Rasa, choroba, inteligencja, płeć – na pozór proste słowa, za którymi kryje się skomplikowana rzeczywistość: nie tylko coraz nowsze ustalenia biologii i psychologii, ale także żywe konflikty społeczne i osobiste dramaty.
Czym jest rasa, a czym grupa etniczna? Czy powinniśmy się cieszyć, czy niepokoić, że lekarze co roku ogłaszają powstanie nowej jednostki chorobowej? Kim są właściwie ludzie o najwyższym IQ na świecie i czy wśród nich jest chociaż jeden wybitny naukowiec, pisarz, lekarz czy filozof? Jak zdefiniować płeć i czy można ją zmienić?
Książka Łukasza Lamży to próba udzielenia uczciwej odpowiedzi na te i inne palące, choć często niewygodne pytania – w takim zakresie, w jakim ta odpowiedź jest w ogóle możliwa. Korzystając z warsztatu dziennikarza naukowego, Lamża przeprowadza czytelnika przez zagadnienia embriologii, genetyki, historię psychiatrii i neuronauki, aby móc spokojnie, ale i dogłębnie mówić, co znaczy „biały”, „chory”, „kobieta” czy „inteligentna”. Okazuje się, że pod powierzchnią tych pojęć kryje się splątany ogrom znaczeń i emocji, a w publicznych dyskusjach na te tematy często rozmawia się o wartościach, zamiast o faktach. Czy uda się nam kiedykolwiek definitywnie odpowiedzieć na związane z tymi pojęciami pytania? Naprawdę trudno powiedzieć.
Są takie miejsca w krajobrazie nauki, do których obdarzony rozsądkiem człowiek nie powinien się w żadnym razie zbliżać. Ba, powinien je omijać jak zarazę! Na szczęście Łukasz Lamża rozsądku nie ma za grosz, za to ma mnóstwo odwagi, błyskotliwości i dziennikarskiego zacięcia, dlatego właśnie zabrał się do analizy pojęć rasy, choroby, płci i inteligencji. Przeczytajcie – najlepiej zanim wdacie się w wojny ideologiczne.
Lamża nie stroni od kontrowersji, pieczołowicie dekonstruując podejrzane pojęcia (wychodzenie od naukowych definicji i szukanie w nich sprzeczności daje niekiedy ciekawe rezultaty).
Autor, poza solidną dawką wiedzy, podaje we wszystkich omawianych zagadnieniach wiele przykładów obrazujących wagę opisywanych problemów, które powstałe na gruncie jednej dyscypliny naukowej, rozlewają się na inne, tworząc w dodatku skutki społeczne o których nam się nie kiedyś nie śniło.
Trudno powiedzieć – to jedno z najtrafniejszych sformułowań opisujących naszą rzeczywistość. Łukasz Lamża napisał o tym wielce interesującą książkę.
Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy i filozof, jak zwykle udziela uczciwych i głębokich odpowiedzi na pozornie proste pytania. Jego najnowsza książka skupia się na słowach: rasa, choroba, inteligencja, płeć. Warto sięgnąć po tę książkę.
Bez erudycji i zdolności rozumienia otoczenia [Łukasz Lamża] nie mógłby napisać książki tak dobrze.
„Trudno powiedzieć” to publikacja przyjemna i pożyteczna. Jest bowiem napisana w sposób prosty i klarowany, a do tego merytoryczny i uczciwy. Fakty naukowe zderzane są z trudnymi zagadnieniami, na które nie ma łatwych odpowiedzi. Co warto podkreślić, autor nie deprecjonuje wiedzy opartej na faktach, bo w końcu jest jej propagatorem i miłośnikiem. Raczej wskazuje, o czym wciąż nomen omen trudno nam z większą pewnością mówić. Lektura z pewnością może pełnić dla wielu czytelników i czytelniczek rolę „szczepionki” na przesądy, którymi obrośli w kontekście tematów choroby, inteligencji, rasy i płci.
Autor bez ogródek i momentami dosadnie odpowiada na postawione przez siebie pytania. […] polecam tę książkę, ponieważ może niejednemu czytelnikowi otworzyć oczy na wiele ciekawych i często sprzecznych aspektów.
[…] książka Łukasza Lamży „Trudno powiedzieć”, […] w naprawdę przystępny i przyjemny sposób przybliża zagadnienia związane z płcią, inteligencją, chorobą i rasą.
Lamża pokazuje, w jaki sposób autorytet nauki wpływa na nasze codzienne życie, sposoby przyswajania informacji, a przede wszystkim schematy poznawcze, którym ulegamy i od których trudno się uwolnić.
Łukasz Lamża swoją analizą udowadnia, że wybrane przez niego zagadnienia jeszcze bardzo długo pozostaną w centrum dyskusji naukowych, politycznych czy publicystycznych, wywołując wciąż wiele emocji i kontrowersji.
