Listy.

Jack Kerouac, Allen Ginsberg

Listy.

fragment

Allen Ginsberg [b.s., Harlem Wschodni, Nowy Jork?]
do Jacka Kerouaca [b.s., Ozone Park, Nowy Jork]

późne lato 1948

Drogi Jacku:

Oszalałem, czy to Cię dziwi? Ha! Chyba mi się umysł kruszy jak krakersy. Gdybym napisał pięć minut wcześniej, tobym się zalewał łzami, gdybym napisał dziesięć minut wcześniej, tobym Ci kazał zostawić mnie w spokoju, a jak jeszcze trochę poczekam, to w ogóle nic nie napiszę. Chyba nie jestem w stanie Ci w tej chwili odpisać szczerze. Twój list był w tak oczywisty sposób normalny. I co ja mam powiedzieć? Już sobie wyobrażam, jak to czytasz, a potem mówisz mi chłodno, żebym przestał pozować, bo przecież pozuję, pozuję, jak gdybym pozował z jakiegoś Podziemia. Ale mam wielką wiarę w najwyższego lekarza.

Cóż, myślałem, że moja ostatnia wizja zrobi na Tobie takie wrażenie, że nie będziesz śmiał ze mną rozmawiać inaczej niż na kolanach. OK, już tak nie myślę, ale nie dlatego, że teraz działam bardziej racjonalnie albo że jestem wobec Ciebie bardziej sprawiedliwy, tylko dlatego, że znalazłem lepszy sposób, żeby się nad Tobą poznęcać, skoro jesteś taki otwarty. Cała ta wizja to kompletna bzdura, jedna wielka fantazja. Nie zmyślam teraz, wiedziałem o tym, kiedy Ci o tym opowiadałem, chociaż dopiero później zdałem sobie w pełni sprawę ze wszystkiego. Tak naprawdę to mam to wszystko gdzieś. Jeśli wydaje Ci się, że to moja kardynalna cnota, że mam takie wizje, o nie, mam ważniejsze rzeczy na głowie. No dobrze, ulżę Ci trochę: ta „Wizja” miała coś wspólnego z moją naturą, ale tak naprawdę to była tylko przykrywka dla czegoś daleko głębszego i potworniejszego. I nie, nie chodzi po prostu o seks.

Chcesz znać moją prawdziwą naturę? Proszę bardzo: jestem obecnie jedną z tych osób, które podchodzą do młodocianych przestępców i pokazują im fiuta.

Nie bardzo mogę Ci teraz odpisać, chociaż bardzo chciałbym – i choć dobrze widzę, na jakim poziomie Ty się znajdujesz, a na jakim ja.

Uważasz, że jestem wstrętny – to prawda.

Daj mi się wygrzebać z tej koleiny. Przyjdź do mnie. Albo nie. Ja przyjdę. Coś Ci muszę powiedzieć.

Jack Kerouac [Ozone Park, Nowy Jork]
do Allena Ginsberga [Paterson, New Jersey]

Sob. wieczór, 18 wrześ. ’48

Wizard’s Shelf

Drogi Allenie:

