Olimpijki

Anna Sulińska

Olimpijki

fragment

W poniedziałkowy poranek, 29 sierpnia 1960 roku, Janina Mendalska i Daniela Walkowiak słyszą od lekarki ekipy olimpijskiej, że mają za dużo nie chodzić. Najlepiej, jeśli poleżą, ale mogą też poczytać. Wtedy będą spokojniejsze. W odpowiednim czasie ktoś po nie przyjdzie i zabierze je na zawody. Na szczęście Daniela nie bardzo lubi leżeć.

–  Nina, już ta godzina, a nikt nie przyszedł – mówi do Janiny, zwanej Niną, z którą o 16.40 wystartuje w finale igrzysk olimpijskich w Rzymie w konkurencji K‑2, czyli w kajakowej dwójce na dystansie 500 metrów. Do zawodów zgłosiło się jedenaście składów, dziewięć weszło do finału. Daniela i Nina zakwalifikowały się do niego z łatwością, zajmując pierwsze miejsce w drugim półfinale.

Półtorej godziny wcześniej, o 15.00, Daniela wystartuje w finale regat indywidualnych na dystansie 500 metrów. Będzie się w nim mierzyć z ośmioma zawodniczkami. Czuje, że ma szansę na medal. Wygrała ćwierćfinał i półfinał.

–  Czekaj, przyjdą po nas – uspokaja ją Janina. To jej pierwsze igrzyska.

Danieli drugie. Cztery lata wcześniej, jako bardzo młoda, perspektywiczna zawodniczka startowała w Melbourne, gdzie zdobyła szóste, punktowane miejsce.

–  Idę zobaczyć, co się dzieje. – Danielę jak zawsze roznosi energia. Kilka minut później wpada z krzykiem do pokoju: – Nina, jest źle! Wszyscy już pojechali! Bierzemy torby i zasuwamy.

–  Ale jak to? Niemożliwe! – denerwuje się Mendalska. – Daniela, wymyśl coś!

Gdy wybiegają na pusty plac, na którym kilka minut wcześniej stały autokary przewożące sportowców na zawody, niczym w kiczowatej scenie filmowej wjeżdża samochód. Daniela nie zastanawia się, jaką rolę przygotował jej los. Zatrzymuje auto.

–  My, Polaco, Lago Albano, kajak, olimpico – wyrzuca z siebie słowa, ale mówi głównie rękami. Kierowca gestem zaprasza do środka.

–  Sznela, sznela! – krzyczy Daniela, gdy pędzą w trójkę polną drogą z wioski olimpijskiej w Rzymie na tor regatowy na jeziorze Albano w Castel Gandolfo, gdzie odbywają się zawody kajakarskie. Do pokonania mają pięćdziesiąt kilometrów. Na miejsce docierają, kiedy zawodniczki już po rozgrzewce czekają w kajakach na start i na Polkę, Danielę Walkowiak, którą spiker dwukrotnie wywoływał. Jeszcze jedno wezwanie i zostanie zdyskwalifikowana.

Daniela jest już w kajaku. Dopływa do linii startowej, ustawia się i słyszy strzał. Tak to zapamiętała. Rozpoczął się finał olimpijski.

 

Walkowiak na torze ósmym. Ma obok siebie na torze siódmym Szwedkę Lindmark, na dziewiątym Kyröläinen, Finlandkę – wylicza sprawozdawca Rozgłośni Centralnej Polskiego Radia w Warszawie, który nadaje bezpośrednio z olimpiady. – […] Włodzimierz Reczek, przewodniczący Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki, przyjechał specjalnie obejrzeć wyścigi finałowe w kajakach. Jest również liczna kolonia polska, zawodników, którzy dziś nie biorą udziału w olimpiadzie. Pogoda jest cudowna. […] Będę się starał z daleka rozpoznać, jak tam ta nasza Walkowiakówna będzie się spisywała.

Przede mną pali się znicz olimpijski, wychodzi taki dym i nieco mi zasłania. No, gołym okiem trudno naprawdę mi dojrzeć, kto w tej chwili prowadzi.

 

Daniela płynie bez rozgrzewki i bez przygotowania. A także bez opamiętania, jak natchniona. Nerwy ją niosą. Patrzy w lewo, bo wie, że najgroźniejsze przeciwniczki, Rosjankę Antoninę Sieriedinę i Niemkę Therese Zenz, ma po lewej stronie, ale ich nie widzi. „Matko Boska, co się dzieje – myśli – chyba popełniłam falstart”.

