Ścieżki Północy

Szczęśliwy człowiek nie ma przeszłości, a nieszczęśliwy nie ma nic poza nią. Będąc już w podeszłym wieku, Dorrigo Evans nie wiedział, czy gdzieś to wszystko przeczytał, czy sam to sobie wymyślił. Wymyślił, pomieszał, po czym rozłożył na czynniki pierwsze. Rozłożył nieubłaganie. Ze skał powstają piargi, z piargów piasek, z piasku błoto, z błota z powrotem skały i tak się kręci ten świat, jak powiadała jego mama, kiedy domagał się podania mu jakichś przyczyn albo wyjaśnień, dlaczego świat jest taki, a nie inny. Świat jest, odpowiadała matka. Po prostu jest, synku. Tamtego dnia Dorrigo bawił się, próbował wyrwać ze zbocza wystający kamień, bo chciał zbudować fort, a wtedy z góry spadł inny, większy kamień, i uderzył go w kciuk, na którym pod paznokciem zrobił mu się duży, pulsujący krwią bąbel.

Mama zamaszyście położyła Dorriga na kuchennym stole, bo tam było najjaśniej, i unikając dziwnego spojrzenia Jackiego Maguire’a, podniosła palec swojego syna do światła. Jackiemu pomiędzy jednym chlipnięciem a drugim udało się powiedzieć to i owo. Jego żona przed tygodniem wyjechała z najmłodszym dzieckiem pociągiem do Launceston i dotąd nie wróciła.

Mama Dorriga wzięła nóż do rozbierania mięsa. Wzdłuż ostrza biegła kremowa smuga stężałego tłuszczu baraniego. Pani Evans wsunęła czubek noża w węgle w piecu kuchennym, z którego wzbił się wianuszek dymu, napełniając kuchnię wonią przypalonej baraniny. Wyciągnęła nóż, a jego lśniący na czerwono koniuszek połyskiwał iskierkami błyszczących, rozgrzanych do białości drobinek, których widok wydał się Dorrigowi zarówno czarodziejski, jak i przerażający.

Nie ruszaj się, powiedziała, przytrzymując rękę syna w zdumiewająco mocnym uścisku.

Jackie Maguire opowiadał dalej, że pojechał pociągiem pocztowym do Launceston, aby poszukać żony, ale nie udało mu się jej znaleźć. Dorrigo patrzył, jak żarzący się czerwienią czubek noża dotknął jego paznokcia, który zaczął dymić, gdy mama wypalała otwór w zrogowaciałym naskórku. Słyszał Jackiego Maguire’a, który powiedział, że…

Moja żona przepadła jak kamień w wodę, pani Evans.

Dym ustąpił miejsca strumyczkowi ciemnej krwi, płynącej z palca Dorriga, a wtedy ból, spowodowany przez krwawy bąbel, zniknął, podobnie jak przerażenie chłopca, wywołane rozżarzonym do czerwoności nożem.

Zmiataj, powiedziała mama Dorriga, spychając go łokciem ze stołu. Zmiataj już, synku.

Nie ma po niej śladu!, dodał Jackie Maguire.

Wszystko to działo się w czasach, kiedy świat był jeszcze długi i szeroki, i kiedy dla Dorriga Tasmania stanowiła nadal cały świat. A z wielu dalekich i zapomnianych forpoczt na tej wyspie mało było dalszych i bardziej zapomnianych niż licząca około czterdziestu głów osada zwana Cleveland, gdzie mieszkał Dorrigo Evans. Ta założona przez skazańców wioska, będąca pierwotnie przystankiem dla dyliżansów, popadła z czasem w ubóstwo i niepamięć, ocalała zaś i istniała już teraz tylko jako prowincjonalna stacja kolejowa, garść rozpadających się georgiańskich budynków i rozrzuconych tu i ówdzie drewnianych domków o werandach przypominających brwi, tworzących azyl dla tych, którzy przetrwali całe stulecie wygnania i zatracenia.

Cleveland otaczały lasy powykręcanych eukaliptusów i srebrzystych akacji, które falowały i tańczyły w upale. Latem było tu gorąco i żyło się trudno, a w zimie nie było gorąco, żyło się więc wtedy już tylko trudno, po prostu. Elektryczność i radio miały dopiero przyjść w te strony i gdyby nie to, że tymczasem nastały lata dwudzieste dwudziestego wieku, można by pomyśleć, że są lata osiemdziesiąte, a nawet pięćdziesiąte wieku dziewiętnastego. Wiele lat później Tom, chociaż niezbyt skłonny do używania metafor, powiedział – być może, jak sądził wtedy Dorrigo, pod wpływem myśli o nadchodzącej śmierci i towarzyszącej jej starczej obawie, że całe życie to tylko metafora i nie ma w niej prawdziwej historii – że ten czas był niczym długa jesień konającego świata.

Jeżeli są Państwo zainteresowani przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji pod adresem: jakub.nowacki@czarne.com.pl