Listy do mojego oprawcy

Miłość, rewolucja i irańskie więzienie

Piękna więzienna scena: komunista marzący o irańskiej wersji Związku Radzieckiego recytuje wiersze z Alim Chameneim, najważniejszą dziś postacią Islamskiej Republiki Iranu. Jedna z wielu zaskakujących scen w tej książce. Przede wszystkim jest to jednak opowieść o strachu, upokorzeniu, niesprawiedliwości. O rewolucji, którą przeprowadzają ludzie z dwóch różnych światów, islamistycznego i lewicowego, ale tylko jedni odzyskują wolność, drudzy wracają do więzienia. Książka o służbach specjalnych, donosach, egzekucjach, okrutnych funkcjonariuszach, ale pełna miłości, nadziei i poezji. Ważny głos w dyskusji o rewolucjach, islamie. I przede wszystkim o Iranie, jednym z krajów, które zadecydują o przyszłości globu.

Ponowne spotkanie z katem w przestrzeni wyznaczonej przez Asadiego, nasyconej literacką głębią, niewolną od ironii, a nawet kpiny, staje się pretekstem do ukazania roli irańskiej lewicy w rewolucji z 1979 roku. Rewolucji, która połączyła ateistów i teistów, komunistów i muzułmanów, która nieco później stała się „rewolucją islamską”, zawłaszczoną przez zwolenników Chomeiniego. Historia nie zaczyna się jednak w 1983, kiedy dochodzi do systematycznej rozprawy z działaczami lewicowymi, zwolennikami partii Tude, w roku uwięzienia Asadiego – ale znacznie wcześniej. Zaczyna się w celi więziennej dzielonej z obecnym przywódcą Islamskiej Republiki – ajatollahem Chameneim. „Listy do mojego oprawcy” odczytać można jako próbę sprzeciwu wobec największej broni Islamskiej Republiki – jak ją określa Asadi – „przepaski na oczy”, sprzeciw wobec ograniczenia światopoglądu i cenzurowania myśli, wobec zasłony, za którą kryją się namiętność i miłość, ale również irańskie więzienie.