William S. Burroughs, Jack Kerouac

A hipopotamy żywcem się ugotowały

fragment

Mike Ryko

Poniedziałkowe popołudnie spędziłem, leniuchując w domu. Trochę czekałem na Phillipa, aż wróci z miasta, gdzie załatwiał sprawy związane ze swoimi papierami marynarskimi. Kilka razy wziąłem prysznic, przeszukałem lodówkę, z kotem na kolanach posiedziałem trochę na schodach pożarowych, ale głównie polegiwałem na szezlongu, myśląc o tym, że jeśli Phillipowi wszystko pójdzie zgodnie z planem, to jutro z samego rana będziemy mogli się wybrać do National Maritime Union Hall, siedziby związku zawodowego pracowników przemysłu morskiego, i zaciągnąć się na jakiś statek.

Barbara Bennington spędzała to popołudnie z Janie. Zwykle wpadała do jej mieszkania między wykładami w Nowej Szkole Badań Społecznych, a czasami, kiedy następnego dnia wcześnie zaczynała zajęcia, zostawała na noc, zamiast wracać do domu w odległym Manhasset na Long Island.

Mieszkanie numer trzydzieści dwa było jej miejscem spotkań z Phillipem i przez to również metą dla wszystkich naszych przyjaciół. Janie robiła, co mogła, żeby utrzymać je w porządku, ale tak wiele osób przychodziło tu o każdej porze dnia i nocy, żeby odpocząć, porozmawiać i przespać się, że ciągle panował bałagan. Podłoga była stale zarzucona książkami, starymi butami, ciuchami, poduszkami, pustymi butelkami i szklankami, wśród których kot grasował niczym w dżungli.

Barbara była dziewczyną z towarzystwa, miała długie czarne włosy, bardzo bladą cerę i ciemne oczy o wrogim wyrazie. Trochę przypominała Hedy Lamarr. Zdawała sobie z tego sprawę i czasami przybierała poważną, nieobecną minę, kiedy ktoś się zwracał bezpośrednio do niej.

Barbara i Janie nie miały ze sobą wiele wspólnego, oprócz tego, że Phillip i ja, jako przyjaciele, byliśmy, można tak powiedzieć, ich facetami.

Janie, chociaż również pochodziła z dobrej rodziny, wydawała się o wiele bardziej ekspansywna niż Barbara, jak na dziewczynę z Zachodu przystało. Była wysoką, szczupłą blondynką, która chodziła jak mężczyzna, klęła jak mężczyzna i piła jak mężczyzna. Widać było, że sporadycznie okazywana nieśmiałość Barbary czasami działa Janie na nerwy.

Siedziały we frontowym pokoju, rozmawiając o sukienkach czy czymś podobnym, a ja w kuchni myłem brudną szklankę, na której dnie leżał zdechły karaluch, żeby nalać sobie do niej mleka; wtedy zjawił się Phillip. Wyszedłem z kuchni z mlekiem i kanapką z wątrobianką, by zapytać, jak mu poszło.

 – Wszystko załatwione – oznajmił. Niósł wielki marynarski worek z niebieskiego płótna, wypełniony ubraniami i książkami. Odłożył go i pokazał mi nowo zdobyte dokumenty: przepustkę Straży Przybrzeżnej, zrzeczenie się roszczeń War Shipping Administration i marynarską książeczkę związkową NMU. Zapytałem, skąd wziął pieniądze na książeczkę związkową. Wyjaśnił, że dał mu je wuj i udzielił pełnego błogosławieństwa.

 – Świetnie – ucieszyłem się. – Z samego rana pójdziemy do Union Hall i zarejestrujemy się.

Phillip usiadł na kanapie obok Barbary i pokazał jej papiery.

 – Nie spodziewałam się, że naprawdę to zrobisz – wyznała.

 – Biedna Babs – powiedział Phillip. – Kto jej teraz będzie polewał brzuszek pernodem? – Zaczął ją całować.

 – Tak ci się tylko wydaje – odezwała się Janie. – Czy wy, faceci, myślicie, że możecie sobie tak po prostu zniknąć, a my będziemy siedzieć na tyłkach i czekać? Wydaje się wam, że kobiety to fra­jerki?

 – Trzeba być wiernym chłopakom, którzy wypływają w morze – powiedział Phil.

 – Naprawdę? – odparła i spojrzała na mnie znacząco.

Włączyłem radio i wyciągnąłem się na podłodze, z poduszką pod głową.

 – Wyprowadzam się z Washington Hall – oznajmił Phillip. – Mogę tu pomieszkać, dopóki nie przydzielą mnie na jakiś statek?

