Bill Furlong od dziecka mieszka w niewielkim irlandzkim miasteczku, pracuje jako handlarz węglem, ma żonę oraz pięć córek. Czasy są trudne, dlatego Bill stara się robić swoje i nie mieszać się w cudze sprawy. Jak każdy w okolicy, słyszał plotki krążące o siostrach magdalenkach, które prowadzą przyklasztorną pralnię. Zakonnice zawsze jednak płacą mu na czas, dlatego tuż przed Bożym Narodzeniem 1985 roku Bill jedzie zawieźć im opał. To, co zobaczy za murami klasztoru, głęboko nim wstrząśnie. Musi zdecydować, czy potrafi to zignorować, czy zareaguje, burząc tym samym spokój swojej rodziny.
Claire Keegan jest
mistrzynią krótkiej formy. Z zaledwie kilku słów buduje cały świat, tworząc
uniwersalną opowieść o krzywdzie i życzliwości, o ludzkiej dobroci i milczącym
przyzwoleniu na zło. Z empatią pochyla się nad tym, co najłatwiej przeoczyć, i nad tymi, których najtrudniej usłyszeć. To również głos w sprawie
wstrząsających wydarzeń, do jakich dochodziło w klasztorach sióstr magdalenek w Irlandii, w których zajmowano się „upadłymi kobietami”. Drobiazgi takie jak
te to poruszająca opowieść o codziennych aktach dobroci, które nieraz
wymagają od nas największej odwagi, oraz o drobnych decyzjach, które składają
się na nasze życie.
Książka została opublikowana ze wsparciem Literature Ireland.
This book was published with the support of Literature Ireland.
Już pierwsza strona tej prozy jest niczym raptownie otwarte okno, przez które widać od razu kompletny świat; ludzi, zwierzęta, przedmioty, pejzaże – przedstawione tak prawdziwie i zniewalająco, że wkraczamy weń z niecierpliwym zachwytem. A wtedy pułapka się zatrzaskuje i stajemy się zakładnikami mrocznej tajemnicy, którą odkrywa Bill Furlong, ojciec pięciu córek i właściciel niewielkiej firmy handlującej opałem.
Claire Keegan niewinnie i dyskretnie wprowadza bohatera i czytelnika na próg irlandzkich „domów dla upadłych dziewcząt”. Prowadzone przez Kościół od początku XVIII wieku do końca XX były często obozami pracy dla kobiet i dziewcząt, które trafiały tam, wysłane przez rodziny lub władze, z powodu ciąży pozamałżeńskiej albo za „niemoralne prowadzenie się”. Zwykle zmieniano im imiona i nazwiska, a urodzone dzieci przekazywano do adopcji bez wiedzy matek. Wiele kobiet zmarło w tych domach i zostało pochowanych w bezimiennych grobach.
Oto nowa opowieść wigilijna, której morał mówi, że za winy Kościoła odpowiedzialni są ludzie świeccy – my.
Ze skrawków zwykłego życia w niepozornym miasteczku Keegan wysnuła do głębi poruszającą, uniwersalną opowieść. […] „Drobiazgi takie jak te” przypominają nam, że [...] odwaga jest prawdziwym cudem. Kupcie dwa egzemplarze: jeden dla siebie, drugi na prezent.
Keegan stawia swoich bohaterów i czytelników w centrum zasadniczego ludzkiego dylematu: czy przymkniemy oko na zło, czy też spróbujemy mu przeciwdziałać, nawet jeśli sprowadzi się to do drobiazgu? Jak pokazuje lapidarna, lecz pojemna proza Keegan, drobne uczynki mogą doprowadzić do prawdziwej zmiany.
Siła Claire Keegan kryje się w tym, że potrafi ona stworzyć niezwykle precyzyjne opowieści, w których każde słowo jest niezbędne. […] Mamy wielkie szczęście, że możemy czytać Keegan, pisarkę z gatunku tych, które zdarzają się raz na pokolenie, prawdziwą mistrzynię oddaną swemu rzemiosłu.
Choć to opowieść realistyczna i zakorzeniona w historii, wszystko w niej wydaje się w jakiś sposób cudowne. […] To prawdziwie kunsztowna, w czuły sposób napełniająca nadzieją bożonarodzeniowa opowieść, w której współczucie i altruizm triumfują nad apatią i bezwładem.