Odkąd się z Tobą widziałem, miewam strasznie szalone myśli… wizje, które podpowiadają mi, że nie istnieje coś takiego jak „gorzka tajemnica życia” (Wolfe i inni), ale – nigdy wcześniej nie miałem takiej pewności, że jest to piękna tajemnica. I wiesz co, to naprawdę jest tajemnica. Nikt z nas tak naprawdę nie rozumie, co robi, niezależnie od tego, czy to jest zamierzone, czy nie, czy opiszemy to tak albo inaczej – cały czas robimy coś innego, i jest to bardzo piękne. Nawet takie ostre brzytwy jak Carr nie zawsze wiedzą, co tak naprawdę robią. Tamtego dnia, jak poszedłeś, zadzwonił do mnie Tom Livornese [1] i potem byłem u niego. Cała noc zeszła na piciu i gadaniu, a potem pojechaliśmy do NY, żeby załatwić jakieś jego sprawy. Czekałem na niego w barze na Trzeciej Alei, a głowę miałem pełną wizji. Kłębił mi się przed oczami Twój tekst o Cézannie – to, co napisałeś o pojmowaniu wzroku. Widziałem – a powietrze w Nowym Jorku było tego dnia suche i miasto jaśniało jak czepek – widziałem wszystko we właściwym konturze i świetle. Ale nie o to (o estetykę duchową) mi chodzi. A w każdym razie nie w tym momencie. Kiedy Tom wrócił – była już jedenasta rano – zadzwoniłem po Luciena. My z Tomem chcieliśmy dalej pić, a wiedziałem, że Lou ma wolne. Lucien kazał nam przyjść do swojego mieszkania i go obudzić. Mieliśmy ze sobą płyty Tristano [2]. Puszczaliśmy je Lucienowi, który leżał w pościeli i próbował się obudzić; w którymś momencie zaczął się wsłuchiwać w Tristano, a potem się wreszcie zwlókł z wyrka. Miał strasznego kaca. Ciąg­le się zastanawiałem, jak mam się zachowywać, żeby wywrzeć na nim wrażenie. Tylko że nagle zrobiło mi się niedobrze, mdliło mnie potężnie, bo przecież nic nie spałem, nic nie jadłem, no i w końcu musiałem się walnąć na kanapie i zamknąć oczy. Lucien podszedł, szarpnął mnie za nogę i wyszczerzył zęby. Pogadał z Tomem, a potem dał mi trochę mleka i zrobiło mi się lepiej. „Mam świetny pomysł – mówi – posiedzimy sobie w Washington ­Square”. Barbara [Hale] była akurat (albo może: oczywiście?…) poza miastem. Ruszyliśmy Szóstą Aleją w tym cézanne’owskim świetle. Wspomniałem o nim Lucienowi, a on się zgodził. Weszliśmy do baru w paryskim stylu (Rochambeau) i zamówiliśmy trzy pernody. Barman starannie napełnił szklanki lodem, potem wyjął lód, nalał pernoda, dopiero później wodę i podał nam zielonego, mętnego drinka. Obok światła dnia i światła umysłu Luciena mieliśmy teraz jeszcze światło pernoda. Rozgrzało nas, całą trójkę, aż do samych trzewi. Siedzieliśmy rozpromienieni przy barze i sączyliśmy te drinki. A potem znów wędrowaliśmy pięknymi ulicami dnia. Zajrzeliśmy do jakichś znajomych Luciena z St. Louis, strzeliliśmy koktajl i pogadaliśmy chwilę. To były jakieś młode lwy salonowe, strasznie zadzierali nosa, ale Lucien potem dowodził z zachwytem, że daleko im do Toma Livornese’a, który jest jeszcze bardziej dziany i arogancki. I wtedy Tom zachwycił Luciena po wsze czasy, wchodząc do jakiegoś klubu… Byliśmy spłukani, a chcieliśmy pić jeszcze cały dzień i jeszcze całą noc… no więc on wchodzi do tego klubu i rzuca: „Czy coś państwu mówi nazwisko Livornese?”, a oni, że oczywiście, i zrealizowali mu czek na 20 dolarów, czyli tak naprawdę dali mu dwudziestaka na gębę… Nie wiem dokładnie, jak było, bo stałem na zewnątrz i oglądałem sobie przechodniów zupełnie nowymi oczami. Nagle pojawił się Lucien i mówi, że, kurczę, ludzie zawsze próbują innych zrobić w konia i wydębić od nich kasę – jakimś odważnym podstępem w stylu tego, co zrobił Tom – ale to się nigdy nie udaje, a temu skurczybykowi się udało. Staliśmy na rogu, wcinając hot dogi, Lucien powiedział mi to zachwycony, ale równocześnie gadał z Tomem, a Tom odwrócił się do mnie i mówi: „Opowiesz mi później, co ci powiedział”. Czujesz, jaka sztama? Potem Tom zostawił nam piątaka i poszedł na kolację ze swoją dziewczyną, ale