściły ją do swojego życia. Jej książka zainteresuje zarówno tych, którzy pragną dowiedzieć się czegoś o Afganistanie, jak i tych, którzy chcą zrozumieć, czym jest gender.
-
"Chłopczyce z Kabulu" to niesamowita książka. Otwiera oczy nawet Afgańczykom.
-
Portretując historie indywidualne, Nordberg kreśli wielobarwny i wyjątkowo przygnębiający obraz egzystencji kobiet w tym górzystym kraju. "Chłopczyce z Kabulu" są w końcu zapisem samego procesu wnikania autorki w tkankę społeczną Afganistanu, w niuanse jego kultury czy zakamarki tradycji. Szwedka robi to z niebywałym taktem i delikatnością, wyzbywając się europocentryzmu, czy powielania feministycznych klisz kulturowych, charakterystycznych dla naszego kręgu cywilizacyjnego. Nic dziwnego, że na całym świecie książka zdobywa nagrody i wyróżnienia, jest to bowiem dzieło wybitne, zasługujące na szeroką uwagę odbiorców.
-
„Chłopczyce z Kabulu” to niezwykły przewodnik po złożonym i skomplikowanym świecie afgańskich kobiet i fenomenie bacza pusz – przebierania dziewczynek za chłopców po to, by w patriarchalnym społeczeństwie miały szansę na lepsze życie.
-
Poza świetnie ujętym tematem, rzetelnymi badaniami oraz celnymi opisami, niekwestionowaną zaletą „Chłopczyc z Kabulu…” jest prowadzenie fabuły. Choć autorka zastrzega, że jej bohaterki i bohaterowie są fikcyjni, a opowiadane przez nią historie bazują na wydarzeniach rzeczywistych (dla bezpieczeństwa bohaterów), Nordberg pozwala poznać współczesny Afganistan. Jej zamiłowanie do szczegółu owocuje niezwykle plastycznymi opisami miejsc i ludzi, a jej talent do prowadzenia fabuły nie pozwala oderwać się od „Chłopczyc z Kabulu…”, choć nie jest to lektura przyjemna czy krzepiąca. W płaszczyźnie literackiej i dziennikarskiej jest to absolutny majstersztyk.