Chronologia wody

Lidia Yuknavitch

Chronologia wody

fragment

Kiedy moja siostra miała szesnaście lat, a ja osiem, kazała  mi robić różne rzeczy.

Na przykład: trzymaj to jabłko w buzi, wgryź się w nie i trzymaj. O tak, właśnie tak. Teraz trzymaj, trzymaj… i wyrwała mi je z ust, i rzuciła nim przez pokój, aż moja mała jasna główka wystrzeliła z impetem w lewo, a zęby zatrzasnęły się na dolnej wardze.

Albo to: widzisz tę popielniczkę? Dmuchnij w nią. Po prostu to zrób. Raz, dwa, trzy.

I całą twarz miałam w popiele.

Albo: czy ten sopel nie jest fajny? Chodź. Dotknij go językiem. Zobacz, jaki ładny!

Robiłam wszystko, co mi kazała.

Powiedzmy to sobie od razu – uwielbiałam swoją siostrę do tego stopnia, że w dzieciństwie kręciło mi się od tego w głowie i mdlałam. Myślałam, że jest postacią z bajek. Po pierwsze, miała najgęstsze, najdłuższe i najpiękniejsze kasztanowate włosy na świecie, lepsze niż kupowane mi przez matkę durne lalki z włosami, które można było wyciągnąć im z głowy – ruda Chrissy i niższa Velvet, platynowa blondynka. A moja głowa wyglądała… jak patyczek do uszu. Z wybielonym od chloru puchem. Nieważne, jak się starałam, nie zdołałam wyciągnąć z niej żadnych włosów.

Po drugie, potrafiła czytać i znała na pamięć całe sceny z Szekspira. Widziała Romea i Julię, chociaż to był film dla dorosłych, i miała płytę ze ścieżką dźwiękową. Malowała prawdziwe obrazy, które wisiały potem na ścianach. Miała czarną teczkę z rysunkami, niemal tak dużą jak ja (skrycie wierzyłam, że nadawałaby się na sanki). Umiała pisać wiersze, mówić po francusku, grać na gitarze i flecie, śpiewać, jeździć na łyżwach. I to naprawdę, naprawdę dobrze. A ja? Byłam osiem lat młodsza i jeżeli nie liczyć pływania, to największym z moich talentów było to, że potrafiłam się ubrać. Jeśli nie płakałam, nie sikałam w majtki i nie kiwałam się tam i z powrotem jak mała małpka, to było prawdziwe święto.

I miała cycki.

Cycki to było coś magicznego, co miały kobiety. Białe, pełne i niewytłumaczalnie apetyczne.

Ale kiedy mówię, że zrobiłabym dla niej wszystko, nie chodzi mi o te konkretne rzeczy. Mam na myśli to, że naiwnie rozkoszowałam się tymi małymi upokorzeniami i wiązałam je z kobiecą formą. Rzeczy, które kazała mi robić, sprawiały, że skóra paliła mnie i mrowiła. Jej uroda była surowa i władcza.

Gdy moja siostra powoli wchodziła w dorosłość, ojciec żywo zainteresował się jej licznymi talentami. Chwalił się nią. I trzymał u siebie w biurze jej zdjęcia.

Tylko jej. Nauczycielka plastyki kierowała ją coraz bardziej w stronę świata. Pomogła oprawić jej akwarele – gigantyczne, budzące seksualne skojarzenia kwiaty, trochę jak te Georgii O’Keeffe – i pokazać je na lokalnych wystawach.

Moja siostra grała na gitarze i śpiewała w swoim pokoju, zamkniętymi drzwiami odgradzając się od słowa „rodzina”, ale w zewnętrznym świecie nauczycielka plastyki pomagała jej i jej koleżance organizować na miejscowych scenach koncerty za pieniądze. Kiedy nauczyła się robić gigantyczne kwiaty z papieru, nauczycielka plastyki pomogła jej je sprzedać. Jej twórczość wytyczała szlak.