powiedział, że się z nami spotka w innym barze. Myśmy z Lucienem pili i gadali w najlepsze. Opowiedział mi o Was – to samo, co Ty mi mówiłeś. Potem rozpaczał nad tym, że uparłem się być jakimś „podejrzanym pisarzem”, zamiast korzystać z dobrodziejstw systemu ekonomicznego tak jak on. Ale wiem, że tylko tak gada, bo sam kiedyś wierzył w sztukę, która jest „prawdziwie artystyczna, komunikatywna, i-co-tam-jeszcze”, taką, o jakiej rozmawialiście na Columbii, pamiętasz? Chodzi mi o to, że po raz pierwszy dochodzą do mnie głosy z innego świata. Sami nie wiemy, co mówimy: chyba tylko Bóg to wie. Nasza komunikacja jest pozbawiona głębi i nie opiera się na słowach. To tak jak ze „złą” literaturą. I wciąż się zamartwiamy tym, co tak naprawdę czujemy do innych, a przecież gdybyśmy byli Bogiem, to nie mielibyśmy żadnych wątpliwości, że zawsze czujemy do siebie nawzajem miłość, bez wyjątku, a komplikacje wynikają jedynie z różnych przesłonięć i odwróceń intencji… i oczywiście z nieporozumień. Ale tego wszystkiego było więcej, znacznie więcej… Potem wyszliśmy z baru, żeby jeszcze zobaczyć światło dnia, zanim przepadnie na zachodzie. Ulice już czerwieniały, a my powędrowaliśmy razem w stronę parku Washington Square. Było tam mnóstwo dzieci, spacerowaliśmy wśród nich. Widzieliśmy dziewczynkę na wrotkach, która się wywróciła i zdarła skórę na kolanie; a kiedy się podniosła, to zaczęła chodzić tam i z powrotem, tupiąc ze złości, a na jej twarzy malowały się ból, żal i krzywda. Lucien powiedział: „Jak wspaniale dzieci potrafią wyrazić swój ból”. A potem podszedł do tej dziewczynki, pogłaskał ją po główce i powiedział, że jej przejdzie. Ona na to się nadąsała, zaczerwieniła i odwróciła na pięcie, a pozostałe dzieciaki w śmiech… coś im się przesłyszało, więc Lucien zwrócił się do nich: „Nie, no przecież nie powiedziałem niczego takiego… tylko że jej przejdzie”. Ale z tego wzięły się kolejne, drobne nieporozumienia i Lucien wrócił do mnie trochę pokonany, speszony, ale w sumie szczęśliwy, no i dzieciaki też wyglądały na całkiem szczęśliwe. Dzięki tym błyskawicznym przesłonięciom szczerej, doniosłej intencji zrozumiałem, na czym polega kłopot z naszym porozumiewaniem się: nosimy w sobie jakiś lęk przed tym, że ktoś zrozumie, albo może właśnie nie zrozumie, że u podstaw wszystkiego leży miłość – boimy się, bo całkowite zrozumienie jest równoznaczne z istnieniem swego rodzaju próżni. Rozważ coś takiego, Allen: gdyby cały świat był zielony, nie istniałoby coś takiego jak zielony kolor. Podobnie jest z ludźmi: nie potrafią zrozumieć, na czym polega bycie ­razem, jeśli nie zrozumieją najpierw, co to znaczy być osobno. Gdyby cały świat był miłością, to jak mogłoby istnieć coś takiego jak miłość? To właśnie z tego powodu odwracamy się od siebie nawzajem w chwilach wielkiego szczęścia i bliskości. Jak inaczej bylibyśmy w stanie zrozumieć szczęście i bliskość, jeśli nie poprzez kontrast z ich przeciwieństwami, jak światło i cień? W tej prawdzie o świetle i kolorze zawiera się ta sama prawda moralna, psychologiczna i duchowa. Potem chodziliśmy po parku i Lucien, balansując na samym brzegu sadzawki, powiedział: „I wiesz, Jack, wciąż robi się coraz radośniej”. Opowiadał mi wtedy o Elmirze [3] i o nadziei, którą tam w sobie podsycał. I wiesz co, przyszło mi do głowy, że Lucien jest zbawiony, bo już raz wszystko stracił – w tym samym sensie, w jakim Chrystus radzi nam utracić wszystko, by wszystko zyskać. I pomyślałem sobie, że Lucien nie tylko został zbawiony, lecz także przepadł – właśnie przez tę wcześniejszą stratę. Również Bill próbuje to właśnie osiągnąć i dlatego jest teraz takim arlekinem. Oni zyskali królestwo, pozbywając się całego swojego ziemskiego dobytku i całej swojej dumy, taki jest głębszy sens ich działań. „Wciąż robi się coraz radośniej” – słowa wypowiedziane w czerwieniejącym słońcu Washington Square.

