To, co nieśli
Tim O'Brien, To, co nieśli
- Kurier
- 11,79 zł
- paczkomat
- 13 zł
- poczta
- 12 zł
- odbiór osobisty (Warszawa)
- 0 zł
- pliki
- 0 zł
Młody Timmy O’Brien trafił do Wietnamu zaraz po studiach. Przeżył, choć jakie to życie, skoro wojenne wspomnienia nieustannie przenikają codzienność?
„Wojna jest piekłem, ale to nawet nie pół prawdy, bo wojna to także zagadka, groza, przygoda, odwaga, odkrycia, świętość, współczucie, rozpacz, tęsknota i miłość. Wojna jest paskudna – i wojna jest fajna. Wojna rozbudza, wojna to nuda. Wojna robi z człowieka mężczyznę; wojna robi z człowieka trupa”. Wojna ma też to do siebie, że gdy się o niej mówi, prawdziwe historie trudno oddzielić od tego, co nigdy nie zaszło.
W swoich opowiadaniach Tim O’Brien obraca widma wojny jak kamień – przygląda się im z każdej strony, w skupieniu próbując dostrzec to, co pozornie niezauważalne. Miesza wspomnienia z literacką fikcją, by po mistrzowsku przedstawić czas i miejsce, w których z wątpliwych powodów przelewano krew. Opowiada o tych, którzy bali się zginąć, ale jeszcze bardziej bali się dać to po sobie pokazać. O tych, którzy byli tak niewiarygodnie pełni życia, a stali się tak niewiarygodnie martwi – bo przecież nie da się zginąć tylko trochę. O tych, którzy czuli się, jakby walczyli na dwóch wojnach naraz – tej w Wietnamie i tej we własnej głowie: nigdzie bezpiecznego schronienia, wszędzie wróg. Bez końca zapętla, powtarza, analizuje, przetwarza i odtwarza bolesną przeszłość. Bo prawdziwą historię z wojny da się poznać właśnie po tym, że wciąż i wciąż się ją opowiada.
-
Majstersztyk, który łamie serca i leczy – czas uczyni z tego dzieło klasyczne.
-
Od czasu „Rzeźni numer pięć” Kurta Vonneguta nie było tak precyzyjnego i szczerego portretu amerykańskiego żołnierza.
-
Najlepsze z tych opowiadań – a każde z nich powstało dzięki naostrzonemu jak brzytwa zmysłowi obserwacji – to wspomnienia spisane jako przepowiednie. Nie mówią nam, gdzie byliśmy, lecz gdzie jesteśmy, a może nawet – gdzie będziemy […]. To ostateczny, niezatarty obraz wojny w naszych czasach i w czasach, które nadejdą.
-
Pisarstwo tak potężne, że dech zapiera […]. Idealnie uchwycony został zamęt moralny, który zostawiła nam w spuściźnie wojna w Wietnamie […]. Lecz „To, co nieśli” nie opowiada wyłącznie o wojnie, rzecz jasna. Mówi o ludzkim sercu, o bagażu emocjonalnym, o lojalności i miłości. O różnicy między prawdą a rzeczywistością. O śmierci – i życiu. I na każdym poziomie odnosi sukces
-
Rozważania O’Briena – o wojnie i pamięci, mroku i świetle – przepajają całe to dzieło swego rodzaju poetycką formą, czyniąc zeń wysoce oryginalną [...] powieść […]. W swej rozpaczliwej nadziei, że opowiadanie historii może nas ocalić, jest to książka przekonująca.
-
O’Brien fachowo szyje pociskami trasującymi, oświetlając sztukę wojny w całej jej przerażającej, fascynującej złożoności, szczegółowo prezentując obłęd i przyziemność […]. „To, co nieśli” dołącza do dzieł Crane’a, Hemingwaya i Mailera, do wielkiej literatury wojennej.
-
Mocna i dojrzała konstrukcja, żywy język i niesztampowy pomysł składają się na pozycję, którą oceniam najwyżej. „To, co nieśli” dostaje ode mnie uczciwą ocenę 6/6. To książka poruszająca i wymagająca – jednocześnie piękna w sposób bolesny.
-
Twarze, marzenia i przedmioty składają się na fascynującą całość, w czym spora zasługa tłumacza, jak zwykle wykonującego świetną pracę Tomasza S. Gałązki. Należy podkreślić konstrukcję całego zbioru – o ile osobne opowiadania mogą być ciekawe, publikowano je zresztą pojedynczo w rozmaitych magazynach, to dopiero ułożone wspólnie przemawiają z pełną siłą.
-
„Wojna jest piekłem, ale to nawet nie pół prawdy” – pisze Tim O’Brien, amerykański weteran i pisarz, który w swojej antologii „To, co nieśli” przesuwa granice tego, czym może być literatura wojenna. To nie zbiór relacji, nie pamiętnik i nie klasyczna powieść o froncie. To książka o samej istocie opowiadania wojny, o niemożliwości jej opowiedzenia. Trochę też o tym, że właśnie w tej niemożliwości rodzi się prawda.
-
Znakomity zbiór powtórnie wydany po polsku - zawiera opowiadania o wojennej codzienności: przaśnej rutynie, absurdzie, szaleństwie, komizmie i tak dalej. Ale - w wielu miejscach (to różni O'Briena od innych) - są to historie, o zgrozo, o pięknie wojny, zaczadzeniu przemocą i władzą, jaką daje karabin, a także (jeszcze jeden znak szczególny) o testowaniu granic opowieści jako takiej. Pytanie: jak zachować szczerość wobec zdarzeń i czy zmyślanie nie mówi więcej o wojnie od gołych faktów, powraca jak dobry refren.
-
Amerykański autor wraca wspomnieniami do wojny wietnamskiej. Opowiada o realnym konflikcie zbrojnym, ale też o wojnie, która rozgrywała się w głowach walczących. Mocne, trudne, bolesne.
-
To, co niosą bohaterowie tej prozy – broń, sprzęt, pamiątki, talizmany czy wyrzuty sumienia – przygniata także czytelnika. O’Brien unika przy tym komunałów: to nie jest antywojenny manifest ani patriotyczna agitka. Raczej podszyte wisielczym humorem epitafium: dla tych, którzy zginęli, lecz także dla tych, którzy przeżyli.
-
„To, co nieśli” dołącza do mojego top tomu ze zbioru opowiadań amerykańskich. Zostawia czytelnika w niemym zachwycie nad piórem autora, ale też bolesną prawdą o uniwersalności traum. Nie omińcie tego zbioru. Jest koniecznością. Mistrzostwem krótkiej formy. Najszczerszym zobrazowaniem ludzkiego doświadczenia.
-
Uznawana jest ta proza za jedno z najważniejszych dokonań amerykańskiej literatury zmagającej się z wojną w Wietnamie, ale tom Tima O'Briena to coś znacznie więcej. To konkretne miejsce, ta konkretna wojna przestają mieć znaczenie, bo udało się pisarzowi dotrzeć do esencji wojny jako takiej.
Wydanie I
- Seria wydawnicza: Opowiadania amerykańskie
- Tłumaczenie: Tomasz S. Gałązka
- Data publikacji: 1 października 2025
Okładka twarda
- Wymiary: 140 mm × 205 mm
- Liczba stron: 264
- ISBN: 978-83-8396-180-4
- Cena okładkowa: 56,90 zł
E-book・To, co nieśli
- ISBN: 978-83-8396-208-5
- Cena okładkowa: 45,90 zł
