Wnuki Jozuego

Napisano już w Księdze Liczb, a wydarzyło się to po wyjściu z Egiptu, po rozstąpieniu się fal Morza Czerwonego i po czterdziestoletniej wędrówce przez pustynię, by odeszło na tamten świat pokolenie malkontentów i niedowiarków: „[…] Pan rzekł do Mojżesza: Wejdź na tę górę z łańcucha Abarim i popatrz  na kraj, który daję Izraelitom. Gdy go zobaczysz, zostaniesz przyłączony do swoich przodków, podobnie jak twój brat, Aaron, za to, że się sprzeciwiliście mojemu rozkazowi na pustyni Sin, gdy społeczność się zbuntowała, a trzeba było objawić przed nią moją świętość przez [danie im] wody. To są wody Meriba obok Kadesz na pustyni Sin.

Rzekł więc Mojżesz do Pana: O Panie, Boże duchów wszelkiego ciała, wyznacz do kierowania społecznością męża, który by na jej czele wychodził i wracał, wyprowadzał ich i przyprowadzał, by społeczność Pana nie była jak stado bez pasterza. Pan odpowiedział Mojżeszowi: Weź Jozuego, syna Nuna,  męża, w którym prawdziwie mieszka Duch, i włóż na niego swoje ręce. […] Mojżesz wykonał wszystko, co mu nakazał Pan. […]” (Lb 27,12–18, 22).

Mojżesz był już stary, niedołężny i utrudzony. Zmęczony, lecz pełen wiary i ufności, a jego słowa zanotowano w Księdze Powtórzonego Prawa:. „[…] Dziś mam już sto dwadzieścia lat. Nie mogę swobodnie chodzić. Pan mi powiedział: Nie przejdziesz tego Jordanu. Sam Pan, Bóg twój, przejdzie przed tobą; On wytępi te narody przed tobą, tak iż ty osiedlisz się w ich miejsce. A Jozue pójdzie przed tobą, jak mówił Pan […]” (Pwt 31,2–3).

Mojżesz umarł, patrząc na Ziemię Obiecaną. Przyszedł czas Jozuego, wodza i zdobywcy.

Osadnicy mówią: czytajmy najstarsze teksty, bo to w nich od tysiącleci ludzie szukają prawdy. Tam jest wszystko, czego chcemy się dowiedzieć. Jeden warunek – czytajmy je niczym doniesienia agencji prasowych, wpisy z Facebooka lub z Twittera, aktualne, gorące i świeże – tak jak wielu ludzi z osiedli. Niby wszystko, co opisują, działo się (jeśli się działo) w czasach wielce zamierzchłych. Ale od czego mamy emocje i wyobraźnię. Potraktujmy te opowieści, jakby zdarzenia w nich portretowane działy się najdalej wczoraj, przed godziną, przed chwilą. Ówcześni bohaterowie muszą mieć jak najbardziej współczesne rysy; to sąsiedzi, nieledwie rówieśnicy, żyją obok nas, mieszkają po sąsiedzku, codziennie mówimy im „dzień dobry”. Jeśli akurat ich nie widzimy, znaczy to tylko tyle, że przed chwilą gdzieś odeszli, może do miejscowego pubu na piwo, do supermarketu po chleb, oliwki, butelkę wina i kawałek owczego sera. Oni tu są, tylko na moment gdzieś się schowali. Ich świat, choćby dla wielu przyśniony i z innego, boskiego porządku, jest naszym, doskonale realnym światem, który widzimy i czujemy.

Bez takiej pewności rozsypiemy się jak wieża z drewnianych klocków trącona nieuważną ręką. Staniemy na ruchomych piaskach. Nic nie będzie już oczywiste i proste. Zniknie jasność widzenia i połamią się niezachwiane sądy. Życie bez pewności jest w końcu najgorszą torturą. A przecież ludziom potrzebne są solidne, mocne fundamenty.

W gruncie rzeczy idzie w takim czytaniu o bardzo indywidualną tożsamość. O jednostkową duszę idzie, o najbardziej intymne myśli i uczucia. Dowiadujemy się bowiem, kim jesteśmy, jak musimy postępować, a co jest zabronione. Po takiej lekturze wiemy, czym jest lojalność, co oznacza wierność, a co wiarołomstwo. Wiemy również, co nam się po prostu należy. Do czego mamy prawo, jak przebiegają granice naszego – niech będzie to ziemia, gaje oliwne czy niebo nad głową, a nawet gwiazdy, które też nie są wspólne. Chodzi o to, by żyć u siebie i między swymi. Po co komu bardziej wzniosłe marzenia?

Zdobywamy też siłę, moc, zdecydowanie i desperację. Skoro już wiemy, co naprawdę ważne, możemy uświadamiać innych. Umiemy objaśnić niedowiarkom i wątpiącym, że nasza racja jest również ich racją. Że tak naprawdę nie myślimy o sobie, o swoim obejściu i o swoich meblach w salonie. Skąd – nie  jesteśmy przecież egoistami. Zależy nam na sprawie i na tych pogubionych owieczkach, którym zapodział się gdzieś właściwy szlak. Przewodnik musi niekiedy zmusić do posłuszeństwa swoje stado. A obcych przegnać.

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.