Cash

Autobiografia

Johnny Cash

Cash

Autobiografia

fragment

Nazywam się John R. Cash. Urodziłem się 26 lutego 1932 roku w Kingsland w stanie Arkansas. Jestem jednym spośród siedmiorga dzieci. Roy był najstarszy, potem Louise, Jack, ja, Reba, Joanne i Tommy. Dorastaliśmy, pracując na polach bawełny.

            Kiedy miałem dwadzieścia dwa lata, poślubiłem Teksankę z San Antonio, Vivian Liberto. Doczekaliśmy się czterech córek: Rosanne, Kathy, Cindy i Tary. Rozeszliśmy się i w 1968 roku ożeniłem się z June Carter, która wciąż jest moją żoną. Mamy dziecko, Johna Cartera, to mój jedyny syn. June ma dwie córki z poprzedniego małżeństwa, Carlene i Rosie. Łącznie mamy dwanaścioro wnucząt i tylu zięciów – dawnych i obecnych – że June żartuje sobie z tego na scenie.         Moje życie zawodowe było proste: bawełna w młodości i muzyka w wieku dojrzałym. W międzyczasie pracowałem w fabryce samochodów w Michigan, prowadziłem nasłuch radiowy dla Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w Niemczech i byłem akwizytorem sprzętów domowych dla Home Equipment Company z Memphis w stanie Tennessee. Byłem świetnym nasłuchowcem i beznadziejnym sprzedawcą, a pracy przy taśmie nienawidziłem.

            Moje pierwsze płyty ukazały się nakładem wytwórni Sun w Memphis, kierowanej przez Sama Phillipsa, w której nagrywali Elvis Presley, Carl Perkins, Jerry Lee Lewis, Roy Orbison, Charlie Rich i wielu innych. Mój pierwszy singiel, z 1955 roku, nosił tytuł Cry, Cry, Cry, a pierwszy hit – I Walk the Line – pojawił się rok później. Opuściłem Sun dla wytwórni Columbia w 1958 roku, niedługo potem przeniosłem się z Memphis do Kalifornii.

            Moja przygoda z prochami już wtedy trwała. Szybko pochłonęły mnie bez reszty, pożarły na kolejne dziesięć lat czy coś koło tego. Co zadziwiające, nie zrujnowały doszczętnie mojej kariery. Pisałem wtedy rzeczy, z których do dziś jestem dumny – szczególnie z Ride This Train, Bitter Tears czy innych albumów koncepcyjnych – i osiągnąłem sukces komercyjny: Ring of Fire okazał się w 1963 roku sporym hitem. W tamtym okresie zniszczyłem za to swoją rodzinę i byłem na najlepszej drodze do zniszczenia samego siebie.

            Ale przeżyłem. Przeniosłem się do Nashville, zerwałem z nałogiem i poślubiłem June. Moja kariera nabrała tempa. Album At Folsom Prison stał się ogromnym sukcesem, w 1969 roku zacząłem prowadzić własny program telewizyjny – The Johnny Cash Show. Po premierze Flesh and Blood w 1970 roku żadna moja piosenka nie trafiła na listy przebojów, udało się to dopiero One Piece at the Time sześć lat później, kiedy The Johnny Cash Show od dawna należał do historii.      Między wczesnymi latami siedemdziesiątymi a dziewięćdziesiątymi nie sprzedałem jakiejś oszałamiającej liczby płyt, ale, powtórzę, nagrałem kilka kawałków, z których wciąż jestem dumny, i nie był to nudny okres. Napisałem swoją pierwszą autobiografię, Man in Black, oraz powieść – Man in White. Razem z Waylonem Jenningsem, Krisem Kristoffersonem i Williem Nelsonem stworzyłem zespół Highwaymen. Odszedłem z Columbii, która należała wówczas do Cbs Records, i przeszedłem do Mercury / PolyGram. Zostałem wybrany do Country Music Hall of Fame i Rock’n’Roll Hall of Fame. Uzależniłem się od środków przeciwbólowych, leczyłem się w klinice Betty Ford, wyszedłem z nałogu, znów się uzależniłem i znów udało mi się rzucić. O mało nie umarłem, uratowało mnie wszczepienie by-passów, a potem znów o mało nie umarłem. Miałem setki występów. Dawałem sobie radę, lepiej lub gorzej, aż szczęście znowu się do mnie uśmiechnęło.

