Najgorętsze lato

OSTATNIA NIEDZIELA

Stoi tu, może półtora metra od Anny, jakby się bała podejść bliżej. Inni odsunęli się na bok, tworzą półkole. Czują, że nie powinni przeszkadzać, odwracają się z wahaniem, odchodzą jeden, dwa kroki, zaglądają do toreb, do zeszytów, patrzą na zegarki. Po wykładzie czekała w tłumie, aż skończą zadawać pytania, rozmawiać, patrzyła nad ich głowami na stół, na papiery, ołówki. Annie wydało się to dziwne, ale nie zastanawiała się, kim mogłaby być, tyle jest osób, które to robią: zatrzymują się, kiedy widzą, że inni stoją. Pyta: Jesteś – i mówi jej nazwisko, jakby Anna mogła być kimś innym, a przecież każdy tu wie, kim jest, chociażby dlatego, że wypisano to na plakatach na korytarzu, przy drzwiach i na podium. Później powie, że wiedziała od razu, że wcale nie musiała pytać. Usłyszała ją w radiu rankiem, wywiad w jednym z tych nowych programów, pijąc pierwszą herbatę, wyjaśniła, jakby musiała usprawiedliwić swoją obecność. Poderwała się, żeby nastawić radio głośniej, reszta natychmiast ucichła, słuchali, a potem jechała przez całe miasto, nie poszła na uniwersytet, na zajęcia, rodzice jej pozwolili, biegła przez tę halę, przez tę wielką halę, żeby teraz, tutaj przed nią stanąć. Pyta, a więc jesteś… i wypowiada nazwisko Anny, całe nazwisko, jej głos brzmi niepewnie, niemal lękliwie, a Anna myśli, co jej przyszło do głowy, na co sobie pozwala, przecież wie, że to ja, każdy to tutaj wie, i mówi: tak, to ja, tonem, który daje do zrozumienia, że nie chce, żeby ją zagadywać, jakby miała czas dla każdego i o każdej porze. Márti mówi swoje imię, Anna je zna: Márti. Zna jej rodziców. Zna ich dobrze, zwłaszcza matkę, zupełnie niepotrzebnie pyta, czyli jesteś córką...? Márti kiwa głową, prędko, gorliwie, jak gdyby wreszcie ją wybawiła, wreszcie wsparła, imieniem matki, które Anna powtarza, Zsóka, powoli, jakby chciała dać wybrzmieć każdej głosce, Zs-o-k-a, by ponownie wypowiedzieć imię Márti i, przesadnie wyraźnie: a więc jesteś jakby najpierw musiała zaznajomić się z myślą, że to ona, ta, za którą wzięła ją od razu. Na końcu języka ma zdanie o upływie czasu, o dorastaniu, ale milczy. Zbliżają się do siebie o jeden mały, niezdecydowany krok, a może robi go tylko Anna, a Márti się nie rusza. Obejmują się niezręcznie i oszczędnie, jakby żadna nie wiedziała, jak to się robi w takich momentach. Márti walczy ze łzami, przeprasza, szuka chusteczki, żeby wytrzeć nos, a Anna szybko mówi na głos pierwszą myśl, jaka przychodzi jej do głowy, być może po to, by przeciwstawić coś poszukiwaniom Márti. Dawno się nie widziałyśmy, mówi, wydaje mi się, że byłaś u nas z rodzicami, kiedy miałaś osiem lat, czy to możliwe? Pamiętam, jaka wtedy byłaś, bardzo dobrze pamiętam, nie chciałaś pić herbaty z powodu jej koloru. Márti patrzy z niedowierzaniem, być może dlatego, że Anna przypomina sobie rzeczy, które inni natychmiast zapominają, a ona mówi o nich, jakby miały decydujące znaczenie. Anna pyta: ile masz lat, a Márti odpowiada, dokładnie między dwadzieścia jeden a dwadzieścia dwa, tonem, który ma coś odeprzeć, niemal arogancko, jakby była to najlepsza odpowiedź na takie pytanie. Stoją trochę zagubione. Anna mówi: nie mam czasu, widzisz, odwraca się i wskazuje na tłum gestem, który jej się nie podoba, wydaje się zbyt napuszony. Márti odpowiada: tak, widzę, mimo to nie rusza się z miejsca, jakby to nie był argument, jakby miała prawo, bezwarunkowe, być tu przy Annie, z Anną. Umawiają się na następny dzień. Anna proponuje, żeby przyprowadziła rodziców, resztę też, najlepiej całą wielką rodzinę, a Márti odpowiada: tak zrobię, znów tym tonem, głośniej, zuchwalej, jakby zwyciężyła, wygrała. Obejmują się jeszcze raz na pożegnanie, nieco dłużej, nieco mocniej, udaje im się uśmiechnąć, a Anna mówi, jakby w nagrodę, miło, że przyszłaś, miło cię widzieć. Spotykają się przy jednej z tych szerokich ulic, które zwykle rozdzierają miasto hałasem, w niedzielę jednak prawie nikt tędy