 – Wszystko mi jedno – odrzekła Janie.

Phillip wstał, żeby wrzucić swój marynarski worek za kanapę.

W tej samej chwili wszedł James Cathcart i położył książki na krześle. Wielki, niezdarny szesnastolatek, student pierwszego roku, mówiący niczym postać ze sztuki Noëla Cowarda, wyglądem przypominał hollywoodzką wersję tego dramaturga o leniwych ruchach.

 – Cześć, dzieciaki – rzucił, a potem zwrócił się do Phillipa i spytał, czy nadal wybiera się w rejs.

 – Pomożesz mi przenieść rzeczy do mieszkania wuja – powiedział Phil.

 – Czyli tak! – stwierdził Cathcart.

 – Pamiętaj, co ci mówiłem o Ramsayu Allenie. Nie wolno mu o tym wspominać.

Przez chwilę rozmawialiśmy o tym, czy Al może się o wszystkim dowiedzieć i co by zrobił, gdyby tak się stało, i tak dalej, a potem rozmowa stopniowo zeszła na problemy ogólne.

Na koniec Phillip i Barbara zaczęli dyskusję na swój ulubiony temat, o społeczeństwie ostatecznym.

 – Wszyscy będą artystami – mówił Phillip. – Społeczeństwo ostateczne musi być społeczeństwem artystycznym. Każdy z obywateli-artystów w ciągu swojego życia zatoczy własny krąg duchowy.

 – Krąg duchowy? Co masz na myśli? – dopytywała się Barbara.

Radio nadawało popołudniowe słuchowisko, w którym poczciwy, stary wiejski lekarz właśnie wyciągał parę młodych ludzi z tarapatów i udzielał im rad na tematy życiowe. W tle rozbrzmiewała muzyka organowa.

„Musicie wiedzieć – mówił dobry doktor – że czasami w życiu trzeba zrobić coś, co nam się nie podoba, ale mimo to musimy to zrobić”.

Phillip wyjaśniał swoją teorię:

 – Chodzi mi o krąg życia duchowego. Trzeba zatoczyć krąg w sensie artystycznym, za pomocą sztuki. To byłaby twoja własna twórcza ofiara dla społeczeństwa.

„Pracuję w Elmville od niemal czterdziestu pięciu lat – ciągnął wiejski lekarz. – Przez ten czas dowiedziałem się jednego o ludzkiej istocie”.

 – Ale jak zbudować takie społeczeństwo? – dopytywał się Cathcart.

 – Nie wiem – przyznał Phillip. – Żyjemy w społeczeństwie preostatecznym. Nie wypytuj mnie o szczegóły.

„Istota ludzka jest z natury dobra. – Lekarz urwał, żeby pyknąć z fajki. – Zaraz, poczekaj – uprzedził reakcję młodego, rozgoryczonego bohatera audycji. – Wiem, co chcesz odpowiedzieć. Synu, jestem leciwym człowiekiem. Żyję o wiele dłużej niż ty. Ty stoisz na początku drogi życia, więc powinieneś wysłuchać tego, co mam do powiedzenia. Może jestem tylko starym pomyleńcem, ale…”

 – W preostatecznym społeczeństwie istnieją twórcy, którzy mogą służyć za współczesny model obywatela-artysty przyszłego społeczeństwa. Wydaje mi się, że im więcej ludzi zaczyna tworzyć, tym bliżej do powstania ostatecznego społeczeństwa artystów – perorował Phillip.

 – Cóż, może Karta atlantycka jest pierwszym krokiem w kierunku takiego społeczeństwa. Ale Roosevelt i Churchill na pewno nie są artystami – wtrąciła się Barbara.

„Czasami bywa ciężko – ciągnął doktor. – Życie ma gorzki smak, tracimy wiarę, wydaje nam się, że dłużej nie damy rady… ale wtedy nagle…”

 – Nie potrafię wiele powiedzieć o Roosevelcie i Churchillu – odrzekł Phillip – poza tym, że reprezentują oni typ człowieka, który rozpracuje krwawe szczegóły, konieczne, aby dokonał się postęp.

„Nagle coś się wydarza! – mówił dalej lekarz. – Los zaczyna ci sprzyjać, problemy same się rozwiązują, wyboista droga zamienia się w usłaną różami ścieżkę i wtedy zdajesz sobie sprawę…”

 – Tylko człowiek twórczy osiągnie Nową Wizję – stwierdził Phillip. Potem dodał: – Na litość boską, niech ktoś wyłączy to gówno!

