Chodząc w Tatry

Tak się zdarzyło, że przez kilkanaście dni pracowałem przy naprawie szlaków w Tatrach. Z łopatą, kilofem i miotłą odwiedzałem miejsca, w których od lat już nie byłem. W szczycie letniego sezonu kopałem na Kondratowej, Nosalu, w Olczyskiej, na drogach wiodących ku Hali Gąsienicowej. Nigdy tam o tej porze nie zaglądam, bo tłum, bo nic ekscytującego – osobliwie latem – tam nie znajdowałem. W tym przypadku ktoś inny ustalił trasę i cel. Szedłem, gdzie mnie skierowano. Znad kilofa, który tutaj krompacem jest zwany, góry jawią się jednak w nowej perspektywie. To już nie jest wakacyjne miejsce wypoczynku i zabawy, wytężającej i trudnej niekiedy, ale zawsze dobrowolnej. Praca to konieczność, podporządkowanie, zobowiązanie. Nie tylko to, ale to również.

Podczas kopania bywałem równie utrudzony i dyszący jak ci, co zdobywali Giewont, Czerwone Wierchy, Kopieniec. Ale jasne dla mnie i dla nich było, że jesteśmy z innych światów. Nieprzeliczoną ilość razy usłyszałem „dzień dobry” i „szczęść Boże”. Pytano, czy moja praca znaczy nadejście deszczu, jesieni, zimy, żartowano, pocieszano i dodawano otuchy. Często z uśmiechem, zawsze życzliwie. Ta pozytywna aura, którą wokół siebie czułem, nie brała się z tego, że przenosiłem kamienie czy grzebałem łopatą. Nie moje własne przymioty – osoby przebranej w roboczy, bury strój – stanowiły o przyczynie życzliwości. Byłem fragmentem miejsca, żywym stopniem, częścią szlaku i splendor tatrzański udzielał mi swego blasku. W nim się grzałem.

Wymiatałem przepusty wodne, odpowiadałem na pozdrowienia, niekiedy wdawałem się w krótkie pogawędki, ale też w tej atmosferze mocnego „tak” dla istnienia innym okiem patrzyłem na przechodzących mimo wędrowców. W tej części Tatr mało górskich wyjadaczy, młodych, a silnych biegaczy, wspinaczy ledwo ocierających się o górskie pospólstwo. Sporo za to osób mocno dojrzałych, rodziców z dziećmi i takich, po których widać, że aktywność fizyczna to nie jest ich codzienność. Niespiesznie się pną, ostrożnie schodzą w dół.

Zmęczony pracą, obciążony całym potrzebnym doń majdanem, łatwo wchodziłem w ich tempo, rytm, solidarnie się wraz z nimi poruszając. Docierały do mnie strzępy rozmów o stromiźnie, wysiłku, napięciu. Podekscytowane i entuzjastyczne słowa o granicznym doświadczeniu. Widziałem, że wiele z tych osób to prawdziwi ekstremaliści. Walczyli, przełamywali się i przekraczali swe oczywiste ograniczenia. Zwyciężali i byli zachwyceni, bo góry pozwoliły im doświadczyć własnej jakości.

Siedziałem w Piekiełku, odpoczywając, i przyszło mi do głowy, że szlak na Giewont jest całkiem ładny. A kilka dni później pod wierzchołkiem Nosala w padającym deszczu pomyślałem, że to klimatyczne miejsce. Z tego wniosek, iż dziwne rzeczy przy kopaniu przyjść mogą do głowy. Narzędzia, które z sobą nosiłem, też zdały mi się nieoczywiste. Niby proste, do bólu znane i banalne, a potrafiły silnie wpływać na spojrzenie, przeżywanie, myślenie. Tak jak wyrafinowane wspinaczkowe przyrządy czy narciarski modernistyczny ekwipunek odsłaniały nową perspektywę, przymuszając do namysłu, rewizji znanego i pewnego poglądu czy wyobrażenia. Była w tym wszystkim oczywista magia Tatr, świata mającego mnogość obliczy, z których każde wychylone jest ku osobnej, innej wspólnocie. Jeżeli z wyboru, przypadku, konieczności trafimy przed to nam nieznane, może warto dać mu się uwieść, porwać i powiedzieć „tak”. Nie chodzi o nabożeństwo i praktykowanie, ale o to, by za tatrzańską prawdziwą jakość nie brać tylko tego, co nam najbliższe. Jakość prawdziwą, co znaczy także jedyną, wystarczającą i ekskluzywną.

To nie jest apoteoza odmulania przepustów albo innej ciężkiej, fizycznej pracy w Tatrach. To jest apoteoza wszelkich form bywania w Tatrach. Jeden z mijających mnie turystów zapytał, czy kopię, bo szukam skarbów. Trafną miał intuicję. Każdy, kto idzie w góry, zmierza po skarb. Wszyscy kopiemy na swój sposób. Tako rzecze krompac.

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.