Cygan to Cygan
Ze zdjęciami Joakima Eskildsena
Znakomite opowieści Lidii Ostałowskiej po kilkunastu latach od pierwszego wydania wciąż nie tracą na aktualności. Niestety. Mimo upływu lat, zaangażowania prywatnych organizacji i międzynarodowych agend sytuacja Romów wciąż pozostaje zła, nierzadko zmieniła się na gorsze. Żadne z postkomunistycznych państw nie wypracowało dobrego modelu współistnienia z mniejszością romską, która — na co dzień niewidoczna — przypomina o sobie niemal wyłącznie w nagłówkach alarmujących newsów: deportacje z Francji, budowa gett na Słowacji, zakaz żebrania w Polsce. Cygan to Cygan pokazuje złożoność środowiska romskiego, na którą nakładają się mentalność gadziów i tożsamość narodowa państw, w których żyją Limalo, Marika, Ziutek, Badzio, Romek i wielu innych, z paszportem polskim, bułgarskim, serbskim, węgierskim...
-
Od pierwszego wydania zbioru Cygan to Cygan minęło 12 lat. W naszej części Europy sporo się zmieniło. Należymy do społeczności, dla której liczą się prawa człowieka. We wspólnej pełnej zgiełku przestrzeni publicznej coraz wyraźniej przebija się głos, że to nie my – ’gadziowie’ – mamy zadecydować o przyszłości Romów. Sami rozstrzygną, jak łączyć nowoczesność i tradycję.
Dajmy im miejsce. -
Jakże niezwykły jest świat Cyganów, o którym tak przejmująco opowiada Lidia Ostałowska! Ileż tu przewija się losów najdziwniejszych, ileż zdumiewających historii. Te świetne, napisane z pasją i humanizmem reportaże odsłaniają zagadkową i fascynującą rzeczywistość, w którą książka Ostałowskiej wciąga od pierwszej strony.
-
Szczerze Państwu polecam niezmiernie ciekawą książkę Lidii Ostałowskiej Cygan to Cygan. Impresje dotyczące tajemniczego narodu, jego trudnej i tragicznej historii warte są przeczytania.
-
Cyganów kojarzymy przede wszystkim z problemami socjalnymi i ekonomicznymi. Patrzymy na nich jak na niezintegrowanych ze społeczeństwem outsiderów, jak na niechcianych pariasów. Bardzo rzadko natomiast zauważamy w nich ludzi, współobywateli. Lidia Ostałowska w swojej książce opowiada o ludziach, o ich marzeniach, potrzebach i tragediach. Opowiada o tym niezwykle subtelnie, bez fałszywej sentymentalności, nie uderzając przy tym ani razu w niewłaściwy ton. Mistrzowskie dzieło.
-
Reportaże Ostałowskiej, jak zwykle dają do myślenia, zmuszają do spojrzenia szerzej i głębiej a przy tym nie odzierają Cyganów z tej fascynującej otoczki inności, która działa na wyobraźnię.
-
Dobrze napisana, inteligentna książka, która skazuje mnie na dalsze trwanie w sprzecznościach. I na przemian tych bohaterów lubię, szanuję, mam ochotę udusić, gardzę nimi, wzruszają mnie, chcę się o nich bić i iść z transparentem pod Sejm. Pocieszające jedynie jest to, że pewnie Cyganie są tak samo bezradni wobec mnie, jak ja wobec nich.
-
„Cygan to Cygan” to wartościowa lektura. Otwiera oczy na problem tolerancji wobec Romów. Bo jakąś społeczność można nie tylko tolerować, ale można również starać się ją zrozumieć i z nią żyć. Szkoda, że łatwiej jest nienawidzić. Jedno jest pewne – Cygan umie się zasymilować.
-
Po Ostałowską warto sięgnąć. Jej reportaże to kolejna, całkiem niezła lekcja pokory dla nas wybitnie „nieomylnych” Europejczyków a poza tym to nieprzeciętne doświadczenie obcowania z tekstem naprawdę niebagatelnym.
-
Ostałowska pokazuje to, czego od stuleci nie chcieliśmy w Europie widzieć. Cygan to człowiek, który ma swój kodeks, wartości, zwyczaje i uczucia, a ponadto różni się znacznie od innych Cyganów i ma wiele do powiedzenia.
-
... „Cygan to Cygan” to bardzo ciekawa pozycja, której największą zaletą jest to, że nie upraszcza, a przy tym stroni od tanich morałów i paternalizmu wobec opisywanych ludzi.