Obciążeni. ?Eutanazja? w nazistowskich Niemczech

Obciążeni
?Eutanazja? w nazistowskich Niemczech

Premiera
30 września 2015

Götz Aly, Obciążeni. ?Eutanazja? w nazistowskich Niemczech
Götz Aly, Obciążeni. ?Eutanazja? w nazistowskich Niemczech

Produkt niedostępny
Dostawa od:
Kurier
11,79 zł
paczkomat
12 zł
poczta
12 zł
odbiór osobisty (Warszawa)
0 zł
pliki
0 zł

Zaczęło się przy Tiergartenstrasse 4 w Berlinie, skąd kierowano zbrodnią, nazwaną później od tego adresu akcją T4. Od stycznia 1940 roku do sierpnia 1941 zamordowano ponad siedemdziesiąt tysięcy osób upośledzonych psychicznie. Łatwość, z jaką zrealizowano to przedsięwzięcie, zaskoczyła nawet organizatorów akcji.

W latach 1939–1945 zabito w sumie około dwustu tysięcy Niemców. Sprawcy tych morderstw nazywali je „eutanazją”. Ofiary ginęły w komorach gazowych, były rozstrzeliwane, głodzone lub trute. Zabójcami byli naukowcy, lekarze, pielęgniarze, przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, policja, pracownicy instytucji ochrony zdrowia i pracy. Działali wpół jawnie, ale w centrum społeczeństwa. Ofiary były bezbronne.

Wielu Niemców popierało zabijanie „darmozjadów”. Tylko nieliczni je potępiali, inni w najlepszym wypadku milczeli. Dopiero dzisiaj, po prawie siedemdziesięciu latach, z zapomnienia wyłaniają się ci, którzy musieli umrzeć, ponieważ ktoś określił ich życie jako „bezwartościowe”.

Powstanie tej książki poprzedziły wieloletnie badania zapoczątkowane w 1981 roku. Niektóre źródła autor odkrywał lub opracowywał jako pierwszy. O swojej pracy w tamtym okresie mówi, że wymagała „dużego samozaparcia i zdolności detektywistycznych”. Okoliczności, w jakich książka powstawała, trudności z dotarciem do źródeł i przeszkody, także ze strony niemieckiego środowiska historyków i politologów, również zasługują na uwagę czytelnika.


  • Götz Aly rozlicza się z Niemcami, analizując historyczny kontekst masowego poparcia dla eugeniki i eutanazji dwustu tysięcy współobywateli niezdolnych do tzw. produktywnego życia. Interesuje go zaskakująco silne wsparcie dla eutanazji ze strony większości niemieckich psychiatrów, osób utytułowanych i zasłużonych oraz bardzo słaby opór społeczeństwa wobec uśmiercania ich chorych dzieci, rodziców i sąsiadów. W efekcie dochodzi do wniosku, że chore było całe społeczeństwo, które zatraciło instynkt moralny. Aly jest też radykalnym krytykiem niemieckiego establishmentu naukowego, traktującego fenomen Trzeciej Rzeszy jako pewien wypadek przy pracy.

    To fantastyczna i mądra książka. Dobrze, że ukazuje się w języku polskim.

    Prof. dr hab. Andrzej Żbikowski

  • Przez cały okres wojny, a także po jej zakończeniu panowało na ten temat urzędowe milczenie. Niewiele osób spośród lekarzy, pielęgniarek i urzędników zaangażowanych w tę zbrodniczą działalność postawiono przed sądem. Jest to wyjątkowo przejmujący przykład i ostrzeżenie, jak postęp, wolę reform i nowoczesność systemowo połączono z ludobójstwem.