Ludzie gapili się na Luciena, chyba dlatego, że tak pięknie wyglądał. Spytałem go, dlaczego ludzie się zawsze na niego gapią. A on: „Robią tak od zawsze”. Nie da się tego wytłumaczyć – to prawda, że ludzie się zawsze na niego gapią. I tego dnia przepełniało mnie czułe zrozumienie: tego dnia wiedziałem o Lucienie wszystko.

Poszliśmy do innego baru na Bowery i tam skończyła nam się forsa. Więc spróbowałem tego numeru Toma i udało mi się wycyganić od barmana darmowego drinka dla Luciena – strasznie mu się to spodobało. Rozmawialiśmy dalej i powiedział mi, jaka jest różnica między mną a Waszą dwójką: otóż moja relacja z ludźmi jest tak intensywna, że zawsze zamartwiam się tym, co sobie o mnie myślą, podczas gdy Wy macie z ludźmi zupełnie inną relację i ja jej nigdy nie pojmę. Lucien uważa, że Ty i on macie w sobie istotę, która stoi z boku, analizuje wszystko i mówi: „Czy to aby na pewno ja?”. „Fe!” Natomiast ja zawsze powtarzam: „Ojej, to ja, i co sobie pomyślą inni!”. Widzisz, to był komplement, ale w sumie to nie chcę z tego wszystkiego wysnuwać żadnych teorii, bo to nas dzieli, a poza tym, tak jak wszystkie teorie, dzieli świat na kawałki, a przecież on wcale nie jest pokawałkowany. Od tamtego czasu kilka razy złapałem się na tym, że też mówię: „Fe!”, a więc Lucien, mimo swej czułości, minął się z prawdą.

Wreszcie udało nam się z powrotem odnaleźć Toma i spotkaliśmy się wszyscy w innym barze przy Szóstej Alei. Po drodze zgarnęliśmy Jinny Baker [4]. Serce mi zaczęło łomotać, kiedy ją znowu zobaczyłem, ale po jednym spojrzeniu skapowałem, że coś nie gra. Nie rozumiem tej kobiety. Specjalnie szedłem za nią i za Lucienem, no i oczywiście powtarzała cały czas: „Idź no koło mnie, bo mi smutno, jak się tak wleczesz z tyłu”. Ale jak tylko zacząłem iść koło niej, spoglądała na mnie z pogardą, a raz, kiedy powiedziała coś o jakimś „histeryku”, złapałem ją za rękaw i zapytałem: „Kto jest histeryk? No? Kto jest histeryk?” – popatrzyła po mnie z odrazą. Czemu ona mnie tak nie cierpi? Co jej się we mnie spodobało na początku, po co mnie w sobie rozkochała i co za numery odstawia teraz? To w końcu z której strony mam iść – za nią czy przed nią (przed nią też było źle), a może obok, wzgardzony? Tymczasem Lucien się z niej cały czas nabijał i opowiadał jakieś sprośności. Poczekaliśmy na Toma w jakimś barze, a potem poszliśmy do mieszkania na 12 Ulicy. Już kompletnie nie rozumiałem, o co chodzi tej Jinny, więc zacząłem się zbierać, wiedząc doskonale, że Lucien nie może być sam z Jinny w mieszkaniu Barbary, która miała wrócić lada chwila. Lucien mówi: „Stary, przecież wiesz, że nie mogę tu z nią zostać”. – a ja na to, całkiem głośno: „No to ją wyrzuć”. Ale Lucien mnie namówił, żebym został. Specjalnie pożyczyłem od Jinny dziesięć centów – żeby mieć za co wrócić – na znak, że też jej nie znoszę. Nagle Lucien zaczął się niby do niej przystawiać i obleśnie ją obmacywać, więc się lekko wystraszyła i „znów mnie polubiła”, a ja jak ostatni idiota dałem się nabrać, tańczyłem z nią i pożerałem ją wzrokiem. Później przyszedł Tom i ją wyśmiał, a potem razem z Lucienem wyszli się napić i zostawili nas samych, żebyśmy mogli się ze sobą przespać. Tom nawet nastawił płytę Mela Tormé’a Gone with the Wind. Ale ledwo zamknęli za sobą drzwi, Jinny sobie od razu przypomniała, że jednak mnie nie trawi. Za cholerę tego nie rozumiem. Powiedziała: „I proszę, żebyś już nigdy do mnie nie dzwonił”. Wtedy ją ugryzłem w palec, całkiem mocno, i nagle zaczęła się mną interesować. Wiesz co, mnie się wydaje, że ona chce, żeby się nad nią znęcać, i dlatego znęca się nad innymi, żeby oni z kolei mieli dobry powód do znęcania się nad nią i robili to z przekonaniem. Ale mnie takie perwersje nie bawią. Może po prostu za dobrze je rozumiem? „No dobra, to możesz równie dobrze iść do domu. Trafisz sama, nie?”, a ona: „Pewnie”. A na ulicy jeszcze raz: „I proszę, nie dzwoń do mnie więcej”. Podałem jej rękę, spojrzałem na nią i powiedziałem: „Nie rozumiem Cię, a Ty mnie nie chcesz”. (Tylko że cały czas miałem w głowie głos Luciena, który szeptał mi wcześniej do ucha w mieszkaniu, że to całe przedstawienie jest dla mnie, żeby zwrócić moją uwagę. Możliwe to? I na ulicy dalszy ciąg teatru? A może jednak Lucien mnie wkręcał?) Poszła do domu, smutna z oczywistych względów… może ona po prostu chce już zawsze być smutna z oczywistych względów, chce, żeby ją ktoś odesłał samą do domu, żeby mogła tam siedzieć, smutniejsza niż jej siostry i Victor Tejeira [5], rozpamiętywać i czerpać z tego chorą satysfakcję. Coś w tym stylu w każdym razie, ale, jak już pisałem na początku, nikt nie ma tak naprawdę pełnej świadomości tego, co robi, a i tak za naszymi wszystkimi działaniami stoi pierwiastek boski – to dotyczy też Jinny. Ale nie wiem, jak jej to wszystko powiedzieć, kiedy z nią jestem. Widzisz – to jest właśnie życie, to wszystko, o czym tu piszę, te wszystkie sprawy. To jest właśnie to.

