Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku

Kajś
Opowieść o Górnym Śląsku

Premiera
30 września 2020

Zbigniew Rokita, Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku
Zbigniew Rokita, Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku

Kup książkę
47,90 zł
40,24 zł
Wydanie I・Okładka miękka, lakierowana, ze skrzydełkami
Najniższa cena z 30 dni przed obniżką: 33,53 zł
Kup e-book
37,90 zł
26,53 zł
Kajś・Wydanie I・MOBI, EPUB
Najniższa cena z 30 dni przed obniżką: 26,53 zł
Kup mp3
44,90 zł
31,43 zł
Kajś・Wydanie I・MP3
Najniższa cena z 30 dni przed obniżką: 31,43 zł
Dostawa od:
Kurier
11,79 zł
paczkomat
12,70 zł
poczta
12 zł
odbiór osobisty (Warszawa)
0 zł
pliki
0 zł
Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem.

O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Lieselotte.

Później była ta nazistowska burdelmama, major z Kaukazu, pradziadek na „delegacjach” w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek z zeskrobanym nazwiskiem przy kompoście. Coś pękało. Pojąłem, że za płotem wydarzyła się alternatywna historia, dzieje odwrócone na lewą stronę. Postanowiłem pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość. I czego tam nie znalazłem: blisko milion ludzi deklarujących „nieistniejącą” narodowość, katastrofę ekologiczną nieznanych rozmiarów, opowieści o polskiej kolonii, o separatyzmach i ludzi kibicujących nie tej reprezentacji co trzeba. Oto nasza silezjogonia.

Zbigniew Rokita


  • Autor tej ważnej książki wyznaje, że długo przepraszał się ze swoją śląskością. Teraz pomaga nam zrozumieć dramat krainy leżącej na pograniczu kultur i historii – dlaczego Śląsk ciągle jest „kajś”, a nie w centrum polskiej świadomości.

    Małgorzata Szejnert

  • Rokita nie tylko pokazuje skomplikowane dzieje Śląska, nie tylko chce nam Górny Śląsk przybliżyć, on ten Śląsk odkrywa w pewien sposób na nowo.

  • Od lat mówimy, że Śląsk potrzebuje swojego Dantego. Nie doczekaliśmy się go/jej jeszcze. Nikt jeszcze w języku śląskim nie wyśpiewał takich pieśni, które zmieniłyby świat i ukonstytuowały nasz język. Wiele wskazuje jednak na to, że doczekaliśmy się swojego Kapuścińskiego.

  • „Kajś” jest opowieścią o granicach rozumianych dosłownie, wyznaczanych w przedziwny sposób w procesie historycznych negocjacji, ale też tych mentalnych, wyobrażeniowych. Rokita pokazuje w „Kajś”, że Ślązacy zawsze trafiali na granicę języka i tożsamości [...].

  • [Rokita] Historię łączy ze współczesnym obrazem Śląska, który jest następstwem przemysłowej działalności na niespotykaną dzisiaj skalę, losy przodków splata ze swoją tożsamością oraz zmieniającym się postrzeganiem rodzinnych stron, mityczny wizerunek z twórczości Kutza i Cholonka [...] konfrontuje z dzisiejszymi praktykami promocji regionu, przedstawiającymi go z dystansem i humorem.

  • Im bliżej dzisiejszych czasów, tym książka Rokity staje się bardziej reportażowa, podczas gdy wcześniejsza opowieść, skupiona wokół dziejów rodziny, może przypominać powieściową sagę. Albo przetykaną pysznymi anegdotami pozycję z gatunku bildungsroman – wszak „Kajś” to klasyczna historia o kształtowaniu się osobowości, o dorastaniu do własnej

    tożsamości.

  • W kolejnych rozdziałach „Kajś. Opowieści o Górnym Śląsku” Rokita zdaje czytelnikom raport ze swoich poszukiwań śląskości, własnej tożsamości, korzeni. Odbywa kolejne górnośląskie podróże w czasie i przestrzeni, spotyka własnych, nawet jemu mało znanych przodków, ale i persony niezwykle ważne dla regionu.

  • „Co jakiś czas trafia się taka książka, która sprawia, że rzucam wszystkie inne. [...] Miałem też wrażenie, że to pierwsza książka o Górnym Śląsku po lekturze której coś naprawdę z tego zakątka zrozumiałem”.