Podskoczyłem i wyłączyłem radio. Na tym dyskusja się skończyła. Cathcart poszedł do łazienki, a Phillip i Barbara zaczęli się obściskiwać na kanapie.

 – Ach, ta namiętna młodzież – powiedziałem i przeszedłem do małego pokoiku, który służył za bibliotekę. Janie podążyła za mną i usiadła na poręczy fotela.

 – Nie wyjeżdżaj, Mickey – poprosiła.

 – Och, daj spokój. Wrócimy za dwa miesiące z workiem pieniędzy.

 – Nie wyjeżdżaj.

 – Głupie gadanie.

Była bliska płaczu. Wziąłem ją za rękę i ugryzłem w palec.

 – Kiedy wrócę, pojedziemy na Florydę – zapowiedziałem.

 – Kocham cię – odrzekła.

 – Ja też cię kocham.

 – Dlaczego nie możemy się pobrać?

 – Kiedyś to zrobimy.

 – Dobrze wiesz, że nigdy się na to nie zdecydujesz, sukinsynu jeden.

 – Ależ zrobimy to na pewno. Pamiętasz ten list, który napisałem z Nowego Orleanu?

 – Po prostu byłeś na mnie napalony – stwierdziła. – Nie pisałeś serio.

 – Wariatka.

Poznaliśmy się rok wcześniej, kiedy wydawało mi się, że jestem samym doktorem Faustem. Od tamtego czasu, kiedy tylko nie byłem na morzu, mieszkaliśmy razem w Nowym Jorku. W zasadzie nie pobraliśmy się do tej pory z powodu braku pieniędzy, a ponieważ ja wiecznie ględziłem o tym, jak nie lubię pracować, cała sprawa trwała w zawieszeniu.

Wróciliśmy do frontowego pokoju, gdzie Phil i Barbara nadal się migdalili. Zastanawiałem się, dlaczego nie mogli po prostu zacząć ze sobą sypiać. Czasami obmacywali się na kanapie przez całą noc, niekiedy w samej bieliźnie, ale nigdy nie dochodziło do pełnego stosunku. Taki upór przy zachowaniu formalnego dziewictwa to przykra sprawa.

Phillip wstał i powiedział:

 – Przenieśmy moje rzeczy do mieszkania wuja.

Miałem wielką ochotę do niego dołączyć, ale nieco się zniechęciłem, kiedy dodał, że potem jesteśmy zaproszeni na drinka. Wuj miał mu dać jeszcze trochę pieniędzy. Przygotowaliśmy się ­wszyscy do wyjścia, oprócz Janie, która obrażona zniknęła w sypialni.

Poszedłem do niej i pocałowałem we włosy.

 – Chodź z nami – zachęcałem, ale nie odpowiedziała. Nawet kot patrzył na mnie z niechęcią.

Tak więc Cathcart, Phillip, Barbara i ja poszliśmy za róg, do Washington Hall, hotelu, w którym mieszkał Phillip. Zebraliśmy wszystkie rupiecie z jego pokoju i w kilku turach zwieźliśmy windą na dół.

Na ścianie wisiał plakat z podobizną ojca Phillipa, opatrzony na dole napisem POSZUKIWANY. Phillip zdjął wiszący obok pejcz maso­chisty i czule ułożył w pudle wraz z oprawionym w ramkę plakatem. Były tam też reprodukcje obrazów, książki, płyty, sztalugi, jakaś dziwna szabla, obrazki pornograficzne i całe pudła najróżniejszych rupieci, które Phil nieustannie kolekcjonował.

Kiedy w końcu zgromadziliśmy wszystko na chodniku, Cathcart poszedł na róg, żeby złapać taksówkę. Należał do tych, którzy uwielbiają wzywać taksówki.

W drodze do wuja Barbara wciągnęła mnie w dyskusję o polityce. Po chwili dotarliśmy do kwestii murzyńskiej. Phillip rozmawiał z Cathcartem i słuchał nas nieuważnie.

 – Lubię Murzynów – powiedziałem. – Ale może nie jestem obiektywny, bo znam ich tak wielu.

 – A co byś powiedział, gdyby twoja siostra wyszła za Murzyna? – zapytała Barbara.

 – Co takiego?! – wykrzyknął Phillip. Spojrzał na nią tak, jakby widział ją pierwszy raz i wcale mu się nie spodobała.

Taksówka mijała właśnie Carnegie Hall na Pięćdziesiątej Siódmej Ulicy, a obok nas toczył się błyszczący, czarny karawan. Phillip nie powiedział nic więcej do Barbary, tylko niespodziewanie wychylił głowę przez okno i krzyknął do kierowcy karawanu:

 – Ten w środku nie żyje?

