O losach rodziny usłyszałem od starszych krewnych. Najlepsze opowieści wypłynęły dopiero niedawno, bo dopiero na jesieni życia dali je sobie wyszarpać. Wcześniej ludzie nie palą się do wyznań, że względny sukces zawdzięczają oszustwom. O ile mi wiadomo, nikt dotąd nigdzie nie odnotował tych historii o półkrwi mieszańcach, półgłówkach i półprawdach, skorupiakach z bagien Luizjany i ptaszyskach z Wielkich Jezior, nie licząc tego zdjęcia z gazety, na którym dziadek i Jimmy Hoffa stoją przed torem wyścigów konnych dwa pokolenia temu.

Ta fotografia, jedyny dowód dawnej reputacji i pozycji, jest dziś bezpowrotnie stracona dla rodziny. Obcy człowiek, który kupił kuferek po babci, nie ma pojęcia, że swego czasu tego chudego faceta obok Hoffy na całej Woodward Avenue nazywano Księciem.

Ten amerykański nikt jest dla mnie kimś. To facet, który nauczył mnie wszystkiego, co wiem o koniach. Na stronach tej książki nie znajdziecie wspomnień o nim, ale on sam jak najbardziej tutaj jest. Razem z Petem Hazardzistą godzinami przesiadywaliśmy na torze wyścigowym Aqueduct w Ozone Park w nowojorskim Queensie i rozmawialiśmy o moim dziadku, jego systemie handikapu i filozofii na temat koni. Owa filozofia brzmiała tak: trzymaj się z dala od wyścigów. Ale to tak nie działa, zatem jest, jak jest.

W pracy reportera fajne jest to, że możesz pokazać grabarzowi legitymację prasową i zapytać go: „Mogę popatrzeć?”, a on ci pozwala. Pozwala ci wziąć łopatę do ręki i spróbować własnych sił, dopóki na dłoniach nie wyskoczą ci pęcherze i nie zacznie strzykać w krzyżu. Oddajesz mu łopatę, patrzysz jeszcze chwilę, jak pracuje, i dopiero wtedy przychodzi ci do głowy, by go spytać: „A nie bolą cię ręce i plecy?”. Zazwyczaj ludzie starają się odmalować własne życie w barwach jaśniejszych niż prawdziwe. Ale po pewnym czasie dają sobie z tym spokój i im dłużej się przy nich kręcisz, tym bardziej zapominają, że tam jesteś, a wtedy docierasz do sedna.

Reporterzy chętnie sobie wmawiają, że robią coś ważnego ze względów społecznych i kulturowych, a w najlepszych okolicznościach czynią dobro – naprawiają krzywdy, demaskują oszustów i takie tam. To właśnie opowiadają sobie nawzajem nad darmowymi drinkami na imprezach z okazji rozdania nagród.

Prawda jest taka, że my, reporterzy, to jedna wielka banda podglądaczy i wazeliniarzy, za brzydkich, żeby nas ktokolwiek wziął do filmu. Tak mówią normalni ludzie. To właśnie zła strona tej roboty. Dobra jest taka, że lepsze już to niż praca fizyczna.

Historie zawarte w tej książce ukazywały się na łamach „New York Timesa” na przełomie wieków. Kończą się na 11 września i pokłosiu tego dnia. Napisałem kilka tekstów o Jednostce numer 1, oddziale strażackim z Brooklynu, w którym zginęła połowa ludzi. Kiedy teraz wracam do tych opowieści, wydają mi się słone i zimne, jak łzawiące zimą oczy. Tak wiele pozostało niedopowiedziane, ale nie mogłem tego drążyć, bo życie było wówczas już i tak dość ciężkie. Mam nadzieję, że te historie są przynajmniej sprawnie spisane, że ktoś znajdzie w nich dla siebie coś dobrego.

Nowy Jork to olśniewające miasto, a większość jego mieszkańców niczym niezwykłym się nie wyróżnia. Desperacko pragną świateł, a jeśli mówią inaczej, to kłamią. Tylko marzyciele przyjeżdżają do Nowego Jorku. Rzecz jasna mało kto ma kontrolę nad własnym życiem. Jego rytm wyznacza widzimisię szefa, właściciela mieszkania, sprzedawcy w sklepie, obcego, sędziego, kierowcy autobusu czy burmistrza, który zabrania ci palić. Z drugiej strony żyjesz według widzimisię własnego widzimisię, a to najbardziej ekscytująca rzecz na świecie.

Nowy Jork jest jak kanapka z gównem. Im więcej masz chleba, tym słabiej czujesz gówniany smak, a to miasto całkiem by się posypało bez pieniędzy. Tym, którzy ich nie mają, pozostaje nadzieja, że pewnego dnia się dorobią. To dla nich jest ta książka.

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.