Tak więc, już sam, poszedłem z powrotem do baru, gdzie Lucien i Tom sobie gadali i w ogóle mieli niezły ubaw. Zdziwiłbyś się, jak oni się strasznie lubią. Kiedy wszedłem, Lucien właśnie pytał Toma, jak to możliwe, że momentalnie łapie wszystko, co Tom mówi. Powiedział, że mają identyczne umysły – ujął to jakoś inaczej. Ale Tom się trochę obruszył na to doskonałe porozumienie (widzisz, o to mi właśnie chodzi!). Piliśmy i piliśmy, w którymś momencie Lucien powiedział coś do Toma o mnie, nie dosłyszałem, ale to na pewno było pochlebne – czyli dobrze. Nie mówię, że cały czas mi pochlebiał, zdaję sobie sprawę, jakie to by było małostkowe, to znaczy tak naprawdę sobie nie zdaję sprawy, zresztą co to za różnica dla Ciebie, czy sobie zdaję sprawę, czy nie. Rozumiesz? W każdym razie było tam coś z innego świata, a ja to zauważyłem. No więc wracamy na 12 Ulicę, Barbara leży już w łóżku i mówi do mnie: „Co ty sobie myślisz? Ledwo się odwrócę, a ty już wyciągasz Luciena na wódę!”. Powiedziałem jej później: „Barbara, spoważniej, co?”. Dla Luciena ta noc skończyła się o smutnym świcie, kiedy tańczył z patelnią, uderzając się nią delikatnie, bing-bong, bing-bong, bing-bong, a ja siedziałem obok i się przyglądałem. Wiedzieliśmy, wszystko wiedzieliśmy. Czyż nie?

Jack

Allen Ginsberg [b.s., Nowy Jork, Nowy Jork?]
do Jacka Kerouaca [b.s., Nowy Jork, Nowy Jork?]

po 19 października 1948

Śr.