Karawaniarz miał na sobie oficjalny uniform, włącznie z czarnym kapeluszem, ale mina go zdradziła.

 – Zimny trup! – odkrzyknął, manewrując między dwoma samo­chodami. Minął je, o włos unikając stłuczki, i pomknął dalej Siódmą Aleją. Miał twarz i technikę prowadzenia wozu niczym zawodowy taksówkarz.

Roześmialiśmy się chórem. Po chwili dotarliśmy do Central Park South, gdzie mieszkał wuj Phillipa.

Przenieśliśmy wszystkie rupiecie do holu eleganckiego apartamentowca, a Phillip kazał portierowi zapłacić za taksówkę. Wszyscy weszli na górę, ale ja postanowiłem zaczekać na dole, ponieważ nie byłem odpowiednio ubrany na taką okazję. Nie goliłem się od dwóch dni i miałem na sobie tylko bawełniane spodnie z granatową bluzą, poplamioną whisky.

Czekałem na chodniku. Na ulicę kładła się długa smuga pomarańczowego światła, a Central Park był pachnący, chłodny i ciemnozielony. Poczułem się lepiej, ponieważ zapadł zmierzch i ponieważ za kilka dni mieliśmy zamustrować się na statek.

Po kilku minutach całe towarzystwo zeszło na dół, więc powędrowaliśmy za róg, do koktajl baru. Barbara i Cathcart usiedli obok siebie i zamówili piwo, Phillip i ja usadowiliśmy się obok nich i zamówiliśmy martini.

Po skończeniu drinków wypiliśmy następne dwie kolejki. Jako że był to modny lokal na Siódmej Alei, barmanowi najwyraźniej nie podobało się, jak byliśmy z Phillipem ubrani.

Phillip zaczął opowiadać mi o książce Geralda Hearda Trzecia moralność, o biologicznych mutacjach, a w końcu o tym, jak bardziej przewidujące dinozaury przekształciły się w ssaki, gdy tymczasem te burżujskie wyginęły.

Zamówił trzecie martini. Popatrzył na mnie w skupieniu i chwycił mnie za ramię.

 – Posłuchaj – zaczął. – Człowiek jest tylko rybą w stawie, który wysycha. Musisz przekształcić się w płaza, ale ktoś się ciebie uczepił i nakazuje ci pozostać w wodzie, zapewnia, że wszystko będzie dobrze.

Zapytałem go, dlaczego w takim razie nie zacznie ćwiczyć jogi, ale on odrzekł, że morze jest bardziej do rzeczy.

Barman włączył radio. Spiker odczytywał właśnie wiadomość o pożarze w cyrku. Słyszałem, jak obwieszcza:

 – A hipopotamy żywcem się ugotowały w zbiornikach. – Podawał szczegóły z obłudnym entuzjazmem, charakterystycznym dla spikerów radiowych.

Phillip zwrócił się do Barbary:

 – Zjadłabyś kawałek gotowanego hipopotama, Babs?

 – Wcale mnie to nie bawi – odrzekła.

 – Trudno. W każdym razie zjedzmy coś.

Wyszliśmy z baru i powędrowaliśmy do Automatu na Pięćdziesiątej Siódmej Ulicy. Tam zjedliśmy po miseczce fasolki w sosie pomidorowym z kawałkiem bekonu. W czasie posiłku Phillip nie zwracał uwagi na Barbarę, więc Cathcart musiał dotrzymywać jej towarzystwa.

Potem wsiedliśmy do metra i wróciliśmy na Washington ­Square. Phillip oparł się o drzwi i obserwował ciemność przetaczającą się za szybą.

Cathcart i Barbara usiedli. Widziałem, że zachowanie Phillipa zaczyna działać jej na nerwy. Cathcart przybrał minę, która świadczyła o tym, że uważa postępowanie jej towarzysza za niesmaczne.

Wróciliśmy do mieszkania numer trzydzieści dwa po Janie. Już nie była na mnie zła. Poszliśmy więc do Minetta Tavern i zamówiliśmy kolejkę pernoda.

Przez cały ten czas Phillip przygadywał Barbarze, aż w końcu Cathcart zareagował:

 – Co się z tobą dzisiaj dzieje?

Po raz pierwszy widziałem, żeby Phillip tak się odnosił do swojej dziewczyny. Domyśliłem się, że teraz, kiedy pozbył się Ramsaya Allena, nie była mu już do niczego potrzebna.

O trzeciej nad ranem wszyscy byliśmy pijani pernodem.

 

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.