            Był 1994 rok. Zaczynałem wtedy współpracę z Rickiem Rubinem, producentem zdecydowanie nie-Nashville’owych grup, takich jak Beastie Boys czy Red Hot Chili Peppers, nagrałem z nim album American Recordings. Według ówczesnych mediów w ciągu jednej nocy z „eks-Nashville’owca” stałem się „ikoną muzyki”. Nieważne, jak mnie nazywali, byłem wdzięczny. To był mój drugi duży comeback, o kilku mniejszych nie ma co wspominać.

            Nadal siedzę w siodle, nagrywam, piszę piosenki, pokazuję się na scenie – od koncertów dla środkowozachodniej publiczności, przez klubiki na Manhattanie, aż po Royal Albert Hall.

            Jestem w dobrej formie fizycznej i finansowej. Wciąż jestem chrześcijaninem, byłem nim przez całe życie.

            Poza tym jestem skomplikowany. Podpisuję się pod tym, co napisał o mnie Kris Kristofferson: „To chodząca kontradykcja, pół w nim prawdy, reszta – fikcja”. Podobają mi się także słowa Rosanne: „Wierzy w to, co mówi, ale to nie znaczy, że jest święty”. Wierzę w to, co mówię. Szczerość ma jednak wiele poziomów.

            Poufałość także. Różnie mnie nazywają. Publicznie, na okładkach płyt i na billboardach jestem Johnnym Cashem. Dla ludzi z branży – wielu z nich to przyjaciele i znajomi od bardzo dawna – jestem Johnnym. Dla June jestem Johnem i tak zwraca się do mnie wiele bliskich mi osób: członkowie zespołu, zięciowie, przyjaciele i współpracownicy. W końcu jestem też J. R., to moje imię z dzieciństwa. Bracia, siostry oraz inni krewni wciąż tak na mnie mówią. Podobnie robi Marty Stuart. Lou Robin, mój menadżer, stosuje na zmianę J. R. i John.

            June dostrzega wielość tych poziomów, więc nie zawsze nazywa mnie Johnem. Kiedy wpadam w paranoję albo jestem agresywny, mówi: „Idź sobie, Cash! Ma wrócić Johnny!”. Cash jest dla niej synonimem gwiazdy, egocentryka. Johnny – towarzyszem.

            Wiele imion, wiele domów. Jestem zarazem cyganem i kurą domową, żyję według rytmu obcego większości ludzi, lecz naturalnego dla mnie, dzieląc czas na częściowo tylko przewidywalne okresy między mój duży dom nad jeziorem Old Hickory niedaleko Nashville, farmę w Bon Aqua kawałek za Nashville, dom w Port Richey na Florydzie, który June odziedziczyła po rodzicach, a także niezliczone hotele na całym świecie, mój autobus oraz dom na Jamajce – Cinnamon Hill.

 

Dziś siedzę na werandzie z tyłu domu, na wysokim wzgórzu, i spoglądam na północ przez Morze Karaibskie w stronę Kuby, odległej o jakieś dziewięćdziesiąt mil. Mam tu spokój. Raz na jakiś czas dobiega mnie z okalającego mój dom lasu na dole głuchy odgłos siekiery albo jazgot piły mechanicznej, a zza pleców, z domu, słyszę, jak Desna, Carl, Donna, Geraldine i pan Poizer, nasz jamajski pracownik, przygotowują śniadanie. Poza tym jest tylko zmienne, czyste światło, kołujące sępniki różowogłowe, śmigające kolibry, szelest tropikalnych liści w podmuchach pasatu. Kocham to miejsce. Patrzę w kierunku bramy wjazdowej i widzę obchodzącego teren strażnika, jednego z tych na stałe. Jest żylasty, ponury i nosi dwunastokalibrowego niklowanego remingtona. Jedyne, co mogę o nim powiedzieć, to że cieszę się, że trzyma moją stronę.

