Eiger wyśniony

W jednej z pierwszych scen Akcji na Eigerze Clint Eastwood wchodzi do słabo oświetlonej kwatery głównej bezlitosnej agencji C-2, by się dowiedzieć, kogo ma zabić w następnej kolejności. Dragon, zły albinos, który dowodzi organizacją podobną do CIA, mówi Eastwoodowi, że nie zna jeszcze nazwiska celu, ale zaraz dodaje: „Nasz człowiek będzie tego lata wspinał się w Alpach. Wiemy też, na którą górę: Eiger”.

Eastwood bez trudu się domyśla, jaką drogą wejdzie tam rzeczony obiekt zamachu – „północną ścianą, oczywiście” – i nie ukrywa, że dobrze zna tę ścianę: „Dwukrotnie próbowałem na nią wejść, a ona dwukrotnie próbowała mnie zabić… Posłuchajcie, jeśli obiekt próbuje wejść na Eiger, to całkiem możliwe, że tę robotę mamy już z głowy”.

Problem z wejściem na Nordwand, czyli północną ścianę Eigeru, polega na tym, że trzeba pokonać nie tylko ponad tysiąc osiemset metrów pionowej, popękanej wapiennej skały i czarnego lodu, ale i onieśmielający mit. Najtrudniejsze elementy każdego wejścia to praca umysłu, psychologiczna gimnastyka, która pozwala zapanować nad strachem, a ponura legenda otaczająca Eiger jest dość przerażająca, by pozbawić pewności siebie nawet najodważniejszych. Epickie historie rozgrywające się na Nordwand znalazły stałe miejsce w zbiorowej podświadomości rodzaju ludzkiego dzięki makabrycznym opisom zamieszczonym w ponad dwóch tysiącach artykułów i książek. Obwoluty książek z tytułami takimi jak „Eiger. Ściana śmierci” przypominają nam, że Nordwand „pokonała setki alpinistów i zabiła czterdziestu czterech… Ciała tych, którzy spadli – czasami znajdowano je wiele lat później – były wysuszone i rozczłonkowane. Zwłoki jednego z włoskich alpinistów wisiały na linie – niedostępne, lecz widoczne z dołu – przez trzy lata, okryte lodową skorupą w zimie i kołysane wiatrem w lecie”.

W historii tej góry zapisały się znane postaci, takie jak Buhl, Bonatti, Messner, Rébuffat, Terray, Haston i Harlin, nie wspominając już o Eastwoodzie. Nazwy charakterystycznych punktów tej ściany – Trawers Hinterstoissera, Lodowy Szlauch, Biwak Śmierci, Biały Pająk – są doskonale znane wszystkim alpinistom, zarówno tym aktywnym, jak i tym, którzy zakończyli już karierę, od Tokio po Buenos Aires. Na samą wzmiankę o tych miejscach większości z nich pocą się ręce. Kamienne lawiny schodzące bez ustanku wzdłuż Nordwand przeszły już do legendy, podobnie jak niezwykle trudne warunki atmosferyczne. Nawet gdy w całej Europie świeci słońce, nad Eigerem szaleją gwałtowne burze, zupełnie jak ciemne chmury, które wiszą nad zamkami Transylwanii w filmach grozy.

Nie trzeba chyba dodawać, że właśnie z tych powodów północna ściana Eigeru to jedna z najbardziej obleganych dróg wspinaczkowych na świecie.