  • Książka Götza Aly'ego „Obciążeni. 'Eutanazja' w nazistowskich Niemczech” to nie tylko opis dramatu skazywanych na śmierć pacjentów klinik psychiatrycznych, chorych przewlekle lub niepełnosprawnych i opowieść o znakomitych lekarzach, którzy w ostatecznym rachunku okazali się takimi samymi potworami jak oprawcy z Auschwitz. „Obciążeni” to również rzecz o wstydzie za traktowanie chorych psychicznie lub odbiegających od tzw. normy. I o społeczeństwie bojącym się tych „innych” i tak chętnie zapominającym o przyzwoleniu, którego udzieliło na krzywdzenie bliźnich.

  • Nade wszystko jednak przypomina on jeden z mniej znanych wątków historii nazistowskich Niemiec, ujawniając, iż odpowiedzialnością za eugenikę i eutanazję można obarczyć nie tylko bezpośrednich wykonawców – bezlitosnych morderców – ale i tych, którzy udawali, że nie wiedzą, co dzieje się w III Rzeszy.

  • Za Akcją T4 stoi więcej psychologii niż polityki i więcej bolesnej prawdy o człowieku, niż reżimie.

    Aleksandra Buchaniec-Bartczak, fzp.net.pl
  • Książka Aly'ego umiejętnie dotyka wszystkich najistotniejszych aspektów tej eutanazyjnej zbrodni. Autor poświęca wiele miejsca strukturom nazistowskich organów zaangażowanych w Aktion T4. nie omija także aspektu finansowego całej operacji, gdyż Rzesza zawsze zarabiała na swoich ofiarach. Pisze o zaangażowaniu zawodowym lekarzy i szeregowego personelu medyczno-pielęgniarskiego. Wiele miejsca wreszcie poświęca też refleksji nad moralnością narodu niemieckiego, dodajmy - swojego narodu (bo Aly jest przecież politologiem niemieckim). Czyni to z książki nie tylko niezwykle ważną publikację z zakresu historii medycyny w III Rzeszy, ale i głos wybitnego humanisty w sprawie moralnej kondycji człowieka.

  • Rozprawa Aly’ego charakteryzuje się wysokimi standardami badawczymi i wypełnia lukę w polskiej i światowej literaturze związanej ze zbrodniami eutanazyjnymi. Jest też (udaną i świetnie napisaną) próbą oddania głosu ofiarom i ich pogrążonym we wstydzie rodzinom. Mistrzostwo Aly’ego polega na starannej kwerendzie i empatii, która stale asekuruje poczynania badacza, nie pozwalając mu zająć miejsca cierpiących ofiar i stać się zakładnikiem własnych, toksycznych emocji.

  • Lektura książki „Obciążeni” nie należy do łatwych. Autor ukazuje na przykładzie akcji T4 całą zbrodniczość nazistowskiej machiny. Od propagandy, przez odhumanizowaną biurokrację, po lekarzy święcie przekonanych, iż ich czyny są humanitarne. Jednak najbardziej przerażająca jest obojętność ludzi, którzy nie reagowali na dokonywane zbrodnie, a nawet - uważali je za coś dobrego.

    Przerażająca i zarazem niezwykle pouczająca lektura, z którą warto się zapoznać choćby po to, by opisane w niej wydarzenia już nigdy się nie powtórzyły.

Pobierz okładkę

Wydanie I

  • Kategoria: Literatura faktu
  • Seria wydawnicza: Historia
  • Tłumaczenie: Viktor Grotowicz
  • Projekt okładki: Agnieszka Pasierska/Pracownia Papierówka
  • Skład: Robert Oleś/d2d.pl
  • Data publikacji: 30 września 2015

Okładka twarda

  • Wymiary: 150 mm × 230 mm
  • Liczba stron: 328
  • ISBN: 978-83-8049-150-2
  • Cena okładkowa: 44,90 zł

E-book・Obciążeni

  • ISBN: 978-83-8049-160-1
  • Cena okładkowa: 32,90 zł

Inni klienci kupili również:

Wstecz Dalej

Strona używa plików cookies zgodnie z polityką prywatności. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.