Drogi Jacku:

Listy są równie niejasne jak nasza mowa, ale to dlatego, że my tacy jesteśmy. Twierdzisz, że nie istnieje coś takiego jak gorzka tajemnica życia, a mówisz równocześnie, że jest to piękna tajemnica. Może po prostu jest to dla nas tajemnica – i tyle. „Nikt z nas tak naprawdę nie rozumie, co robi”, a jednak to, co robimy, jest piękne. Zawsze jednak w jakiś sposób rozpoznajemy w sobie to coś innego. Chcę wiedzieć, co robię / chcę to rozpoznać. To się da rozpoznać. Właśnie tego uczą nas psychoanaliza, religia i poezja: natura tego jest taka, że da się rozpoznać – nierozpoznanie zaś byłoby grzechem. Dla mnie to rozpoznanie zaczyna się od Cézanne’a, ale to wciąż jeszcze nie jest rzecz sama w sobie, tylko intelektualno-­sensualny substytut. Wszystko, co fascynujące i piękne, kiedy ludzie się spotykają i rezonują wzajemnie, bierze się z naszego wrodzonego przeczucia (które jeszcze nie przedzierzgnęło się w świadomość), że jesteśmy tutaj, że jest tu coś konkretnego, o co sprzeczamy się w tej naszej miłości. Zaakceptować taką sytuację i iść przez świat jak przez krainę marzeń w bezrozumnym zachwycie nad tajemnicą tego piękna to jedno. Ale gdyby ktoś w odpowiedzi zafundował nam wstrząs, jakim jest bezpośrednia komunikacja – bez żadnej tajemnicy, tylko bezpośrednio, niektórzy tak potrafią – obaj byśmy się przerazili, bo to by zaburzyło nasze całe marzenie o pięknie i jego niejasnych intencjach. Gdybym na przykład powiedział: „przestań mnie nabierać, przestań się zgrywać”, że niby nie rozumiem, o czym mówisz? Nie wyjaśniasz, o co Ci chodzi, na przykład, co Lou miał na myśli – jeśli w ogóle o coś mu chodziło – kiedy rozpaczał, że nie jesteś pisarzem, którego społeczeństwo mogłoby zaakceptować.