 

Zawodniczki przejechały już jakieś 200–250 metrów, prawie połowę trasy. […] Zenz wychodzi do przodu, Sieriedina zostaje w tyle. Walkowiakówna płynie równo prawie z zawodniczką niemiecką Zenz […] Prowadzi zdaje się Walkowiakówna o jakieś centymetry przed zawodniczką niemiecką. […] Sieriedina wzmacnia tempo. Teraz mocno finiszuje, a więc walka rozegra się między trzema zawodniczkami: Walkowiakówną, Zenz i Sieriediną. Sieriedina jest na trzeciej pozycji, Zenz na drugiej. Walkowiakówna na pierwszej pozycji! Proszę państwa! Do mety jeszcze 100–120 metrów. Walkowiakówna świetnie rozkłada siły! Ale teraz Sieriedina wzmacnia tempo. Finiszuje, dochodzi do Zenz, nie, jeszcze jest na drugim miejscu. Walkowiakówna jeszcze prowadzi! Słabnie! Słabnie, proszę państwa, Walkowiakówna! Prowadzi Sieriedina, ale Zenz się nie daje. Zenz prowadzi! Walkowiakówna jedzie teraz razem z zawodniczką niemiecką! Sieriedina wyprzedza je zdaje się o milimetry. Walkowiakówna spada na trzecie miejsce! Sieriedina i Zenz przyjechały prawie jednakowo na metę. Walkowiakówna […] ostatecznie zajęła trzecie miejsce, zdobywając brązowy medal. Pierwszy medal olimpijski dla Polski zdobyła nasza reprezentantka w kajakach Daniela Walkowiakówna. Brawo!

 

–  W połowie trasy już wiedziałam, że ręce mi nie wytrzymają – opowiada po latach. Dociera na metę w czasie 2 minut 10 sekund i 46 setnych sekundy. Ponad dwie sekundy po Antoninie i Therese.

Podczas dekoracji medalowej, która odbyła się od razu po wyścigu, stoi nieruchomo z mocno zaciśniętymi ustami.

 

Mamy właśnie panią Danielę obok nas. Jest naprawdę bardzo zmęczona, bo właśnie szykuje się do następnej konkurencji, ale choć kilka słów dla radiosłuchaczy w Polsce.

–  Jestem szczęśliwa, że po dziesięciu latach mego wiosłowania wreszcie zrobiłam jakiś konkretniejszy wynik. Trudno mi coś powiedzieć, bo brak mi słów. Może po dwójce powiem coś więcej. [Wydaje się onieśmielona, zupełnie jakby to nie była Daniela – przyp. aut.].

–  Proszę Pani, ja tak gołym okiem nie widziałem, bo ten start był dość daleko. Jak pani widziała, od startu, czy pani od razu wyszła na prowadzenie? Bo mi się zdawało, ze Pani nawet przez dłuższy czas prowadziła.

–  Więc ja mam taki głupi zwyczaj jeszcze do tej pory, że ja wyskakuję dosyć ostro ze startu, potem orientuję się w sytuacji, jak wygląda na torze, i wtedy po prostu dorównuję do przeciwniczek moich najgroźniejszych.

–  Czyli zabrakło pewno Pani siły już na mecie?

– Troszeczkę tak.

–  Proszę Pani, czy to prawdą jest, że przygotowując się do olimpiady, podnosiła Pani ciężary, żeby wyrobić siłę mięśni?

–  Tak jest, podnosiłam, i to bardzo dużo. Najwięcej nawet w tym sezonie. Dochodziło do ośmiu–dziewięciu ton na jednym treningu.

–  Nie zatrzymuję już dłużej.

 

–  Coś ty najlepszego zrobiła? – Stanisław Zantara, szkoleniowiec polskiej ekipy, próbuje żartować, gdy widzi brązową medalistkę.

–  Pocałujcie mnie wszyscy w dupę! – krzyczy Daniela cała w nerwach. – Jak mogliście odjechać bez nas?!

–  Myśleliśmy, że przy waszych szumnych znajomościach już dawno pojechałyście na tor. – Trener brnie w dowcip. – To jak się tu dostałyście?

–  Gówno was to obchodzi! – krzyczy wściekła Walkowiak. – Nie odzywać się do mnie. Spierdalać mi tu wszyscy. Nie chcę was widzieć.

Złość odbiera przestrzeń radości. Miota się rozsierdzona. A przecież poprawiła swój czas z Melbourne o piętnaście sekund, zdobyła pierwszy medal olimpijski dla Polski na igrzyskach olimpijskich w Rzymie i wywalczyła pierwszy medal olimpijski w historii polskiego kajakarstwa.

 

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.