Ciałko

Hiszpania kradnie swoje dzieci

María José. Ślad siostry

O bebes robados María José Picó dowiedziała się, jak wszyscy, z telewizji. Przypomniała sobie, co ojciec opowiadał o zabitej gwoździami skrzynce. Poszła do szpitala, urzędu oraz na cmentarz i zażądała informacji.
            W szpitalu powiedziano jej, że w archiwum nie ma żadnych dokumentów, które potwierdzałyby, że jej matka Francisca Robles Alacid była pacjentką placówki. Nie pozostał nawet ślad dokumentacji medycznej, po porodzie, po pobycie bliźniaczek w  inkubatorach. Nic. Szpital twierdził, że zostały zniszczone podczas powodzi. Urzędnicy z Registro Civil także nie potrafili znaleźć żadnego dokumentu, który poświadczałby, że siostra Maríi José kiedykolwiek istniała. Nie było aktu urodzenia, zaświadczenia o poronieniu ani aktu zgonu. Maríi José udało się znaleźć tylko swój akt urodzenia i dokument, według którego przyszła na świat w szpitalu w Alicante. O siostrze bliźniaczce nie było tam ani słowa. – W urzędzie powinno być zaświadczenie o poronieniu mojej siostry, ale go nie ma – relacjonuje María José. – Niestety, wszystkie dokumenty tego typu sprzed 1978 roku… zapodziały się. Nie ma ich. Zostały przypadkowo zagubione podczas przeprowadzki z jednego budynku do drugiego.
            Ślad po siostrze został wyłącznie w dokumentacji cmentarza w Alicante. Maríi José udało się tam odnaleźć licencję na pochówek „płodu poporonnego” jej matki. Wypełniono ją jednak nieprawidłowo. W miejscu, gdzie powinno się znaleźć nazwisko lekarza, widniał podpis jej ojca.
            – W żadnym z ocalałych dokumentów nie ma więc nawet cienia informacji, kto zajmował się moją matką, kto przyjął poród, kto opiekował się noworodkami, nic – dodaje.
            Prokurator przydzielony do jej sprawy wystąpił o zgodę na przeprowadzenie ekshumacji. 31 stycznia 2012 roku dziennikarze ustawili się na skraju zbiorowej mogiły na cmentarzu w Alicante.
 Wśród obserwatorów była Esther Lopez Barceló, deputowana do Kortezów, lokalnego parlamentu Walenckiego Regionu Autonomicznego, i archeolożka. Zobaczyła pracowników cmentarza, przymierzających się do rozkopania grobu łopatami i motykami. Nie było z nimi żadnego archeologa, nikogo, kto czuwałby nad prawidłowym przebiegiem prac. Podbiegła do prokuratora. „Proszę pana, niech pan to natychmiast przerwie, przecież oni zaraz zniszczą dowody w sprawie o nielegalne zatrzymanie dziecka” – powiedziała. Wszystko wskazywało na to, że nikt z obecnych nie zna zasad postępowania w przypadku ekshumacji zbiorowego grobu. Esther Lopez opowiadała później autorom filmu La caja vacia [Pusta skrzynka], że prokurator wyznał jej, że to jego pierwsza taka sprawa. María José Picó nalegała jednak na kontynuowanie prac. Bała się, że jeśli nie dojdzie do ekshumacji, uzyskanie zgody na kolejną będzie bardzo trudne. „Esther, bardzo cię proszę, jeśli to się nie stanie dzisiaj, to nie stanie się nigdy” – przekonywała. Wtórował jej prokurator. „Rozwiąż to, są kamery, będzie skandal, ekshumuj to dziecko” [1]. Na telewizyjnych relacjach z ekshumacji widać robotników cmentarnych rozkopujących mogiłę oraz pracującą wraz z nimi młodą kobietę. Jej ubiór wydaje się nieodpowiedni do pracy przy ekshumacji. Kobieta ma na sobie długi czarny płaszcz i fioletowy beret. Kuca w wykopie, osobiście zbiera małe, pożółkłe kosteczki.
            Lopez zapamiętała, że w pewnym momencie w ziemi pojawiły się ślady po drewnianej skrzynce. Zaraz potem znaleźli gwoździe – duże, grube i prymitywne. W pobliżu nie było jednak żadnych szczątków kostnych. Pogłębiali wykop. Szukali kości, zakładając, że mogą trafić na szczątki siostry Maríi José lub dziecka pochowanego wcześniej. Dużo poniżej poziomu skrzynki rzeczywiście natrafili na kompletny szkielet dziecięcy. Zebrali kości, zabezpieczyli je i przekazali lekarzowi sądowemu do analizy. Esther Lopez Barceló sama wypełniła protokół prac archeologicznych.
            – Prokurator zapewniał nas, że jeśli wyniki badań porównawczych DNA będą negatywne, to będzie to dowód, że siostra została uprowadzona – mówi María José Picó. – Mieliśmy wielkie nadzieje.
                Spodziewali się, że badania DNA potwierdzą lub wykluczą, że siostra Maríi José rzeczywiście została pochowana w drewnianej skrzynce na cmentarzu w Alicante i że jeśli wynik będzie negatywny, rozpocznie się śledztwo z prawdziwego zdarzenia.
            Na wyniki czekali rok.
                Były negatywne. Kości znalezione w wykopie nie należały do bliźniaczki Maríi José. Decyzja prokuratury była jednak zaskakująca. Śledczy uznali, że wyniki ekshumacji nie są ani wiarygodne, ani jednoznaczne. Nie można na nich oprzeć śledztwa. María José: – Powiedzieli nam, że zarząd cmentarza przedstawił mapy, z których wynikało, że była jeszcze inna zbiorowa mogiła. Że mój ojciec błędnie zapamiętał miejsce pochówku. I że kopaliśmy w złym miejscu.
            13 maja 2013 roku odbyła się kolejna ekshumacja. Tym razem nie zaproszono na nią prasy. Obecna była tylko rodzina, prokurator i ekipa poszukiwawcza. Otwarto inną zbiorową mogiłę. María José zapamiętała, że prace prowadzono bardzo starannie i drobiazgowo: trwały dziewięć dni, od szóstej rano do drugiej po południu i prowadzono je z listą pochówków, dostarczoną przez cmentarz. Zapamiętała też, że w mogile nie było wcale tyle ciał, ile się spodziewano. Nie było żadnej skrzynki, ani śladu po niej w ziemi.
            Wkrótce po drugiej ekshumacji prokuratura umorzyła postępowanie. W uzasadnieniu napisano, że powodem jest między innymi brak świadków – nie żył już żaden z dawnych grabarzy.
            Antonio Picó zmarł pięć miesięcy po drugiej ekshumacji. María José:
            – To trwa już tak długo, a my cały czas tym żyjemy. Moja mama mówi mi czasem, żebym już to zostawiła, żebym przestała szukać. „Nie widzisz, że oni z nas drwią? Nigdy nie pozwolą, żeby to ujrzało światło dzienne”.
            María José przestała opowiadać mamie o tym, że znów coś nie wyszło, że ponownie odmówiono jej jakiegoś dokumentu. Teraz przynosi jej tylko dobre wiadomości. Chce, żeby mama nie straciła nadziei, że jeszcze kiedyś zobaczy drugą córkę. Zawsze kiedy ją odwiedza, mówi, że są już blisko i że na pewno ją znajdą.



Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: julita@czarne.com.pl.