Pierwszy raz udało się wejść na Nordwand w 1938 roku. Od tej pory dokonano tej sztuki ponad sto pięćdziesiąt razy – jeden ze zdobywców ściany wspiął się na nią samotnie, a zajęło mu to pięć i pół godziny – nie próbujcie jednak wmawiać sierżantowi sztabowemu Carlosowi J. Ragone’owi z sił lotniczych USA, że wejście to było zwykłą wycieczką po malowniczej okolicy. Zeszłej jesieni siedziałem wraz z Markiem Twightem przed naszymi namiotami nad Kleine Scheidegg, skupiskiem hoteli i restauracji u podnóży Eigeru, kiedy do obozu wszedł Ragone niosący wielki plecak i oświadczył, że przyjechał, by wspiąć się na Nordwand. Podczas rozmowy wyjawił nam, że oddalił się samowolnie z bazy lotniczej w Anglii. Jego dowódca odmówił mu wydania przepustki, kiedy się dowiedział, co Ragone zamierza robić w wolnym czasie, ale ten i tak pojechał. „Pewnie stracę przez to wszystkie paski na pagonach – mówił – ale jeśli uda mi się tam wejść, mogę nawet dostać awans”.

Niestety, Ragone nie dostał awansu. Tamten wrzesień zapisał się w szwajcarskich annałach jako najwilgotniejszy od 1864 roku. Ściana była w fatalnym stanie, gorszym nawet niż zazwyczaj, oblepiona szronem i niestabilnym śniegiem. Prognozy pogody zapowiadały stałe opady śniegu i silny wiatr. Dwaj partnerzy wspinaczkowi, którzy mieli wejść z Ragone’em na ścianę, wycofali się ze względu na niesprzyjające warunki. Ragone’a nie mogła jednak powstrzymać taka drobnostka jak brak towarzystwa. Trzeciego października rozpoczął samotną wspinaczkę. W dolnej części ściany, w pobliżu szczytu turni zwanej Pierwszym Filarem, wykonał niewłaściwy krok. Jego raki i czekany wypadły ze zwietrzałego lodu, a on sam znalazł się nagle w powietrzu. Sto pięćdziesiąt metrów niżej uderzył w ziemię.

Choć trudno w to uwierzyć, warstwa świeżego śniegu zgromadzonego u podnóża skały zamortyzowała upadek, a Ragone mógł wstać i odejść stamtąd o własnych siłach, narzekając jedynie na kilka siniaków i ból w plecach. Pomimo śnieżycy dokuśtykał jakoś do Bahnhof Buffet, poprosił o pokój, wyszedł na piętro i położył się spać. Okazało się, że podczas odpadnięcia ze ściany zgubił nie tylko jeden z czekanów, ale i portfel ze wszystkimi dokumentami i pieniędzmi. Rankiem, kiedy przyszło do płacenia za pokój, Ragone mógł jedynie zaoferować drugi czekan. Kierownikowi Bahnhof nie było do śmiechu. Nim Ragone wymknął się ze Scheidegg, zawitał jeszcze do naszego obozu, by zapytać, czy nie kupilibyśmy reszty jego sprzętu wspinaczkowego. Odparliśmy, że chętnie byśmy mu pomogli, ale sami nie śmierdzieliśmy wtedy groszem. Ragone, stwierdziwszy, że na jakiś czas stracił serce do wspinaczki, oznajmił, że – tak czy inaczej – da nam ten sprzęt. „Ta góra to kanalia”, splunął ze złością, spoglądając po raz ostatni na Nordwand. Potem ruszył nierównym krokiem w stronę Anglii, by stawić czoło rozgniewanemu dowódcy.

Podobnie jak Ragone, Mark i ja przyjechaliśmy do Szwajcarii, by wspiąć się na Nordwand. Mark, młodszy ode mnie o osiem lat, ma dwa kolczyki w lewym uchu i fioletowe włosy ułożone we fryzurę, której nie powstydziłby się żaden punk. Jest także zapalonym wspinaczem. Jedną z dzielących nas różnic był fakt, że Mark bardzo chciał wspiąć się na Eiger, podczas gdy ja bardzo chciałem mieć to już za sobą. Mark jest w wieku, w którym przysadka wydziela nadmiar hormonów neutralizujących subtelniejsze emocje, takie jak strach. Wciąż zdarza się mu mylić wspinaczkę na granicy życia i śmierci z dobrą 17 zabawą. W geście przyjacielskiej życzliwości zamierzałem pozwolić, by Mark prowadził na wszystkich najzabawniejszych częściach drogi Nordwand.

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.