  • Rokita pisze, że o tym, że jest Ślązakiem, dowiedział się dopiero, gdy pojechał na studia do Krakowa, i ta historia jego prywatnego odkrywania własnej śląskości – podobnie jak historia jego śląskiej rodziny – jest bardzo ciekawa. [...] To bardzo cenna książka.

  • „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku” Zbigniewa Rokity to odpowiedź dla tych, którzy uważają, że już wszystko o nim wiedzą.

  • [...] Zbigniew Rokita rekonstruuje dla czytelników Śląsk przysypany już naszą teraźniejszością. Nie ma w tym jednak zbytniej nostalgii za przeszłością, górę bierze ciekawość, chęć poznania tożsamości przodków, zwieńczona dobrowolnym jej przyjęciem.

    Mateusz Burzyk, „Znak”, M./Nr 12 z dn. 12.20
  • „Kajś” to opowieść o poszukiwaniu korzeni, o rozoranej cierpieniami i podziałami ziemi, na której nic nie jest czarno-białe.

    Marcin Jakimowicz, „Gość Niedzielny”, T./Nr 49 z dn. 06.12.20
  • „Podręczników do górnośląskości nie ma i każdy ma swoją”, tłumaczy Zbigniew Rokita. Jednak autor dokonał czegoś, co w piśmiennictwie o Śląsku jest wątkiem nowym: udało mu się znakomicie uchwycić dynamiczny i stale postępujący proces tworzenia się, wykuwania się i krzepnięcia nowej, współczesnej śląskiej wspólnoty oraz jej tożsamości.

    Joanna Kapica-Curzytek, esensja.pl
  • [Rokita] Oddał głos swoim bohaterom. Ci najstarsi opowiedzieli mu m.in. o roku 1945, który na Śląsku wciąż jest niezagojoną raną.

    Józef Krzyk, „Ale Historia”, T./Nr 49 z dn. 12/13.12.20
  • Jedną z cech, jaka w mojej ocenie wyróżnia dobrych reporterów, jest ciekawość, drugą - bezpretensjonalność. Nie wspomnę o rzetelności. To banał, który często nie jest oczywisty. Autor „Kajś” ma te cechy [...].

    Urszula Pieczek, „Nowa Europa Wschodnia”, DM./Nr 11/12 z dn. 11/12.20
  • „Kajś” to gatunkowo forma mieszana (gatunkowy miks?), ale tak samo rozległe są korzenie autora. Z jednej strony Lwów, z innej rodowód góralski, kongresówkowy i podkarpacki. No i kropla śląskiej krwi oczywiście. [...] Świetne są jego autoironiczne diagnozy, świetnie widać też, jak tożsamość się kształtuje w zależności od okoliczności i otoczenia.

  • Reportersko-eseistyczny „Kajś” pokazuje Rokitę nieustępliwego,

    polemizującego, ale też rzetelnego, dumnego i zdecydowanego. Autor wie, czego chce i na pewno nie powiedział jeszcze ostatniego słowa.

  • "Kajś" to opowieść o stawaniu się Górnoślązakiem: narracja prowadząca przez pamięć, nazwy i miejsca, w których górnośląskość bywa oczywista lub obcesowa, lecz znacznie częściej jest płynna, niejasna, nieuchwytna.

    Wojciech Browarny, „Nowe Książki”, M./Nr 3 z dn. 03.21
  • Można zaryzykować stwierdzenie, że każdy, komu bliska jest tematyka „śląskości”, ale też „gorolskości”, powinien przeczytać tę książkę.

    Jadwiga Jenczelewska, „Polska Dziennik Zachodni”, DZ./Nr 65 z dn. 19.03.21
  • [...] Obok historii, zwłaszcza tej XX-wiecznej, która determinuje "tu i teraz", śledztwo obejmie: górnośląski krajobraz, język i emocje, które budzi, popkulturę, ruchy separatystyczne czy literaturę światową przełożoną na język śląski i literaturę napisaną po śląsku. Spójność tak wielu perspektywom gwarantuje narrator, który rozmawia, czyta, śledzi, ogląda, rozmyśla, spaceruje. Słowem jest wszędzie i wszędzie nas ze sobą zabiera.

    Piotr Skowronek, „Śląsk Katowice”, M./Nr 4 z dn. 04.21
  • Dwudziestowieczna historia mocno przejechała się po Górnym Śląsku, dzieje przodków Rokity, Kieslichów i Krauthakelów są niezwykłe, a jednocześnie chciałoby się powiedzieć, że podobnych historii jest w gliwickich okolicach pewnie wiele.

