Psożercy ze Svini

Slumsy są tuż obok, ale ich się nie widzi. Austriacki pisarz przekracza ich niewidzialność i wkracza do romskich osiedli na Słowacji. Atakują go brudem, fetorem i zarazem pogodą życia. Odkrywa lud mieszkający tuż obok nas, którego się boimy, unikamy. Jest przewodnikiem obdarzonym poczuciem humoru, zmysłem obserwacji i delikatnością słowa. Oswaja dla nas tę obcość, oswaja nas z bezradnością lokalnych administracji, programów humanitarnych. Nie poucza, nie pociesza. Po prostu pokazuje z wyjątkowym talentem i rzetelnością usunięty poza czas, poza zasięg wzroku, wrażliwości, poza prawo nasz europejski trzeci świat.

Opowieść austriackiego eseisty Karla-Markusa Gaussa pokazuje, kto tak naprawdę jest pariasem Unii Europejskiej. To Romowie. Przedtem dyskryminowało ich własne państwo. Teraz romskiej tradycji, żywiołowości i płodności boi się Bruksela. Ludzie, jakich spotyka Gauss na Słowacji, dają jednak nadzieję, że zawsze będą tam tacy, którzy nie pogodzą się z apartheidem w swoim sąsiedztwie.

W swoim eseistycznym reportażu Gauss stawia pytania o istotę tolerancji, ukazuje uprzedzenia zarówno Słowaków, jak i Romów. Upomina się o prawa tych ostatnich w zjednoczonej Europie. Opisuje też ludzi dobrej woli, którzy próbują wyrwać romską społeczność z apatii. ’Psożercy ze Svini’ to książka mądra i godna polecenia.