Brat dalajlamy

Moja historia walki o Tybet

Kiedy mój brat rozlokowywał się w Potali, naszą rodzinę umieszczono w dużym domu tuż przy bramie pałacowej. Mogliśmy z niego patrzeć w górę na pałac, skąd z kolei mógł nas oglądać dalajlama. Regent Reting i mnisi usługujący dalajlamie starali się jak mogli, by złagodzić jego ból rozstania z rodziną. Na początku widywaliśmy go niemal codziennie, a on mógł do nas zachodzić, gdy tylko chciał. Nasz brat Lobsang Samten, starszy o dwa lata od dalajlamy, zamieszkał z nim w pałacu, dzięki czemu mały dalajlama miał za towarzysza zabaw kogoś mniej więcej w swoim wieku, znacznie młodszego od zajmujących się nim podstarzałych mnichów. Wychowywano ich razem, więc wspólnie się uczyli, bawili, a czasami też bili. Matka dołączała do nich na niedzielny obiad, na który przynosiła własnego wypieku chleb oraz ciasta, i zostawała z synami na trochę dłużej.

Mój brat mieszkał w tych samych pokojach ostatniego piętra wschodniego skrzydła Potali, które zajmowała większość z poprzednich dalajlamów. Wśród udostępnionych mu pomieszczeń były sypialnia, prywatna kaplica i kilka pokaźnych pokoi, a wszystko udekorowane niczym świątynia pełna buddyjskich tanek i dzieł sztuki. Pieczę nad nim sprawowali trzej osobiści opiekunowie, których biura i pomieszczenia mieszkalne znajdowały się w pokojach bezpośrednio przylegających do sypialni dalajlamy.

Regent Reting, oficjalny przedstawiciel dalajlamy oraz najwyższy i najbardziej wpływowy urzędnik państwowy, wybrał członków zespołu zajmującego się moim bratem. Mistrz kuchni sprawował nad nim ogólną opiekę, w tym nad sprawami związanymi z jego warunkami mieszkaniowymi i posiłkami. Olbrzymia kuchnia znajdowała się w osobnym budynku i pracowało w niej ponad czterdziestu kucharzy, którzy gotowali nie tylko dla dalajlamy, ale również dla jego świty oraz urzędników rządowych. Mistrz szat zajmował się garderobą i ubraniami dalajlamy. Zazwyczaj dalajlama nosił strój zwykłego młodego mnicha, ale liczne uroczystości religijne, które celebrował w ciągu roku, wymagały innych, często bogato zdobionych szat. Mistrz rytuałów odpowiadał za studia religijne dalajlamy oraz obrzędy, w których ten brał udział. Wyżej w hierarchii stał czikhjap khenpo, ktoś w rodzaju sekretarza generalnego, kto zawiadywał wszystkimi mnichami‑urzędnikami, zespołem usługującym dalajlamie oraz jego skarbcem. W świcie był też „lord szambelan” (dronjen czenmo), który pełnił bardziej świeckie funkcje i służył pomocą w kontaktach między dalajlamą a rządem. Wszyscy w piątkę odpowiedzialni byli za działalność duchowną i świecką dalajlamy oraz za jego dobre samopoczucie i komfort psychiczny. Byli zatem bardzo bliscy i szczerze oddani memu bratu, poświęcając swoje życie jego wychowaniu.