nie jeździ. Anna widzi ich z daleka, stoją na umówionym rogu, kilka kroków za operą. Rozglądają się uważnie, nie wiedzą, skąd nadejdzie, nie znają ani ulicy, ani hotelu, w którym nocuje. Anna może zbliżyć się niezauważona, pojawić się nagle za ich plecami, klepnąć w ramię, rozłożyć ręce, jakby to właśnie był gest, na który czekali, i powiedzieć: witajcie, jestem. Nie zmienili się. Nie mogłaby nawet powiedzieć, że się postarzeli. Może są mniejsi i bledsi, ale żeby to zauważyć, trzeba im się dokładnie przyjrzeć. Ojciec Márti w pamięci Anny był większy. W brodzie pierwsze nitki siwizny. Zsóka nie zmieniła się ani trochę. Nawet fryzurę ma taką samą. Jak wtedy, kiedy miała piętnaście, dwadzieścia, trzydzieści lat, Annie się podobała, ciemne, krótkie włosy z przedziałkiem z boku, zaczesywane zamaszyście na czoło, grube kosmyki zakładane za ucho szybkim ruchem. Wciąż te same małe, czerwone, trójkątne usta wykrojone w serce, mówiące dużo i nigdy głupio. Nosi się na czarno. To nowość. Wąska spódnica, bluzka, przy kołnierzyku trochę koronki, przez którą widać szyję aż do ramion, i Annie znów przychodzi do głowy, jak bardzo ich wszystkich lubiła, jak bardzo jej się podobali, zapomniała o tym i nie pojmuje, jak mogła zapomnieć, dopuścić, żeby się nie kontaktowali przez te lata, które sprawiły, że Márti tak urosła. Márti jest mieszaniną ojca i matki, jakby każde z nich podzielono na pół, a połówki spleciono. Ciemne włosy nosi spięte w kucyk w kształcie znaku zapytania, sięgający szyi, przewiązany białą chustką nie na karku, lecz na czubku głowy. Okulary słoneczne o niezbyt ciemnych szkłach zatknęła we włosach nad czołem. Jej skóra jest jasna, z maleńkimi brązowymi punkcikami pod oczami, na policzkach. Nic nie umyka jej uważnemu spojrzeniu. Patrzą na siebie, zapewniają, jak niewiele się zmienili, w ogóle się nie zmienili. Stoją na tej szerokiej ulicy, cichej w marcową niedzielę, pod błękitnym miejskim niebem przywołującym wiosnę i pierwszy raz, odkąd Anna tu jest, wypierającym szarość fasad. Przynieśli Annie kwiaty, małe żółte i białe kwiaty, i nikt nie pyta z wyrzutem o to, czego Anna się bała i na co przygotowała głupie odpowiedzi, dlaczego się nie odezwała, będąc w mieście, na jednym z tych kongresów, których nie lubi, a jednak wciąż na nie jeździ, dlaczego nie zadzwoniła po tylu latach, żeby powiedzieć: jestem, zapytać: macie czas, zobaczymy się? Dlaczego musieli usłyszeć ją dopiero w radiu, przypadkowo, przy śniadaniu, w sobotni ranek, przy pierwszej herbacie, zaspani, jeszcze nie do końca rozbudzeni, żeby się dowiedzieć, że tu jest, po latach po raz pierwszy znowu tu jest, i dlaczego Márti musiała jechać przez całe miasto, żeby ją odszukać i powiedzieć: chcemy się z tobą spotkać, chcemy cię zobaczyć. Zastanawiała się nad tym wczoraj wieczorem, jadąc z centrum kongresowego do hotelu z papierami, kartkami i kolorowymi foliami, taksówką, ponieważ nie znosi metra z jego niekończącymi się ruchomymi schodami ginącymi w czeluściach, ze smrodem, gorącem, drzwiami, które zamykają się w jednej sekundzie, jakby musiały coś rozciąć, i później, w hotelu, gdzie ma do dyspozycji nie jeden pokój, a całe mieszkanie, z kuchnią i sypialnią, i łazienką z wolno stojącą wanną. Leżała w niej każdego wieczoru, żeby zmyć z siebie kurz i brud, z którym wciąż jeszcze to miasto najbardziej jej się kojarzy. Cyzelowała odpowiedzi także później, siedząc w szlafroku przy oknie, przy tym wielkim oknie sięgającym od ściany do ściany, od sufitu do podłogi, ukazującym dom naprzeciwko stojący tak blisko, że można by było do niego przeskoczyć, dom z poobijaną ciemną fasadą, łuszczącym się tynkiem, z brązowymi drewnianymi framugami okien ujmującymi w kwadrat gołe żarówki. Zastanawiała się nad niedorzecznymi usprawiedliwieniami jeszcze dziś rano, w ślepej sali śniadaniowej, gdzie każdego ranka serwują to samo, biały chleb, zeschnięty ser, marmoladę z puszki, i gdzie przez cały tydzień siadała obok niej kobieta(...)