Rumunia i Mołdawia – dwa kraje na marginesie Europy. Postsowieckie dziedzictwo, walka z kompleksami, wielonarodowa tradycja i skomplikowane stosunki z sąsiadami oraz raczej nieodwzajemniona sympatia do Polski.
Rumun goni za happy endem to wielowątkowa opowieść o spotkaniu dwóch dużych narodów – Polski i Rumunii – oraz próbującej ich dogonić Mołdawii. Ponad trzydzieści lat osobistych przeżyć, spotkań i doświadczeń, które stały się udziałem autora – dziennikarza, publicysty i dyplomaty, ambasadora RP w Rumunii i Mołdawii – zaowocowały piękną, bardzo osobistą opowieścią o krajach wciąż mało w Polsce znanych. Reportaż przeplata się tu ze wspomnieniami, a esej historyczny z analizą polityczną sytuacji na rumuńskim pograniczu Europy. To także zawiła, często dramatyczna historia Republiki Mołdawii, która nie może sobie poradzić z postsowieckim dziedzictwem, zapatrzonej w wielką siostrę Rumunię, która z kolei wciąż walczy o historyczny sukces.
Polacy albo bezkrytycznie podziwiają Rumunię, głównie za jej przyrodę, albo się jej obawiają. O tym, by ten kraj zrozumieć, raczej nie myślimy. Z Mołdawią bywa podobnie – z tą różnicą, że zainteresowanie nią jest dużo mniejsze. Bogumił Luft oba te kraje lubi, ale przede wszystkim zna je i rozumie. W książce, którą napisał, jednocześnie bardzo osobistej i pozbawionej ckliwości, dzieli się swoją wiedzą w sposób budzący szacunek.
Nakreślony przez autora „portret paralelny” współczesnych Rumunów i Mołdawian, mieszkających po obu stronach Prutu, składa się z miniportretów, zwięzłych analiz politycznych, osobistych wspomnień i smakowitych scen obyczajowych. Wyłania się z nich skomplikowany i intrygujący obraz społeczeństwa żyjącego „okrakiem” pomiędzy Bałkanami i Europą Środkową i od ponad wieku poddawanego nieustannemu procesowi modernizacji – nie wiadomo tak naprawdę, na ile udanej, ale na pewno wciąż niezakończonej.
Z mozaikowego opowiadania powstał swoisty niezbędnik intelektualny. Autor dokonał selekcji materiału faktograficznego i wybrał sposób narracji, który pomaga zrozumieć złożoną materię świata rumuńskiego: od problemu genealogii poczynając, na kwestiach spuścizny komunistycznej i powikłanych relacji rumuńsko-mołdawskich kończąc.
Książka rzetelna i dowcipna, dająca do myślenia.
Bogumił Luft dzięki swojej ambasadorskiej i dziennikarskiej przeszłości miał możliwość uczestnictwa w wielu wyjątkowych wydarzeniach, prowadzenia nietuzinkowych rozmów. „Rumun goni za happy endem” stanowi odbicie tego niezwykłego życiowego doświadczenia.
Książka Lufta to próba wprowadzenia sondy w rzeczywistość naprawdę trudną do pojęcia dla mieszkańca Polski i, śmiem twierdzić, kompletnie niezrozumiałą dla mieszkańca Zachodu.
Rumuńskie doświadczenie nauczyło autora, aby wstrzymywać się z pochopnym obwieszczaniem szczęśliwego końca. Zbyt wiele razy okazywało się, że coś, co miało zmierzać do happy endu nagle układało się niepomyślnie. Dlaczego?
Osobiste wspomnienia i doświadczenia autora z czasów jego działalności dyplomatycznej oraz pracy korespondenta w Rumunii stanowią jej niezaprzeczalny fundament. Luft opowiada o swoich przeżyciach, wspomina napotkane na swej drodze osoby i przywołuje odbyte z nimi rozmowy, których treść stanowi często znakomity przyczynek do pasjonujących opowieści o Rumunii, jej historii, społeczeństwie oraz (zarówno osobistych jak i ogólnonarodowych) namiętnościach i lękach.
Dzieje Rumunii odczytywane z kart eseju Lufta są jak narkotyk - uzależniają. Bo też opowiada on o swojej osobistej, intymnej więzi z "rumuńskością".
Bogumił Luft pisze: „Ta książka nie jest obiektywna, bo ja po prostu lubię Rumunów. A także ich besarabskich pobratymców, niezależnie od tego, czy uważają się za Rumunów, czy nie. Nie znaczy to, że nie jest to książka prawdziwa, bo przyjazne uczucia otwierają oczy skuteczniej niż zimny obiektywizm, ubabrany podświadomie w stereotypy, które są formą prawdy dotkniętą ciężkim kalectwem.”. Te kilka zdań najlepiej oddaje klimat tej książki. Dla mnie porywającej i w jakiś sposób odkrywczej.