Oszczędna i zarazem mocna proza. „Drobiazgi takie jak te” to bolesna opowieść ukazująca ścieżki, którymi wędruje bohater, jego udrękę i dylematy.
Zwięzłe dzieło, którego przedmiotem jest natura dobra i mechanizmy rządzące ludźmi. Historia, w której na mniej niż stu misternie skomponowanych stronach, zawiera się cały tętniący życiem, pełen trudności i tęsknoty świat.
„Drobiazgi takie jak te” to niepozorna, choć potraktowana zupełnie serio rozprawka o etyce, która – wśród świątecznego ciepełka upływającego w oparach szlachetnych trunków – dotyka iście kafkowskich rozterek.
Powieść Claire Keegan jest skromna liczbą stron; takie ciut większe opowiadanie. Język też skromny, oszczędny, gdyż to najlepsza metoda, by […] opisać to, co jest rezultatem milczącej zgody, społecznych zależności i układów, potęgi instytucji kościelnych oraz tradycji, lęku, wyparcia i podłości.
Choć czyta się „Drobiazgi takie jak te” szybko, to obrazy stworzone przez irlandzką pisarkę zostają z nami na długo. Ma ona niezwykły talent do plastycznego opisywania świata, przy jednoczesnej skłonności do minimalizmu, zwracania uwagi tylko na rzeczy i sprawy najważniejsze.
Drobiazg. Niecałe 100 stron. Cieniutka książka, którą łatwo przeoczyć w księgarni. Rzecz trochę niedzisiejsza, bo mało kto pisze dziś tak esencjonalnie, a przy tym prosto, jak nominowana do tegorocznej nagrody Bookera irlandzka pisarka Claire Keegan. „Drobiazgi takie jak te”, które właśnie ukazały się nakładem wydawnictwa Czarne, to proza niezwykła.
To tylko z pozoru prosta, banalna historia. W rzeczywistości Keegan, znakomicie operując językiem i dbając o każdy detal, daje tu czytelnikowi złożoną opowieść o moralności, istocie dokonywania wyborów najważniejszych. Pisze obrazami, które trudno zapomnieć, czasem balansuje na granicy jawy i snu.
Choć u Keegan drobiazgi to przede wszystkim codzienne gesty, relacje międzyludzkie i moralne decyzje, pisarka wystawia przed czytającymi także całą galerię przedmiotów, w tym podarunków. Tych wymarzonych i tych otrzymanych, początkowo rozczarowujących.
Claire Keegan to wybitna autorka krótkich form. Jako miłośnik Raymonda Carvera odnajduję w jej prozie to czego potrzebuję. Zwięzłość i siła pojedynczego zdania. Przejrzystość frazy. Konkret i synteza.
To jest jednak książka pełna nadziei i to wcale nie naiwnej. Do tego irlandzka pisarka hołduje cnocie powściągliwości: wszystko mieści się na osiemdziesięciu stronach, Claire [Keegan] pisze wprost, zwięźle, rzeczowo, pięknie w taki nieco oldskulowy sposób, ona wie, że w literaturze naprawdę nie chodzi o cyzelowanie zdań, tylko o opowiadanie o ludziach.
Powieść Claire Keegan jest subtelniejsza, zbudowana na aluzjach, obrazach i zapachach (np. keksu i ekskrementów). Nie surowość i bezduszność sióstr poraża tu przede wszystkim, ale zmowa milczenia dla świętego spokoju.
Keegan ma niebywały talent do tworzenia bardzo ciekawych i różnorodnych postaci i w „Przez błękitne pola” widać to idealnie. Niezależnie od tego, czy czytamy o młodej dziewczynie, która chce wyrwać się z patologicznego domu, dojrzałej kobiecie, która wierzy w lokalne przesądy czy o policjancie rutyniarzu, który nie jest tak prostolinijny, jak może się wydawać – o każdym z bohaterów opowiadań czyta się wspaniale.
Bill Furlong jest bohaterem cudownie niebohaterskim […]. Keegan pisze „zwyczajnie”, bez formalnych eksperymentów i stylistycznych popisów, a zarazem plastycznie, pięknie, poruszająco.