            Przypomniałem sobie włamanie – z konieczności, ze względu na tę książkę, bo wolałbym o nim zapomnieć – ale nie jestem w nastroju, żeby przytaczać tę historię. Wolę raczej opowiadać o odtrutce na przemoc, tragedie, uzależnienia oraz wszystkie inne nieszczęścia i cierpienia, jakie ten świat ma do zaoferowania. Dlatego chcę zacząć od szczegółowego wyliczenia swoich dóbr i powiedzieć, za co jestem wdzięczny. To zawsze stawia rzeczy w odpowiedniej perspektywie.          Jestem wdzięczny za parę butów, które naprawdę dobrze leżą – lubię swoje buty. Jestem wdzięczny za ptaki, czuję, jakby śpiewały tylko dla mnie; kiedy rano wstaję z łóżka, jakby mówiły: „Dzień dobry, John. Udało ci się, John”. I za pierwszy promień słońca; jestem wdzięczny, że przeżyłem noc, by móc go zobaczyć. Jestem wdzięczny za to, że nie zmagam się ze śmiertelną chorobą, że jestem względnie na chodzie i mogę wstać rano i zejść na śniadanie, a potem chodzić ścieżkami w dżungli i wdychać zapach kwiatów – jaśminu, miłosnej winorośli, orchidei.

            Jestem wdzięczny za to, że mam obok siebie dobrą żonę, że mogę jej zaufać i polegać na niej. Jestem wdzięczny za to, że jest moją drugą połówką, że czasem rozumiemy się bez słowa i że na wiele rzeczy patrzymy podobnie. Jestem wdzięczny za to, że kocha moje dzieci. Jestem wdzięczny za to, że nie mam kosmatych myśli; dopóki mój umysł i serce są ze sobą w zgodzie, nie patrzę na inne kobiety.

            Jestem wdzięczny za to, że nie mam bzika na punkcie samochodów, jak wiele innych gwiazd, które w ten sposób przepuściły cały swój majątek – moje auto liczy sobie prawie dziewięć lat i nie mam najmniejszego zamiaru go zmieniać. Jestem wdzięczny za to, że pieniądze nie są moim bogiem, tylko środkiem do celu. Jestem wdzięczny za swoją rodzinę – za córki i wnuczęta, i za syna, który mnie kocha, oraz za to, że ich miłość jest bezwarunkowa. Mam wielu wspaniałych przyjaciół i za nich też jestem  wdzięczny.

            Jestem wdzięczny za swój dar – moja matka zawsze nazywała mój głos darem – i choć od jakiegoś czasu nie napisałem żadnej piosenki, mam ich w głowie na pęczki, tłoczą się, żeby przelać je na papier. Jestem wdzięczny za to, że Bóg zainspirował mnie do pisania i że być może dzięki mnie wpływa na kogoś, by czynił dobro (o ile udaje mi się dostrzec tę okazję przez zasłonę dymną mojego ego).

            Jestem wdzięczny za to, że nie jestem najbrzydszym człowiekiem na świecie i nie wstydzę się wyjść na scenę i stawić czoło tłumowi. Nie jestem jak z obrazka, ale gdybym był tak brzydki, jak niektórzy występujący na estradzie, nie wyszedłbym. Nie mówię o wyglądzie fizycznym, ale o brzydocie duszy.

            Wreszcie jestem wdzięczny, bardzo wdzięczny za to, że w tej chwili nie ciągnie mnie do żadnych prochów. Wstałem przed trzema godzinami i dopiero teraz o tym pomyślałem, i nawet tę chwilę wypełnia wdzięczność. Moja choroba jest uśpiona. Wczoraj

wieczorem patrzyłem, jak butelka wina krąży dookoła stołu, i przez myśl mi nie przeszło, by się napić. (Dlaczego więc o tym myślę? Strzeż się, Cash! Nigdy nie spoczywaj na laurach. Nigdy nie bierz niczego za pewnik. Nie zapominaj: sporo zapłaciłeś i znów zapłacisz, jeśli rozpłyniesz się w samozadowoleniu, staniesz się zbyt egoistyczny i pewny siebie).

            Jestem wdzięczny za morską bryzę, tak dobrze ją teraz czuć, i za zapach jaśminu o zachodzie słońca. Jestem szczęśliwym facetem.

 

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.