Wyjedź, zanim nadejdą deszcze

Kiedy chciałam sobie zrobić krzywdę albo gdy ktoś miał skrzywdzić mnie, Vanessa robiła się irracjonalnie wrogo nastawiona, ponieważ ochrona i wrogość w jej głowie znalazły się w tym samym miejscu.

– Och, Al, wciąż dręczy mnie ten koszmar – opowiadała niedawno. – Atakują nas z moździerzy, a ja nie mogę zagonić wszystkich dzieci pod łóżko. Bo to zawsze było moje zadanie, prawda? To znaczy, gdyby nas zbombardowano albo zaatakowano, miałam wszystkich wsadzić pod łóżko.

– Wiem – odparłam. – Przykro mi.

– Mnie też, Al.

Potem nastąpiła długa chwila ciszy, pełna tego wszystkiego, o czym wiedziałyśmy, ale czego nie mogłyśmy powiedzieć.

– To było dziwne – odezwałam się w końcu. Nie tylko wojna oraz fakt, że w  południowej Afryce twoja siostra może umrzeć na wiele zwyczajnych sposobów, sprawiały, że miłość łączyła się w nas obu z gniewem. Chodziło również o to, że niektórzy mężczyźni wykorzystywali zasłonę wszechobecnej przemocy i  sami stosowali ją na co dzień wobec słabszych od siebie. Być może mechanizm, który ze zwykłych obywateli czynił morderców, łamał także podstawowe zasady społecznego zachowania. A może to poczucie władzy płynące z posiadania broni, patrzenia, jak czyjeś zachowanie zagina się na końcu twojej lufy, zmieniało tych, którzy mieli nas chronić, w drapieżniki. Być może wojna, prześladowania i niesprawiedliwość zabrały tym ludziom niewinność i  sprawiły, że zapragnęli wyplewić niewinność z  całego świata wokół nich.

Od czasu do czasu Vanessa stawała pomiędzy mną a tą specyficzną wersją bratniego ostrzału, między mną a mężczyznami, którzy – jak nam mówiono – walczyli o nasze życie, naszą wolność i naszą cenną białą skórę. „Nie dotykaj mojej siostry!”, mówiła zaskakująco jak na nią głośno i otwarcie. A potem, zbyt często, stawała na drodze temu, co się do mnie zbliżało, nie z własnej woli, ale z nerwowym niepokojem kogoś, kto ratuje nie swoje życie, niczym ludzka tarcza ochraniając mnie przed tą pospolitą, nieudolną, oportunistyczną bezbożnością.

Chyba obie byłyśmy bardziej zdziwione niż skrzywdzone tym, że przynajmniej niektórzy dorośli w naszym środowisku nie chronili nas lepiej od tych zbyt dużych, natarczywych dłoni; wilgotnych, śmierdzących alkoholem ust; za dużych i  zbyt ciężkich ciał przyciśniętych do naszych. W tamtym czasie Vanessa i ja nie znałyśmy określeń na to, co się działo, nie tylko dlatego, że byłyśmy zbyt młode, by je znać, ale też dlatego, że takie rzeczy były zakazane i się o nich nie mówiło. Zresztą zdarzały się często, a jak coś, co zdarza się tak powszechnie, może być złe? Czy nie przytrafiało się niemal każdej małej dziewczynce? […]

Ale nie chciałam rozśmieszać siostry. Chciałam, żeby traktowała mnie poważnie. Chciałam, żeby bezwzględnie stanęła po mojej stronie. Żeby zadeklarowała bezwarunkową, niezmienną, irracjonalną miłość do mnie. Bo ze wszystkich rodzajów miłości – romantycznej, namiętnej, rodzicielskiej, małżeńskiej, braterskiej – tą najbardziej bezsporną, nierozerwalną i spiskową jest miłość między siostrami. Cokolwiek jednak czuła do mnie Vanessa w głębi duszy, teraz nie zamierzała dawać mi swojego bezwarunkowego poparcia.

Przede wszystkim nie mogła znieść chyboczącej się łodzi w pobliżu swojego zacumowanego statku. Była okrętem z wywieszoną flagą sygnałową Delta. Gruby błękitny pas między dwoma żółtymi oznacza: „Trzymajcie się z daleka ode mnie, manewruję z trudnością”. Poza tym, i to może ważniejsze, Vanessa i ja jesteśmy tak różne, że trudno sobie wyobrazić, iż w ogóle należymy do tej samej rodziny; istnieje między nami podobieństwo ledwie kuzynowskie, z pewnością nie siostrzane. Wyglądamy zupełnie inaczej, inaczej myślimy, mamy niewiele wspólnych poglądów. Nawet wysławiamy się różnie. Gdybyśmy się minęły na ulicy, nie zauważyłybyśmy między sobą nic wspólnego. Nawet nie obejrzałybyśmy się za sobą, zdziwione podobieństwem.

By znaleźć wspólne cechy, trzeba spojrzeć wstecz, w spiralę naszych rodzin. Tylko tam można dostrzec znajome przebłyski nas obu – podobny wyraz ust, sposób stania, lekko przechylony, z jednym zgiętym kolanem, jak u odpoczywającego konia. Gdy rozpleść każdą z nas, kosmyk po kosmyku, można zobaczyć, gdzie jest nasz początek. Jeśli podążyć za grubym sznurem do naszego wnętrza, da się zobaczyć, jak doskonale jesteśmy utkane. Dlatego od zawsze i na zawsze jakakolwiek bzdura wyjdzie z naszych ust, cokolwiek sobie powiemy i zrobimy – wszystko zostaje z góry wybaczone. Bo w ostatecznym rozrachunku płynie w nas ta sama krew, mamy wspólną historię i podobne mechanizmy radzenia sobie z trudnościami – udając atak, wznosimy tuman śmiechu albo złości, a ta nasza śmiertelnie poważna obrona to wszystkie sposoby na przetrwanie jednocześnie. Mój kolega Bryan powiedział kiedyś: „Potrafisz jednocześnie pływać i tonąć, walczyć i latać. Nie wiedziałem, że to biologicznie możliwe”.

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.