Szczęśliwcy

            Wiosna nie ma cierpliwości do żałoby, rośliny już przebijają się przez usłane liśćmi obrzeża ogrodu. Błękitki, kępa różowych jaskrów, kilka spóźnionych, nadgryzionych przez wiewiórki tulipanów i wysokie irysy o szafranowych językach ożywiają melancholię statycznej, szarej scenerii. Diana stara się zgrabić na skąpy trawnik zbrązowiałe liście jaworu z zeszłej jesieni, aby kwiaty miały więcej światła, a przy okazji grzeje w słońcu swoje białe jak mąka ramiona. Temperatura wynosi prawie dwadzieścia stopni Celsjusza. To pierwszy od katastrofy dzień, w którym ma czas dla siebie. Odzyskuje własne życie, sprawy publiczne związane z żałobą coraz mniej ją absorbują: wizyty, pytania, rozmowy i pocieszenia, pieniądze, adwokaci, policja. Po procesie to wszystko się skończy. Prostuje się, odrzuca grabie i wyjmuje z kieszeni fartucha papierośnicę. Popołudniowe słońce przysiadło za dwoma dorodnymi jaworami, które osłaniają ogród od torów kolejowych; splecione wrzecionowate gałęzie jarzą się jak zapałki potarte o draskę. Diana długo zaciąga się papierosem mentolowym, jej policzki się wydymają, płuca rozszerzają, a słodkie, chłodne powietrze spływa aż do żołądka. Jasność. Spokój. Przez kilka sekund czuje i to, i to. W dzieciństwie lubiła gapić się przez okno, udając, że pali papierosa, którym był ściśnięty między palcami kawałek ułamanej kredy. Kiedy tak siedziała ze wzrokiem utkwionym gdzieś w dymiących kominach, ojciec ganił ją za marnowanie czasu, uważając próżniactwo za grzech największy ze wszystkich, ale chwile, kiedy wiatr głaszcze jej włosy i przenosi w dal myśli, uspokajają jej wojowniczą duszę. Kiedy zostawia za sobą świeżość ogrodu i przechodzi do kuchni, gdzie powietrze jest przesiąknięte zapachem nowego linoleum, zaczyna ją boleć głowa. Otwiera okno nad stalowym zlewem, przeszukuje szafki w kolorze miętowej zieleni, znajduje mąkę, masło i mleko skondensowane, które kupiła jakiś czas temu. Za dwie godziny musi odebrać Grace z nowej szkoły i przywieźć ją do mieszkania, żeby mogła przejrzeć próbki materiałów i wybrać sobie coś na zasłony i narzutę. Zaskoczy córkę tartą karmelową, obie uwielbiają ten smakołyk. Składniki są bardzo proste, wykonanie również, i bardzo dobrze, bo kuchnia nadal ma tylko podstawowe wyposażenie.
            Tarta karmelowa przenosi Dianę do czasów dzieciństwa, do Lyons’ Corner House przy Strand w Londynie. Na zewnątrz filary i pozłacane gałęzie winorośli, wewnątrz brzuchate samowary i sufity z drewnianych kratek, cały budynek podobny do bombonierki. Maleńkie czekoladki, wielkie bukiety, puszki herbatników opasane wstążką, importowane przysmaki, czysty przepych. Lady w sali jadalnej były wysadzane cukierniczymi klejnotami, tak misternymi, że czuła się winna na samą myśl o ich zjedzeniu, i za każdym razem wybierała zwykłą tartę karmelową ze słodkim sosem. Kelnerka w białym czepku przyjmowała zamówienie przy elegancko nakrytym stoliku. Ojciec, nie zdejmując z kolan skórzanej teczki, uroczyście przekazywał jej, co wybrali z menu, a jego trzy córki, napomniane przez Wysoki Sąd Rodzicielski, że mają być cicho, grzecznie milczały. Violet i Maggie zamawiały napoleonkę, tort szwarcwaldzki, melbę, ciasto bezowe z owocami lub cokolwiek, co wpadło im w oko, ale Diana zawsze znajdowała przyjemność w swojskości kruchego ciasta polanego ciepłym sosem.
