Wszystko ma swoją cenę

Prolog

Wszystko ma swoją cenę.
Być może cena za setki lat grabieżczej polityki wobec
przyrody miała zostać zapłacona właśnie tu, w Zatoce
Disko, u zachodnich wybrzeży Grenlandii. To niewielka
cząstka tego, za co kiedyś z pewnością przyjdzie nam
wszystkim zapłacić – pomyślała pani kanclerz, patrząc
na fiord.
Duńska minister do spraw środowiska mimowolnie podążyła
wzrokiem za jej spojrzeniem, podobnie jak dziennikarz
przeprowadzający z nimi wywiad. Widok zapierał
dech, bryły lodu różnej wielkości kołysały się leniwie na
zimnej, niebieskiej wodzie, nad nimi wznosił się lodowiec,
postrzępiony biały mur, który odbijał promienie słońca,
zmuszał widzów do mrużenia oczu. Od czasu do czasu
z głębokim pomrukiem, rozchodzącym się echem w całej
zatoce, odrywała się od niego kolejna góra lodowa.
Po dłuższej chwili dziennikarz odchrząknął. Nie otrzymał
odpowiedzi na swoje ostatnie pytanie i próbował
dyskretnie powrócić do tematu rozmowy. Pani kanclerz
najwyraźniej nie zamierzała odpowiadać, skierował więc
to samo pytanie, lekko tylko zmienione, do duńskiej minister,
tym razem po angielsku.
– Dlaczego trzeba jechać aż na Grenlandię, żeby zrozumieć
zjawisko globalnego ocieplenia? Czego mogą się
6 7
tu nauczyć światowi przywódcy, a czego nie mogli się
dowiedzieć u siebie?
Pani minister uśmiechnęła się uprzejmie i zamyśliła.
Doskonale wiedziała, że określenie „światowi przywódcy”
nie odnosi się do niej, tylko do jej gościa. Było to oczywiste,
aczkolwiek sam temat był drażliwy. Doskonale znała
wszystkie argumenty. Po tym jak kilka miesięcy temu
przyjechała tu z grupą amerykańskich senatorów, duńska
prasa oskarżyła ją o uprawianie turystyki klimatycznej.
I właściwie były to słuszne zarzuty, bo pani kanclerz bynajmniej
nie musiała pokonywać czterech tysięcy kilometrów
z Berlina do Ilulissat, żeby przekonać się, że lądolód
rzeczywiście topnieje. Każdy mógł to zobaczyć, wystarczyło
porównać zdjęcia satelitarne Bieguna Północnego
sprzed dziesięciu lat z obecnymi. Bieguna Południowego
zresztą też. Istotne były kroki, jakie należało podjąć, żeby
odwrócić ten proces, albo – patrząc na sprawę bardziej
realistycznie – przynajmniej ograniczyć szkody. Na to
jednak ani lodowiec, ani satelita nie dawały odpowiedzi.
Pani kanclerz odwróciła głowę i przyglądała się jej z figlarnym
uśmieszkiem, najwyraźniej równie ciekawa jej
odpowiedzi jak dziennikarz. W głowie minister zaświtała
nieco paranoiczna myśl, że Niemcy, pani kanclerz
i dziennikarz, z góry się umówili i prowadzą teraz rodzaj
gry. Poczuła falę gorąca, rozpięła kurtkę. Miała uczucie,
jakby stała przed komisją egzaminacyjną. Kobieta, która
była jej gościem, poza tym że reprezentowała kraj liczący
osiemdziesiąt trzy miliony obywateli, miała także doktorat
z chemii kwantowej.
Zamek kurtki się zaciął, zyskała kilka dodatkowych
sekund na rozważenie odpowiedzi. W końcu stwierdziła
zgodnie z prawdą:
– Niczego.
– Dlaczego więc tu jesteśmy?
Przez moment zastanawiała się, czy opowiedzieć dziennikarzowi
o czterech tysiącach grenlandzkich myśliwych,
których podstawowe źródło utrzymania zostało zniszczone
z powodu wzrostu temperatury, dwukrotnie większego
niż w jakimkolwiek innym miejscu na świecie. Uznała
jednak, że byłby to błąd. Konferencja klimatyczna miała
charakter globalny, w tym kontekście jej wypowiedź
mogłaby zostać błędnie odczytana. Powiedziała więc po
prostu:
– Ponieważ politycy też są ludźmi, a takich krajobrazów
łatwo się nie zapomina.
Dziennikarz wydawał się z nią zgadzać, na twarzy pani
kanclerz pojawił się szeroki uśmiech, oboje wyglądali na
zadowolonych z jej odpowiedzi. Może to nieco rozluźni
sztywny nastrój i umożliwi poważną dyskusję na tematy
polityczne z kobietą, która właśnie ruszyła w stronę czekającego
w pogotowiu śmigłowca. Gdyby zgodziła się
uczestniczyć w szczycie klimatycznym, który za dwa lata
miał się odbyć w Kopenhadze, z pewnością przysłużyłoby
się to sprawie. Do tej pory jednak pani kanclerz ograniczała
się do podziwiania widoków, okazując znacznie
mniejsze zainteresowanie kwestiami politycznymi. Najwięcej
rozmawiała z towarzyszącym jej glacjologiem, zaś
duńska pani minister jedynie z rzadka miała możliwość
przedstawić swój punkt widzenia.
Nadzieja na poważniejszą rozmowę okazała się płonna,
bo także w śmigłowcu pani kanclerz wolała rozmawiać
z towarzyszącym jej naukowcem. Dopilnowała, żeby zajął
miejsce obok niej, i wkrótce oboje pogrążyli się w
naukowych dywagacjach, których ona, ze swoją szkolną
znajomością niemieckiego, nie była w stanie śledzić. Poczuła
się zmęczona. Musiała uszczypnąć się w rękę, żeby
9
nie zasnąć. Na zewnątrz jak okiem sięgnąć ciągnął się
lądolód, a siedzący obok niej urzędnik drzemał. Od czasu
do czasu wydawał z siebie ciche jęki. Zastanawiała się,
czy go nie szturchnąć, ale odrzuciła ten pomysł. Wyjęła
z torby czasopismo i zaczęła je od niechcenia przeglądać,
po chwili poczuła, że i ją morzy sen.
Godzinę później pani minister została brutalnie wyrwana
z drzemki. Glacjolog krzyczał i gwałtownie gestykulował.
Pani kanclerz wstała i energicznie wskazywała
na coś za oknem, po czym nakazała pilotowi śmigłowca
zawrócić. Po chwili pilot posłusznie wykonał polecenie.
(...)