    Marek Radziwon, „Gazeta Wyborcza”, DZ./Nr 132 z dn. 10.06.21
  • Książka Zbigniewa Rokity dostarcza bardzo cennego materiału do refleksji na temat Górnego Śląska, przy czym nie narzuca czytelnikowi jednoznacznych rozwiązań [...].

    Andrzej Pisowicz, „Arcana”, DM./Nr 3 z dn. 05/06.21
  • [...] Śląsk Rokity jest jak ledwo zabliźniona rana, znak sprzeciwu, potrzeba zrozumienia. Jak pamięć i niepamięć, często prowokacyjne i nieledwie ostentacyjnie niechętne temu, by mierzyć je polską miarą.

    Krzysztof Wołodźko, „Twórczość”, M. /Nr 7/8, 07/08/21
  • Rokita wprowadza czytelnika w świat równie [...] odległy, jak przedwojenne ziemie wschodnie - Śląsk dzisiejszy, codzienny, to już ziemie nie do odzyskania.

    Grzegorz Sowula, „Magazyn Literacki Książki”, M./Nr 7 z dn. 07.21
  • [...] „Kajś” nie jest opowieścią o ludziach, których już nie ma. Oni ciągle są i mówią do nas poprzez swojego prawnuka. Istnieją dzięki pamięci, dzięki swoistej, literacko-duchowej adopcji, jakiej dokonał autor.

    Tomasz Pyzik, „Śląsk”, M./Nr 10 z dn. 10.21
  • [...] Autor układa się z własną śląską tożsamością i przynależnością do narodu, który oficjalnie narodem nie jest. Rokita, budując obraz własnej rodziny, mierzy ze sobą różne głosy w dyskusji o Górnym Śląsku.

    Tomasz-Marcin Wrona, tvn24.pl
  • Autor [...] pokazuje, że wielowątkowa opowieść może być spójna, a dla czytelnika, zwłaszcza spoza Śląska, może stać się doskonałą sposobnością do zrozumienia problemów Śląska z Polską.

    Anna Szałkowska, „POLSKA Dziennik Bałtycki”, DZ./Nr 5 z dn. 08/09.01.22
  • Rokita maluje przeszłość zamaszystymi ruchami pędzla, umieszcza rodzinną historię na szerokim tle polsko-niemieckiej (niemiecko-polskiej) historii Śląska [...].

    Mariusz Urbanek, „Odra”, M./Nr 1 z dn. 01.22
  • Polskojęzyczna oraz śląskojęzyczna lektura „Kajś” dają do myślenia. Słyszę wśród znajomych, czytam w mediach społecznościowych, że wiele osób, którym „mała ojczyzna” leży na sercu, rozdaje tę książkę osobom spoza Śląska. Swój egzemplarz otrzymali Leszek Miller, Marek Suski, a podobno nawet Jarosław Kaczyński. Za tym gestem stoi nadzieja, że lektura może pomóc poznać losy ziemi i ludzi, stworzyć porozumienie, płaszczyznę ludzkiej empatii. Za popularnością tej książki stoi także jakieś wewnętrzne przekonanie, że jej siła jest jednająca, pomimo że dotyczy spraw dość hermetycznych, to zdania Rokity nabierają uniwersalnego charakteru i wydźwięku.

  • Przeczytaj fragment
Pobierz okładkę

Wydanie I

  • Seria wydawnicza: Sulina
  • Projekt okładki: Agnieszka Pasierska/Pracownia Papierówka
  • Data publikacji: 30 września 2020

Okładka miękka, lakierowana, ze skrzydełkami

  • Wymiary: 125 mm × 195 mm
  • Liczba stron: 320
  • ISBN: 978-83-8191-077-4
  • Cena okładkowa: 47,90 zł

E-book・Kajś

  • ISBN: 978-83-8191-105-4
  • Cena okładkowa: 37,90 zł

Pozostałe wydania

  • Audiobook

Inne książki tego autora

Zobacz wszystkie
  • Nominacja
    Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego
    Zbigniew Rokita, Kajś
  • Nagroda
    Nagroda Literacka Nike
    Zbigniew Rokita, Kajś
  • Nominacja
    Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus
    Zbigniew Rokita, Kajś

Inni klienci kupili również:

Wstecz Dalej

Strona używa plików cookies zgodnie z polityką prywatności. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.