Biografia X

Przebiegła, błyskotliwa, boleśnie filozoficzna i zjadliwie zabawna – jej lektura to czysta przyjemność […]. Naprawdę rzadko się zdarza, żeby powieść była w równym stopniu inteligentna, poruszająca i zabawna, tymczasem „Biografia X” Catherine Lacey jakimś cudem sprawia, że to, co niemożliwe, wydaje się proste.

„Biografia X” to triumf ekwilibrystyki: łączy rozmach klasycznej dziewiętnastowiecznej powieści z energią thrillera psychologicznego. Zarywałam noce, żeby razem z narratorką odkryć sekrety X.

Śmiałością założeń i ich realizacji „Biografia X” schodzi głęboko i idzie daleko […]. Ujawnia talenty światotwórcze, których mogliby autorce pozazdrościć scenarzyści „Gry o tron”. […] Lacey to jedna z najbardziej nieustraszonych współczesnych powieściopisarek.

Błyskotliwa, zdumiewająca […]. Ta książka to cudowna wirówka, w której dochodzi do rozpadu politycznej i kulturalnej historii amerykańskiego XX wieku.

To ważka i uderzająco śmiała powieść. [...] Pod płaszczykiem zmyślonych faktów, blasków i cieni nocnego życia na Manhattanie i wszelkiej maści mitologii opowiada historię nieszczęśliwej miłości. Narratorka przerzuca pomost między teraźniejszością a przeszłością. To książka o stawianiu czoła rzeczom, których nie chce się wiedzieć, o ich akceptowaniu.

Nie jestem pewien, czy znam inną powieść, która byłaby aż tyloma książkami naraz: biografią ujawniającą maski pod maskami i oblicza za obliczami, historią poszukiwań, niepewną swego celu, ambitną przypowieścią o sztuce i zagadce, jaką stanowią dla nas inni ludzie, oraz alternatywną historią Ameryki prześwietlającą nasz podzielony kraj. „Biografia X” to niezwykle wnikliwa opowieść o tym, na co pozwala miłość, oraz o cenie – a może i kłamstwie – geniuszu. Tylko Catherine Lacey mogła ją napisać.

Ciąg opowieści w stylu Szeherezady. Większość dotyczy życia i mistyfikacji charyzmatycznej artystki X – wszystkie jej dzieła są uderzająco oryginalne, a ostatnie, na które narratorka natrafia w magazynie, wręcz porażające […]. I gdy już człowiekowi wydaje się, że już rozgryzł „Biografię X”, powieść Lacey mu się wymyka, bo wymyka się wszelkim założeniom: jest niczym wspomnienie albo nekrolog, które zaczynamy czytać we wczorajszej gazecie znalezionej w koszu.

Dzieło wybitne, podejmujące między innymi kwestie śmieszności świata sztuki, elastyczności wyborów tożsamościowych, podziałów kulturowych w Stanach Zjednoczonych, daremności prób zamknięcia życia w ramach spójnej narracji […].

Ogromne osiągnięcie […] mistrzowska opowieść o niepewnej naturze sztuki, tożsamości i prawdy.

Wstrząsająca gatunkami […]. Prawdziwe opus magnum […]. X to nowy niestabilny pierwiastek w układzie okresowym literatury.

Lacey sprawuje doprawdy zdumiewającą narracyjną władzę nad tą pseudobiografią […], wydaje się, że dzięki swojej śmiałości trafia tą książką do szerszej publiczności. Jeśli to znak, że zasłużyła na uwagę mainstreamu, to dokonała tego, nie tracąc najistotniejszych cech swojej twórczości: zagadkowości, umiejętności wprawiania w dezorientację i wywoływania tęsknoty.

Poprzez intymną emocjonalność i niebezpiecznie celne zdania przeziera w „Biografii X” imponujące światotwórstwo: miesza się tu fakty i fikcję, by stworzyć nowy rejestr prawdy – rejestr należący bez reszty do Catherine Lacey. Jestem pod wrażeniem.