Zakopać maszynę do pisania

Dzieciństwo pod okiem Securitate

Poza okropnymi porankami w lecie, kiedy tata budzi Loredanę i mnie bardzo wcześnie, żebyśmy podlały cały ogromny warzywnik, trawę i wszystkie kwiaty, ma on rzadki talent zmieniania każdego nudnego dnia w wielkie, dziwne i niespodziewane święto. Jeśli chodzi o ścisłość, to rodzice nauczyli mnie do szaleństwa kochać niespodzianki.

– Chodźcie, dzieci! – krzyczy, gdy tylko zatrzymuje swoją dacię. – Wasza matka i ja przywieźliśmy wam maszynę do pisania. Nazywa się Erika i zrobiono ją w Niemczech.

Jest zaaferowany, jego zielononiebieskie oczy lśnią, ramionami obejmuje pudło. Jemu zdecydowanie bardziej się spieszy, żeby pobawić się nową zabawką. Hej! Ale to żadna zabawka, jest prawdziwa, duża i ciężka, wielka jak akordeon!

Loredana i ja zerkamy do pudła na ciemną żółtopomarańczową obudowę, na czarne klawisze, namalowane na biało litery i cyfry, szczerzące się jak rząd zębów. Nie sądziłam, że ludziom wolno trzymać w domu maszyny do pisania; widujemy je tylko w szkolnym sekretariacie czy na policji i tam, gdzie ludzie chodzą po pieniądze na swoich zmarłych krewnych, żeby móc zapłacić za pogrzeb. Moja wyobraźnia startuje. Będę pisać na maszynie. Widzę morze kartek papieru pokrytych słowami ślicznie ułożonymi jak doskonałe rzędy krzewów w winnicy. Jestem także nieco onieśmielona, ponieważ tylko ważne oświadczenia, historie czy wiadomości ukazują się w druku, a nie to, co może mi przyjść do głowy. Loredana, która w naszym domu wszystko rozmontowuje, wyskakuje zza moich pleców i zaczyna walić palcami wskazującymi w klawisze, żeby sprawdzić, jak działają, podczas gdy tata próbuje oderwać jej łapy od klawiatury. Mama już się martwi.

– Loredano, proszę, nie rozłóż maszyny na części, jak to zrobiłaś z radiem, samochodzikami czy uchwytami mebli w sypialni. Obiecujesz?

Ale kto by słuchał.

*

Wkrótce zjawia się tutejszy policjant ze swoim asystentem, aby wypełnić coś, co jak rozumiem, jest formularzem rejestracji maszyny do pisania, w którym muszą znaleźć się szczegóły podane przez rodziców: marka, kiedy i gdzie ją kupili, kiedy zamierzają jej używać, dlaczego muszą za jej pomocą pisać przepisy kulinarne i po co chcą uczyć dzieci, jak na niej pisać. Zgodnie z prawem maszyna do pisania moich rodziców powinna zostać zarejestrowana w sklepie, w którym ją kupili. Muszą pokazać dowody zakupu: policja zabiera „odciski” maszyny, jej cechy szczególne, dzięki którym da się ją namierzyć – jak ludzkie odciski palców. Czuję niepokój i myślę o tych wszystkich niedawno czytanych powieściach detektywistycznych. Tata mówi, że to tylko „protokół”, wszyscy będziemy się świetnie bawić podczas pisania różnych rzeczy. Mama ma nawet plan zapisać się na kurs księgowej i pisania na maszynie, żeby umieć pisać bez patrzenia na klawisze! Nietypowa dla ojca gorliwość w wyjaśnianiu kwestii „protokołu” rodzi w mojej głowie pytania. Zastanawiam się, czy rodzice aby nas nie okłamali. Maszyny nie do końca są tym, na co każdy może sobie pozwolić albo czym chciałby dokładać sobie zmartwień, zwłaszcza że tylko pisarze z Radia Wolna Europa mówią, że piszą na maszynie wiersze antyrządowe. Patrzenie na policjanta przesłuchującego moich rodziców i notującego te wszystkie szczegóły dotyczące maszyny sprawia, że czuję się niepewnie, ale i w jakiś sposób dumna. Posiadamy coś, co mają głównie oficjele. Gdy tylko rzecz dobiega końca, mama się rozchmurza i mówi, że znajdziemy dla Eriki doskonałe miejsce.