            Londyn atakował zmysły: bezlitosne tłumy między Piccadilly a Oxford Street, które byłyby chyba najszczęśliwsze, spychając małą dziewczynkę z chodnika, nigdy niesłabnący ruch uliczny, nawoływania gazeciarzy i sprzedawców kwiatów, policjanci dmuchający w gwizdki. Maszerowała obok ojca, zatykając sobie uszy z przerażenia. Zabrał córki do Londynu dwa razy, na każdą z rozpraw rozwodowych. Diana jest teraz w tym samym wieku co jej matka w czasie pierwszych starań o rozwód z powództwa ojca swoich córek. Wkrótce po tym, jak w Rosji zmarła jego matka, zaczął dostawać czegoś, co wyglądało jak napad szaleństwa, wściekłości, której nic nie było w stanie ostudzić. Oskarżył żonę o cudzołóstwo i wytoczył proces o rozwód oraz opiekę nad dziewczynkami. Diana doskonale pamięta znaczące spojrzenia, którymi omiatano ich matkę, gdy czekały, by kupić lody z wózka Salvatore na Stuart Street. Męka szeptów i śmiechu, kiedy rozwód opisywano w gazetach. Mężczyźni pytali ojca, skąd ma pieniądze, a kobiety radziły matce, by padła na kolana i błagała o przebaczenie, niezależnie od tego, czy jest winna, czy nie. Niejasne uczucie, że wszyscy sąsiedzi naśmiewają się z ich ojca, drobnego sklepikarza z Cardiff, który naraził się na tyle trudów i wstydu, aby się rozwieść. Kiedy Wysoki Sąd, to wyniosłe zamczysko, które zastąpiło w jej umyśle baśniowe zamki na wysokiej górze, odrzucił pozew, ojciec pozwolił w końcu swojej żonie wrócić do domu. Nikt niczego nie wyjaśnił Dianie; miała dziesięć lat i przeglądała słownik szkolny w poszukiwaniu słów takich, jak „cudzołóstwo”, „potajemny” czy niestosowne”.
            Violet zajmowała się domem, dbała o to, żeby wszyscy byli nakarmieni i czyści; nawet jeśli wiedziała coś więcej o „sytuacji”, nigdy o tym nie wspomniała. Do domu przychodzili rabini w długich płaszczach, którzy godzinami przesiadywali z ojcem w jadalni, doradzając cierpliwość i zaufanie, lecz on już nigdy nie spojrzał łaskawie na matkę swoich córek. Niecałe sześć lat później założył nowy proces o zdradę i wygrał, po czym wyrzucił ją z domu i spalił wszystkie jej zdjęcia, których dziewczynki nie zdążyły uratować. Widział w mamie zupełnie inną kobietę niż one: w dotyku jej rąk czuły miłość, a on skażenie; w jej śmiechu słyszał zdradę, a one wesołość; w melancholijnym spojrzeniu, które interpretował jako przebiegłe, one dostrzegały smutek. Matka była drzewem, które chciał ściąć, a za siekierę posłużyły mu przepisy prawa. Dziewczynki pomogły jej spakować rzeczy i przenieść się do małego domku, gdzie wypłakała sobie oczy i zmarła kilka lat później. Całe swoje życie zbudowała wokół macierzyństwa, a potem najwyższy sąd w kraju uznał ją za nieodpowiednią matkę. Biedna kobieta. Diana nadal nie wie, co o tym myśleć: czy sędziów zwiodła paranoja jej ojca, czy też ich mama naprawdę kochała mężczyznę o imieniu Percy. Dorastały w świecie, w którym należało się chronić przed prawdą.
            – Nie jesteśmy stworzone do łatwego życia – wzdycha Diana, uderzając ciastem o stolnicę.
            Nie jest taka jak matka, wie o tym, nie potrzebuje mężczyzny dla jego pieniędzy ani dla ochrony przed czymkolwiek i, do stu diabłów, postara się, aby Grace też taka nie była.

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: julita@czarne.com.pl.