„Sami nie wiemy, co mówimy”. „Chyba tylko bóg to wie”. A może tak naprawdę wiemy, ale to ukrywamy? Chyba tak właśnie jest. O co Ci tak naprawdę chodziło, kiedy mi powiedziałeś, żebym przestał się wreszcie przypatrywać Twojej duszy? Chyba po prostu za dużo tam dostrzegałem. Różne podejrzane uczucia i wrażenia, bełkotliwe, idiotyczne, o których nie masz ochoty rozmawiać, a co dopiero wprowadzać je w czyn. Wszystko, co napisałeś w tym swoim liście, to prawda, ale tylko częściowa, bo tak naprawdę próbujesz mnie oszukać, zawrzeć ze mną jakąś umowę dżentelmeńską. Ale ja bardziej niż jakiejkolwiek innej boję się takiej umowy, w której zobowiązujemy się nie uderzać poniżej pasa. Każdy wie, że istnieje umowa dżentelmeńska, zgodnie z którą nie należy mówić tego, co się naprawdę myśli, a tymczasem to właśnie ta wątp­liwość, którą spychamy na boczny tor, jest prawdziwym obszarem wiedzy. Jeśli spróbujemy zgodzić się co do tego, że taka wątpliwość istnieje, a potem będziemy udawać, że tak naprawdę nie ma żadnego znaczenia – podczas gdy ma znaczenie zasadnicze – to nigdy nie osiągniemy szczęścia ani nie stworzymy żadnej sztuki. „Gdybyśmy byli bogiem, to zawsze odczuwalibyśmy miłość, tylko że z komplikacjami”. Tak, to prawda – i już osiągnęliśmy ten stan. Teraz trzeba pozbyć się takich komplikacji, a nie je ignorować czy też racjonalizować w przekonaniu, że takich spraw lepiej za dokładnie nie naświetlać, żeby przypadkiem nie zdarzyło się – wiesz co. „Mamy w sobie jakiś lęk przed tym, że ktoś nas zrozumie”. Szczera prawda, bez dwóch zdań. A miłość jest podstawowym, jedynym, wszechogarniającym, wszechznaczącym, absolutnym przedmiotem tego zrozumienia. Ja właśnie z tego powodu wyciągam dłoń, by dotknąć – dosłownie – drugiego. Być może (?) odgrywam samą formę, bez treści. To dlatego, że wierzę w czyny. Gdyby doszło do całkowitego porozumienia, jak mówisz, wówczas „rozumienie” straciłoby wszelki sens – i dlatego konieczne jest istnienie grzechu. „Rozważ coś takiego, Allen: gdyby cały świat był zielony, nie istniałoby coś takiego jak zielony kolor. Podobnie jest z ludźmi: nie potrafią zrozumieć, na czym polega bycie razem, jeśli nie zrozumieją najpierw, co to znaczy być osobno. Gdyby cały świat był miłością, to jak mogłoby istnieć coś takiego jak miłość?” Tu jest źródło Twojej nieszczerości i, z podobnych przyczyn, mojej. Starasz się zatrzymać te rzeczy dla siebie. A tymczasem cała myśl to nieistnienie i nierzeczywistość, a jedyną rzeczywistością jest zieleń, miłość. Czy nie rozumiesz, że w życiu chodzi właśnie o to, żeby się pozbyć samoświadomości? Że właśnie wszystko musi być zielenią? Że wszystko ma być miłością? Czy świat wtedy rzeczywiście byłby niezrozumiały? To błąd w rozumowaniu. Świat wydawałby się niezrozumiały umysłowi racjonalnemu, który wciąż stara się uniemożliwić nam życie w zieleni, który wszystko dzieli na części i sprawia, że każda rzecz wydaje się niejednoznaczna, tajemnicza i wielobarwna. A świat jest zielony i my też. Zaczynamy istnieć dopiero wtedy, gdy podejmujemy kategoryczną decyzję, by całkowicie zamknąć krąg jednostkowej myśli i zacząć istnieć w bogu, z całkowitym, bezwarunkowym i nieświadomym zrozumieniem zieleni, miłości – miłości z wyłączeniem wszystkiego innego, aż samochód, pieniądze, ludzie, praca, przedmioty, wszystko stanie się miłością, ruch stanie się miłością, myśl stanie się miłością, seks stanie się miłością. Bo wszystko jest miłością. To właśnie znaczy zwrot „Bóg jest Miłością”. Istnieje jedno prawo, a większość ludzi próbuje żyć tak, jakby ich dotyczyło jakieś inne, jak gdyby mieli swój własny rozum. Nie zdajesz sobie sprawy, że Twoja jedyna osobowość – nie tylko Twoja prawdziwa osobowość, która ukazuje się innym i Tobie też jako Ty, jako Twoja jedyna osobowość – nie jest tym, co konstruujesz na użytek swój i innych, czyli tym Twoim jednostkowym, zamkniętym w sobie, buntowniczym, egoistycznym systemem umysłowym, tą Twoją dziecinadą. Twoja osobowość nie ma nic wspólnego ani z Tobą, ani z tym fałszem, który chciałbyś pokazać innym. Ja rzeczywiście widzę Cię takiego, jaki jesteś, a tego nie chcesz przyznać. Bo gdybyś sobie z tego zdał sprawę, byłby to dla Ciebie potworny wstrząs. Jest też coś, co kiedyś ciągle mi powtarzałeś. To, co niewiarygodne, to, co spychamy na boczny tor naszych umysłów, to jest ta jedna rzecz, którą ludzie widzą wyraźnie w sobie nawzajem – to, a nie powody, dla których nie powinni w to wierzyć, bo trzymają się dżentelmeńskiej umowy, żeby kogoś nie „zrozumieć źle”. Co Cię właściwie, kurwa, obchodzi to, czy faktycznie wiesz, że jesteś miłością, czy nie wiesz? Ta Twoja „wiedza”, którą – jak Ci się wydaje – teraz posiadłeś, jest fałszywa. Dlaczego nie chcesz dopuścić do unicestwienia tej idiotycznej, bezsensownej, nierzeczywistej wiedzy? To jest otchłań. Wszystko jest zielenią, miłością i nie ma tu miejsca na te niesłychane, racjonalne wykręty, które wymyślamy, żeby nie musieć naprawdę spotkać się z drugim oko w oko. To jest zaiste ten rodzaj śmierci, który doradza Chrystus i w którego obliczu stają wszyscy śmiertelnicy, umierając na różne sposoby, ale nigdy do końca, nigdy nie poddając się zupełnie. Przechodzą przez etap, na którym taka śmierć staje się możliwa, potem stają wobec niej, boją się jej, odsuwają ją, wreszcie rozpoznają ją jako bezsensowną zbitkę pojęciową i udaje im się jej uniknąć, a doświadczenie to ich przemienia i umacnia. Naprawdę wierzysz, że Lucien umarł całkowicie albo że on i Bill się umocnili, ale pozostali tacy sami? Przecież nikt spośród ludzi, których znamy, nie jest martwy.