Nie mówię, że rozgryzłam to wszystko jako ośmiolatka. Jako ośmiolatka widziałam tylko, jak patrzył na jej włosy. Słyszałam tylko jego krzyki, każdego roku, gdy z dziewczyny stawała się młodą kobietą; były jak seria trzęsień ziemi, które wybijają życie z rzeczy, wstrząsają piętrami córki.

Poza tym mogę się mylić co do wieku. Może miałam dziesięć lat. Może sześć. Może trzydzieści pięć i właśnie rozwodziłam się po raz drugi. Nie wiem, ile miałyśmy lat jako dzieci. Wiem tylko, że ten dom został zbudowany przez gniew mojego ojca.

Raz, gdy wychodziła z domu do szkoły, krzyknął z progu: „Chryste, wyglądasz jak menel w tych dżinsach i tej paskudnej workowatej koszuli! Próbujesz wyglądać jak facet? Wyglądasz jak facet, do cholery”. Wyjrzałam zza drzwi swojego pokoju i zobaczyłam jego twarz tuż przy jej twarzy. Zobaczyłam, jak moja siostra wbija w ziemię wzrok skryty za zasłoną kasztanowatych włosów. A potem zobaczyłam, jak podnosi głowę i patrzy mu w oczy, przyciskając do piersi swoje książki o literaturze i malarstwie niczym tarczę. Wyglądali niemal identycznie. Przez to zachciało mi się siku tak, że aż bolało.

Kiedy moja siostra była starsza, zaczęła nosić do szkoły taką długą szarofioletową staromodną sukienkę. I czasem spotykała się z facetami o imionach Victor i Park, którzy byli od niej dużo starsi i zabierali ją samochodem z naszego domu na całe godziny, a ojciec siedział wtedy w salonie, odpalał jednego papierosa od drugiego i oglądał serial All in the Family. I uderzał ręką w podłokietnik fotela.

Dla mnie jednak wielkim wydarzeniem była jej przeprowadzka do piwnicy, do upiornego pokoju, z którego nigdy nie korzystaliśmy. Ojciec mógł jedynie patrzeć, bo matka zorganizowała to za jego plecami. Moja siostra już w liceum była od niej bystrzejsza, ale nasza matka, choć bez studiów, miała instynkt przetrwania. Jak sprytne zwierzę.

(…)

Kiedy była w liceum, pewnego dnia zadzwonił telefon. Moja siostra usiadła pod stołem w pracowni plastycznej i oznajmiła Baudette, swojej nauczycielce plastyki, bardzo  spokojnie, ale z niezachwianą pewnością, że nie wróci do domu.

Nigdy.

Rodzice musieli iść do szkoły na spotkanie z urzędnikami, a Baudette, nauczycielka, z której moja siostra zrobiła sobie lepszą rodzinę, wytłumaczyła mojej matce debilce, że moja siostra nie może przebywać w pobliżu mojego ojca. Że muszą się poddać obowiązkowej terapii. Nazwiska nauczycieli siostry wydawały mi się magiczne. Pan Foubert. Pan Saari. Baudette. Siedziałam w kącie szkolnego gabinetu, żułam kawałek papieru i usiłowałam nie płakać.

Wciąż pamiętam nazwisko terapeuty. Doktor Akudagawa. Pamiętam, jak rodzice przed każdą sesją podrzucali mnie do swoich znajomych. Jak ojciec nigdy nie schodził do piwnicy. Jak ona rzadko z niej wychodziła.

Jak była coraz bliżej ostatniego aktu wyjazdu na studia: córka schodzi ze sceny, lewa kulisa.

Jak wściekłość ojca zamieszkała w domu na dobre.

Jak miałam się stać tym, co z niej zostało, kiedy dała mi na pamiątkę kosmyk swoich włosów.

Jak ojciec przeniósł wzrok.

 

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.