Czy to aby na pewno ja? Za każdym razem, kiedy widzę siebie takiego, jaki jestem, to jakbym zaglądał w kosmiczne lustro: moje myśli strzaskane w nicość, a moje niewątpliwe fizyczne ja splata się ze wszechświatem i wiruje w nim, bredząc w niepojętym małpim obłędzie – naprawdę wstrętny i przerażający obrazek. Na tym etapie naprawdę chciałbym być świętym albo chociaż człowiekiem naturalnym, ale koncepcje rodzące się w moim umyśle są tak odmienne od rzeczywistości, że kiedy widzę, co mogłoby się wydarzyć, to wydaje mi się, że jestem potworem. W ciągu swojego życia spoglądałem w to lustro tylko przez kilka chwil, właściwie przez ułamki trwożnych sekund, może w sumie trzy razy. To jest właśnie ta równowaga między mną a L. [Lucienem]. Temu obrazowi staram się również nadać – w każdym razie rozważam to – wymiar seksualny, bo to jest jedno i to samo, a ponieważ ufam w jego sprawiedliwy umysł i jego miłość, ponieważ je uznaję, mogę winić tylko siebie, jeśli przed jego obliczem nie zamieniam się w tego potwora. Więc zamiast tego opowiadam mu o tym, co widziałem w lustrze, a on mi wierzy, ale przez cały czas obaj zdajemy sobie sprawę z tego, że oszukujemy się nawzajem, kiedy nie zmieniamy się w to, czym jesteśmy. Jako dziecko bałem się strasznie sceny przemienienia w Doktorze Jekyllu i panu Hydzie. A to dlatego, że kojarzyło mi się to z moim prawdziwym ja. Tak cudowne i niebywałe jest to prawdziwe ja – i życie w ogóle – że wydaje się przerażającym obrazem, a kiedy już zaakceptujemy to przerażenie, spostrzegamy, że to był tylko paroksyzm, ból narodzin, ból olśnienia, że oszukiwaliśmy samych siebie – i oto jesteśmy zakochani (zazielenieni). Blake, Emily Dickinson i masa innych opisuje dokładnie coś takiego.

„Przejdę przez Wrota Gniewu,
U kresu dnia odnajdę
Ścieżkę, co na mnie czeka.
Błoga mnie łaska wiedzie,
Westchnieniem witam, skruchą
Tej nowej brzask światłości” [6].

To jest moment śmierci. To jest ten nektar, o którym każden śpiewa. To dlatego Lucien o świcie smutno uderza się w głowę patelnią, nigdy wcześniej tego nie robił. Ja jeszcze takich rzeczy nie robię. Bo, do kurwy nędzy, oszalałem. To wszystko bełkot, amok. Jestem mówię czytam piszę, a krąg przeznaczenia zwęża się i zacieśnia wokół mnie: umrzeć, oszaleć, to, co Ci się teraz wydaje szaleństwem, to tak naprawdę miłość i rozum. Umrzeć, „oszaleć”. Zachowania schizoidalne. Mam teraz obsesję na punkcie tego momentu woli.

Uważam, że to, co mówię, jest w jakiś sposób prawdziwe, ale chyba nie jesteś w stanie tego zrozumieć, bo nie wysłowiłem się precyzyjnie. Być może mogłem to wszystko wyrazić, pisząc po prostu o Twoim liście: mniej więcej rozumiem, o co Ci chodzi. Rozumiem nie dlatego, że jestem taki łebski, ale dlatego, że Ty rzeczywiście zrozumiałeś to, co piszesz. Usłyszałem to, co starałeś się powiedzieć. Nie zrozumiałem całkowicie, bo mówiłeś nie dość jasno, bo sam dopiero zaczynałeś rozumieć, ale jeszcze nie byłeś do końca sobą. Im bardziej będziesz sobą, tym więcej zrozumiem. Tylko mi nie wmawiaj, że nigdy nie można być sobą do końca, bo ja Ci próbuję wytłumaczyć, że w tym właśnie tkwi sedno sprawy – że można, nawet Ty możesz. Tylko zieleń. Wszystko inne porzuć.

Allen

 

 

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.